Kadının Erkeğe Bakması
 

Kadının Erkeğe Bakması

Buraya kadar erkeğin, namahrem kadına bakması hakkında konuştuk. Şimdi ise kadının namahrem erkeğe bakmasını yasaklayan hadislere bakalım

Yüce islam Peygamber'i (s.a.a) şöyle buyuruyor:

[size="3"]"Gözünü kocasından başkasıyla veya herhangi bir namahreme bakmakla tatmin eden kadına Allah'ın gazabı artar ve amellerini zayi eder."

Yukarıdaki hadis "Müstedrek" kitabında şöyle nakledilmiştir:

"Gözünü, mahrem olmayana bakmakla doyuran kadına Allah'ın gazabı şiddetlenir."

Bu hadiste evli ve kocasının olması kaydı yoktur. Sünni ve şii kaynaklarında az bir farkla nakledilen başka bir hadis ise şöyledir:

[size="3"]"İbn-i Ümmi Mektum" adında bir adam Resulullah'in (s.a.a) huzuruna girmek için izin istedi, Peygaber'in hanımlarından Aişe ve Hafsa onun yanında idiler. Resulullah (s.a.a) onlara: "Kalkın, odanıza girin." diye buyurdu. Onlar, "o kördür." dediler. Peygamber (s.a.a): "O sizi görmüyorsa siz onu görüyorsunuz." buyurdu.

[size="3"]Zikredilen ayet ve hadislere dayanarak bütün İslam fakihleri erkeğin yabancı kadına ve kadının yabancı erkeğe bakmasının haram olduğuna hükmetmişler ve bunu dinin zaruriyatından saymışlardır.

Fakihler arasında bir tek ihtilaf konusu, yüz ve ellerin istisnası hakkındadır. Bazı fakihler yüz ve ellere (bileğe kadar) şehvetle bakılmazsa ve fitneye düşme korkusu da olmazsa bir sakıncası yoktur, demişlerdir. Ama eğer lezzet ve şehvet kastıyla bakılırsa yüz ve ellere bakmak bile bütün fakihlerin görüşünce haramdır.[13] Ve bu konuda kadın ve erkek arasında hiçbir fark yoktur. Neticede, erkeğin mahrem olmayan kadının saç ve vücuduna bakması ve bunun tersi ve şehvetle yüz ve ellerine bakması her durumda haramdır.

İstisna Yerleri

Yukarıdaki hükümden fıkıh ve hadis kitaplarında yazıldığı üzere bazı yerler istisna olunmuştur. Tabii bunun da sınır ve şartları vardır. Bu yerler şunlardan ibarettir:

1 - Bir adam, evlenmek istediği bir kız veya kadının güzelliklerine, saç, yüz, eller ve ayaklar gibi vücudunun bazı yerlerine şu şartlarla bakabilir:

a) Zevk almak kasdı olmazsa.

b) Bakmak daha çok bilmek ve tam olarak tanımak kastıyla olursa. Bildiklerine bir şey artırmazsa tabiatıyla caiz olmaz.

c) Onu tanıması için yeterli olacak kadar bakmakla yetinmelidir.

d) Kız ve kadının kendisiyle evlenmeyi kabul edeceğine ihtimal vermelidir. Buna göre, evlenme teklifini reddedeceğini bilirse bakması câiz olmaz.

e) Erkek, eş bulmak kastıyla kadınlara bakamaz. Yalnız nazarındaki biri hususunda bakması söz konusu olabilir.

f) Bilfiil o kadınla evlenmesi sakıncalı olmamalıdır. Örneğin, kadın başka birinin iddetinde olmamalıdır.

Yukarıdaki hükümler bir kadının bir erkeğe bakmasında da geçerlidir.

2- Kitap ehli olan hıristiyan ve yahudi kadınlara ve hakeza kitap ehli olmayan diğer kafirlerin kadınlarına bakmak şu şartlarla câizdir:

a) Lezzet ve şehvet kastı olmazsa.

b) Günâh ve harama düşme korkusu olmazsa.

c) Sadece, o kadınların âdet ve gelenekleri üzere açık bıraktığı yerlere bakmak câizdir.

