İlk Otomobil 39 Yil Önce Yakıldı Motorlu Araçlar Dünyası
 

İlk otomobil 39 yıl önce yakılmıştı
Motorlu Araçlar Dünyası

Son bir ayda Türkiye’de 7 ilde 95 kadar otomobil yakıldı. Basının ‘Neron’a benzettiği kundakçılar bir bir yakalanıyor. Bu işi, terör örgütü PKK’nın yaptırdığı tespit edilmiş bulunuyor. Ülkemizde ilk kez bundan tam 39 yıl önce Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde otomobil yakıldı. Solcu üniversite öğrencileri harekete geçmişlerdi; hedef de Amerika’ydı.

Türkiye, terörle mücadelede başarılı adımlar atınca, PKK yeni yöntemlerle direnmeye çalışıyor. Bunun için de otomobilleri yakmaya başladılar. Basın, otomobil yakan kundakçıları Roma’yı ateşe veren imparator Neron’a benzetti. Hakkari’den İstanbul’a kadar 7 ilimizde, 95 otomobil kundaklandı. Polisin dikkatli çalışması sonucunda 50’den fazla kundakçı yakalandı. Bunlardan 30 kadarı da tutuklandı. Otomobil yakmak; yeni ortaya çıkmış değil. Türkiye’de ilk yakılan otomobil Amerikan Büyükelçisi Robert Komer’e aittir. Komer’in otomobili bundan tam 39 yıl önce 6 Ocak 1969’da ateşe verilmişti.

1969 yılı, Amerikan aleyhtarlığının doruğa vurduğu bir yıldı. O sene, Türkiye’ye elçi olarak Robert W. Komer atandı. Türkiye’deki solcu güçler de Robert Komer’i istenmeyen adam ilan ettiler. O dönemdeki sol öğrenci hareketinin fikir örgütü olarak çalışan Fikir Kulüpleri Federasyonu Genel Başkanı Zülküf Şahin, 27 Kasım 1968 Çarşamba günü bir kampanya açarak ‘istenmeyen adam’ ilan ettikleri yeni ABD Büyükelçisi Robert Komer’in güven mektubunun, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından kabul edilmemesini istediler. Gençler Kommer’i ‘Vietnam Canavarı’ olarak nitelendiriyorlar, “Komer; ‘non-grata’ (istenmeyen adam) ilan edilsin” diyorlardı. Yeni Büyükelçi Komer’in Türkiye’ye gelişini kınamak amacıyla, 28 Kasım 1968 Perşembe günü, Yeşilköy’deki Atatürk Havaalanı’na giden öğrenciler, toplum polisi ile çatışmışlardı. İstanbul Üniversitesi Fikir Kulübü’nün 29 Kasım 1968 Cuma günü yayımladığı bildiride de “Ulusal bağımsızlığımız ve şerefimize bir darbe daha indirildi. Vietnam kasabı Komer, Türkiye’ye Amerikan büyükelçisi olarak tayin edildi” deniliyordu.

OTOMOBİL NASIL YAKILDI?

Türkiye’de sağ-sol kutuplaşmasının hızla tırmandığı 1969 yılında, Amerika; sağcıların dayandığı güç olarak kabul ediliyordu. Sol kesim, ABD’yi Türkiye’yi sömüren bir ülke olarak görüyordu. Vietnam Savaşı’nda Amerikan yönetiminin uyguladığı kırım ve yıkım da bütün dünyada olduğu gibi Türk üniversitelerinde de şiddetli bir tepki yaratmıştı. Böyle bir ortamda; sol kesimin kalesi gibi gözüken ODTÜ’ye ABD elçisinin gelmesi, bardağı taşıran damla gibi olmuştu.

