Sevilen Kisinin Kaybı Ve Bunun Cocuklar Üzerindeki Etkisi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-06-2012

Yakın ve sevilen kişinin kaybı; yaşamın dengesini alt üst eden vurucu bir güçtür

Yumuşak karnımıza atılan bir bıçak darbesi

belki de ömür boyu yaşanacak bir kanama olarak devam edecektir

Ana ya da babamızı yitirmekle çocukluğumuz biter; çocuğumuzdan uzun yaşamak ise

geleceğimizi noktalar

Belki de bu yüzden; yaşamaktan korktuğumuz ölüm acısını konuşmaktan da korkarız

Bu; bizi suskunluğa ve acının üstünü kalın

kara örtülerle örtmeye götürür

Bizim eve yani bizim yüreğimize uğramayacağını sandığımız ölüm

acı şakalar yapar hep: Bizi hazırlıksız yakalar

Eskilerin dediği gibi

bütün ölümler zamanından önce gelir

Ölümün ardından yaşadıklarımız sadece kendimizle ilintili değildir

Acı kaybımızı “geride kalanlarla” yaşarız

Acıyı yaşama biçimimiz, "Yasayanlarla" doğrudan etkilidir

En yakınlarımız kaybımızdan en çok etkilenenlerdir

Bunların arasında ise çocuklarımız ilk sıradadır

Diğer bütün algıları gibi

çocukların ölümle ilgili algıları da yaş dönemlerinden etkilenir

Yaşamın ilk iki

üç yılında çocuklarda ölümle ilgili her hangi bir algı yoktur

Üç - beş yaşlarındaki çocukların ise

ölüm konusundaki kavrayışları farklılık gösterir: “Tamam

anladım

Annem öldü

ama artık geri gelsin

onu özledim

” Yakınını kaybeden çocuk

terkedilmişlik duygusunu yaşar ve güvensizliğin ilk tohumları da atılır

On yaşlarına kadar ölüm kavramının çocuktaki algısı

yetişkinlere göre anlamlı farklılıklar taşır

Ölen yakınları için kendilerini suçlayabilirler

ölenin onları cezalandırdığını düşünebilirler

Ölüm artık bilinmeyene duyulan bir korku halini almıştır ve dönüşü olmayan bir yolculuktur

Ölümün konuk olduğu evlerde yaşayan çocuklar

yas döneminde aldıkları yaraları

yaşamlarının ileriki dönemlerine aktarabilirler

Bunu engellemek için; öncelikle en yakınlara bazı görevler düşer

Çocuğa yaklaşım biçimini belirleyecek en önemli etken kuşkusuz çocuğun yaşıdır

Bunun yanında ölenin çocuğa olan yakınlığı çok önemlidir

Anne

baba ya da kardeş kaybı

her şeye rağmen aileyi ve çocuğu korumak adına ciddi önlemler alınmalıdır

Ailenin kayıplarının yarattığı acıyı “birlikte” yaşamaları çok önemlidir

Çocuk dışlanmadan bu acıya ortak olmalı

bunun yanında şiddetli dışavurumlardan ve hezeyanlarından uzak tutulmalıdır

Acısını ve düşüncelerini yansıtması için olanak tanınmalı

önleyici yapay yollara başvurulmamalıdır

Sakinleştirici ilaçlar

ölümü gizemli bir ülaaae yapılan ilginç seyahat gibi gösteren özendirici masallar ya da yas ritüelleri bitene kadar çocuğu başka bir yere gönderme gibi yanlışlıklardan kaçınılmalıdır

Her hangi bir kararsızlık anında mutlaka bir psikologa danışılmalıdır

Ölümle ilgili gerçek çok geciktirilmeden ve en yakın kişi tarafından çocuğa bildirilmelidir

Çocuğun en yakını

acı duyduğunu saklamadan ama çocuğu korkutmadan ve alıştırarak acı haberi vermelidir