3- Soy veya süt emme ile meydana gelen yakınlık sebebiyle evlenmesi câiz olmayan kadınlara (mahremlerin) bakması. Örneğin: Anne, kızkardeş, kız, hala , teyze, sütkardeşi vb. (Bunlar Nur suresinin 37. ayetinde sayılmıştır. Bu ayet-i kerime'nin tercümesi önceden geçti.)

4- Doktor veya hasta bakıcısı hastaları muayene etmek için zaruret gereğince namahreme bakabilir ve vücuduna dokunabilir. Ancak bunun için de bazı şartlar belirtilmiştir. Örneğin:

a) Kadının müracaat edebileceği bir kadın doktor bulunmazsa.

b) Bakmak veya dokunmak, hastalığın gereği olursa.

c) Teşhis araçlarını kullanmak mümkün olduğu takdirde dokunma veya bakmaya hakkı yoktur.

d) Bakılması câiz olan yerde yalnızca zaruret miktarıyla yetinmelidir. O miktarı aşmak câiz değil.

5- Boğulmaktan, yanmaktan, ve diğer kazalardan kurtarma durumlarında da hüküm aynıdır ve yine herhangi bir zaruret icabı dokunması gerekiyorsa yukarıdaki istisnaya girer.

6- Buluğ çağına erişmemiş çocuklara bakmak normal bir ölçüde olup şehvet ve heves kastı olmazsa haram değildir. (Tahrir-ül Vesile, c.2, s.243-245)

Yukarıda söylenen yerlerde mutlak olarak bakmanın câiz ve sakıncasız olduğu düşünülmemesi için bu açıklamayı yaptık. Görüldüğü gibi istisna yerleri bazı şartlarla sınırlanmış ve onu aşmak Allah'ın sınır ve hududunu aşmak olup şu ayetin belirlediği hükmün kapsamına girer:

"Kim Allah'a ve Peygamber'ine başkaldırır ve sınırlarını aşarsa, onu temelli kalacağı cehenneme sokar." (Nisa/14)

İffet ve Şeref

Bakmanın hükmünü, sınır ve hududunu açıkladıktan sonra ayet-i kerime avreti koruma ve iffetli olama konusuna değinmiştir:

"Müslüman erkek ve kadınlar, avretlerini korusunlar."

Avreti korumak, ister hadislerde geldiği gibi[14] başkalarının görmesinden korumak anlamında olsun veya ister geniş bir manada sınırı aşmamak ve her türlü günahtan korunmak anlamında olsun, erkek ve kadınlara yöneltilen ortak bir hükümdür, ve karı koca dışında bir istisnâsı yoktur. Şöyle ki, müslüman erkek ve kadına, avretini diğer erkek ve kadınların görmesinden korumaları farzdır. Kadının avretini erkeklerden koruması farz olduğu gibi diğer kadınlardan da koruması farzdır; erkek hakkında da aynı hüküm geçerlidir. Yani, aynı ve ayrı cinsin bu açıdan bir farkı yoktur. Kadın ve erkeğe avretini diğerlerinin görmesinden koruması farz olduğu gibi diğerlerinin de aynı veya karşı cinsten onlan bir insanın avretine bakması haram ve yasaktır.

Kadının Erkeğe Bakması
 

Dikkat edilmesi gereken husus şu ki, iffet sınırını korumak insanın temizlik, iffet ve takvasının ve onun hayvanlara olan üstünlüğünün belirtisidir. Bu hususu açıklayan ayette geçen "zalike ezka lehum" cümlesidir. Evet, günahın rezalet ve pisliğinden, cinsel sapıklıklardan ve ahlaki çöküşden emniyette olmak isteyen bir toplum, erkek ve kadın arasında bir perde icad etmelidir.

Buraya kadar, zikredilen hükümlerde (bakmaktan kaçınmak ve avreti örtmek) erkek ve kadın müşterektirler. Şimdi konusu olacak olan mevzu yani örtünme ahkamı sadece kadınlara mahsusdur.

Örtünme Mevzusu

Kısacası: (Ve-l yezr---- bi khumurihinne ala cüyubihinne...) ayet-i kerimesinin açıkça beyanına göre müslüman kadınların, başörtüleri ile baş, boğaz, göğüs ve diğer süs yerlerini yabancı bakışlardan korumaları farzdır. Şimdi ayet-i kerimenin mealinin daha da aydınlığa kavuşması için bazı nokta, ve kelimelerini izah edelim:

Lüğatçıların dediğine göre "Khumur", "Khimar"ın çoğulu olup eşarp ve başörtüsünden ibaretdir.

"Khimar" kadının, başını örttüğü başörtüsüdür. Ve bir şeyi örten örtüye de "khimar" denmektedir. Dolayısıyla ayetin meâli şöyle olur: "Kadınlar başörtüleriyle boğazlarını örtsünler." (Ekrab-ul Mevarid)

"Khimar" kadının yüzüne sarkıttığı örtüdür. Ve Cubbaî'ye göre, kadınların başörtülerine denmektedir.[15]

Bir şeyi örten her şeye khimar denilmektedir. Kadının "khimar'ı, başını örttüğü örtüdür. (Mu'cem-ül Vasit) Khimar'ın manasını bilmek için tefsir ve lügat kitaplarından verdiğimiz bu örneklerle yetiniyoruz.

[size="3"]Her halükârda, ayetten anlaşılan anlam şudur: Müslüman kadınlar yabancı gözlerden gizli kalmak için başörtülerini boyun, yaka ve göğüslerine salmalıdırlar. İslam fakihleri demişler ki: "Bu ayetten, kadının yüzünü örtmesinin farz olduğu anlaşılmamaktadır. Çünkü ondan söz edilmemiştir. Ayette sadece baş ve yakayı örtmekden söz edilmiştir."

[size="3"]Ayetin sonraki kısmı da hadislerde beyan olan tefsir ve izah gereğince bu anlamı daha da güçlendiriyor. Bu kısmın meali şöyle: "Kadınlar kendiliğinden görünen, açığa çıkandan başka zinetlerini göstermesinler"

[size="3"]Toplumlarda kadının normalde açık bıraktığı kısım yüz ve elleridir ki, genelde hayat koşulları, tanışma, hukukî meseleler, toplumsal çalışma ve faaliyetler gereği örtülmez. Hadislerde yer aldığı, fakih ve müfessirlerin de söylediği gibi kendiliğinden görüren zinetten maksat, kendiliğinden görünen zinet yerleridir; yoksa zinet kendi başına bahis konusu değildir.

Şuna dikkat edilmeli ki, yüz ve ellerin örtünme hükmünden istisnâ olunması zaruret gereği olup kadına büyük bir zorluk çıkarmamak içindir.

Kısacası, kadının örtünmesi hakkında şunları söyleyebiliriz:

a) Kadının örtüsünün kocasına karşı herhangi bir sınırı yoktur.

b) Baba , evlat, kardeş, dayı ve amca gibi mahremler için baş, boğaz, kollar, eller ve ayakları açık bırakıp örtmeyebilir.

c) Yabancılar karşısında yüz çemberini ve bilezik yerinden aşağıya elleri açık bırakabilir.

[size="3"]Yukarıdaki ayetin gereğince kadının tüm bedeni örtmesinin farz olmadığı istisnâ yerlerinden biri de cinsi meselelerin bilincine varmayan ve mümeyyiz olmayan çocuklardır. Yine kadın, karşı cinsin kendisine hiç bir şekilde meyil ve eğilimi olmayacak derecede yaşlı olursa örtünmesi gerekmez.

[size="3"]Ayetten anlaşılan başka bir nokta ise şu ki, müslüman kadınların diğer bir müslüman kadının yanında örtünmeleri gerekmez. Bunun mana ve mefhumu şu ki, müslüman olmayan kadınların yanında gizli güzelliklerini göstermemelidirler. Bu hükmün felsefesi, hadislerde de değinildiği gibi, müslüman olmayan kadınların takvasız olduklarından, müslüman kadınlarda gördüklerini kocalarına anlatmak; neticede yabancı erkekleri, müslüman kadınları düşünmeye sevketme ihtimalinin olmasıdır. Ama çoğu fakihler ayetin mefhumunun delaletini yeterli bulmadıkları için bunun haram değil mekruh olduğu inancındalar.