Çocuğun tepkisi beklediğinizden çok farklı olabilir

Çocuk

her şey yolundaymış gibi davranabilir

Size bencilce gelen sözler sarf edebilir

Yargı yapmaktan kaçının ve çocuğun dışa yansıtmasına imkân verin

09-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sevilen Kisinin Kaybı Ve Bunun Cocuklar Üzerindeki Etkisi Yakın ve sevilen kişinin kaybı; yaşamın dengesini alt üst eden vurucu bir güçtür Yumuşak karnımıza atılan bir bıçak darbesi belki de ömür boyu yaşanacak bir kanama olarak devam edecektir Ana ya da babamızı yitirmekle çocukluğumuz biter; çocuğumuzdan uzun yaşamak ise geleceğimizi noktalar Belki de bu yüzden; yaşamaktan korktuğumuz ölüm acısını konuşmaktan da korkarız Bu; bizi suskunluğa ve acının üstünü kalın kara örtülerle örtmeye götürür Bizim eve yani bizim yüreğimize uğramayacağını sandığımız ölüm acı şakalar yapar hep: Bizi hazırlıksız yakalar Eskilerin dediği gibi bütün ölümler zamanından önce gelir Ölümün ardından yaşadıklarımız sadece kendimizle ilintili değildir Acı kaybımızı “geride kalanlarla” yaşarız Acıyı yaşama biçimimiz, "Yasayanlarla" doğrudan etkilidir En yakınlarımız kaybımızdan en çok etkilenenlerdir Bunların arasında ise çocuklarımız ilk sıradadır Diğer bütün algıları gibi çocukların ölümle ilgili algıları da yaş dönemlerinden etkilenir Yaşamın ilk iki üç yılında çocuklarda ölümle ilgili her hangi bir algı yoktur Üç - beş yaşlarındaki çocukların ise ölüm konusundaki kavrayışları farklılık gösterir: “Tamam anladım Annem öldü ama artık geri gelsin onu özledim” Yakınını kaybeden çocuk terkedilmişlik duygusunu yaşar ve güvensizliğin ilk tohumları da atılır On yaşlarına kadar ölüm kavramının çocuktaki algısı yetişkinlere göre anlamlı farklılıklar taşır Ölen yakınları için kendilerini suçlayabilirler ölenin onları cezalandırdığını düşünebilirler Ölüm artık bilinmeyene duyulan bir korku halini almıştır ve dönüşü olmayan bir yolculuktur Ölümün konuk olduğu evlerde yaşayan çocuklar yas döneminde aldıkları yaraları yaşamlarının ileriki dönemlerine aktarabilirler Bunu engellemek için; öncelikle en yakınlara bazı görevler düşer Çocuğa yaklaşım biçimini belirleyecek en önemli etken kuşkusuz çocuğun yaşıdır Bunun yanında ölenin çocuğa olan yakınlığı çok önemlidir Anne baba ya da kardeş kaybı her şeye rağmen aileyi ve çocuğu korumak adına ciddi önlemler alınmalıdır Ailenin kayıplarının yarattığı acıyı “birlikte” yaşamaları çok önemlidir Çocuk dışlanmadan bu acıya ortak olmalı bunun yanında şiddetli dışavurumlardan ve hezeyanlarından uzak tutulmalıdır Acısını ve düşüncelerini yansıtması için olanak tanınmalı önleyici yapay yollara başvurulmamalıdır Sakinleştirici ilaçlar ölümü gizemli bir ülaaae yapılan ilginç seyahat gibi gösteren özendirici masallar ya da yas ritüelleri bitene kadar çocuğu başka bir yere gönderme gibi yanlışlıklardan kaçınılmalıdır Her hangi bir kararsızlık anında mutlaka bir psikologa danışılmalıdır Ölümle ilgili gerçek çok geciktirilmeden ve en yakın kişi tarafından çocuğa bildirilmelidir Çocuğun en yakını acı duyduğunu saklamadan ama çocuğu korkutmadan ve alıştırarak acı haberi vermelidir Çocuğun tepkisi beklediğinizden çok farklı olabilir Çocuk her şey yolundaymış gibi davranabilir Size bencilce gelen sözler sarf edebilir Yargı yapmaktan kaçının ve çocuğun dışa yansıtmasına imkân verin