Komer’in aracının nasıl yakıldığını Hürriyet Gazetesi’nin haberinden izleyelim:

Olay öğle üzeri saat 12 ilâ 13 arasında cereyan etmiştir. Amerikan Büyükelçisi, Rektör Kemal Kurdaş’ın öğle yemeği davetini kabul etmiş ve arabası ile Orta Doğu Üniversitesi Rektörlük binasına gelmiştir. Kapıda Kemal Kurdaş ve diğer ilgililer tarafından karşılanan Robert Komer, binaya girmiş ve kısa bir istirahat için Kemal Kurdaş’ın odasında oturmuştur. Bu sırada Rektörlük binası önünde toplanan bir grup Orta Doğu Üniversitesi öğrencisi önce, “Yankee go home!” diye bağırmış ve “Kahrolsun Amerika” diye devam etmiştir. Bu hareketin sadece bir protesto anlamında başlayıp biteceğinin sanıldığı bir sırada, öğrenciler Cadillac’ın etrafını çevirmişler, şoförü uzaklaştırmışlar ve ilk önce arabanın camlarını kırmışlardır. Daha sonra buldukları bazı kalın odunlarla Cadillac’ın yerinden oynamasını sağlamışlar ve devirmişlerdir. Bunun hemen arkasından öğrenciler arabanın benzin bidonunu delmişler ve akan benzinleri ateşlemişlerdir. Cadillac bir anda alevler içinde kalmış ve bu sırada itfaiye çağrılmıştır. Fakat itfaiye geldiğinde öğrenciler gene faaliyete geçmişler, hortumlarını tamamen kesmişler ve itfaiyenin su sıkmasını, arabayı kurtarmasını engellemişlerdir.

Yangın bittikten sonra öğrenciler bu defa yanan arabanın etrafını sarmışlar ve kimseyi yaklaştırmamışlardır. Amerikan Büyükelçisi ile diğer ilgililer hareketi pencereden seyretmişlerdir. ODTÜ Rektörü Kurdaş ve diğer ilgililer polisin müdahalesini istememişlerdir.

“SUÇ KOMER’İ DAVET EDENLERİNDİR”

Öte yandan, olaydan sonra bir bildiri yayınlayan Orta Doğu Öğrenci Birliği olayı, öğrenciler adına protesto ettiğini belirtmiştir. Yayınlanan bildiride özetle şöyle denilmiştir: “Büyükelçi Komer, gerek temsil ettiği Amerika Hükümeti ve gerekse kişiliği yönünden Türkiye çıkarlarına aykırıdır. Bunu Ankara’ya ayak bastığı gün kendisine karşı yapılan protesto hareketleriyle ortaya koyduk. Fakat son yapılan hareket protestonun tüm olarak dışına çıkmış ve anarşist bir tutuma bürünmüştür. Sorumluluk, tüm olarak birkaç anarşist öğrencinin ve bunları dikkate almadan Komer’i okulumuza çağıran yöneticilerindir.”

KONSEYİN BİLDİRİSİ

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörü Kemal Kurdaş başkanlığında toplanan Üniversite Konseyi ve disiplin kurulu toplantısından sonra bir açıklama yapılmıştır. Açıklamada olaylar anlatıldıktan sonra özetle şöyle denilmektedir: “Bir grup öğrenci tarafından meydana getirilen olayları üniversiteye mal etmek doğru olmaz. Bu olaylar, fikir özgürlüğü ile bağdaşmadığı gibi; şiddet hareketlerinin demokratik düzenimize de büyük zarar vereceği tabiidir. Olaya katılanlar hakkında kanuni kovuşturmanın yanı sıra, üniversite yetkili organlarının da gerekli işlemlere derhal başladığını belirtelim.”

KARŞI BİLDİRİ

Üniversite yönetiminin bu tavrına, önde gelen üniversitelerin fakültelerinden hemen cevap geldi. Ankara Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara Yüksek Öğretmen Okulu, İstanbul Üniversitesi, İTÜ, Yıldız Teknik, ODTÜ gibi okulların çeşitli fakültelerinin öğrenci kuruluşları karşı bildirileri ile şunu söylediler:

“Türk kamuoyuna,Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde Komer’in arabasının yakılması ve peşi sıra gelen olaylar, şimdiye değin kamuoyuna eksik ve yanlış olarak yansıtılmıştır. ABD, vahşi ve dünyanın her yanında zor kullanan, şiddet kullanan bir devlettir. Komer’in arabasının yakılması Amerika’nın şiddetine karşı duruştur, ‘karşı şiddet’ hareketidir. Böyle bir topluluğa karşı fikir mücadelesi yürütülemez. Türk halkının anti-emperyalist mücadelesini en sağlam bilinç ile yürüten arkadaşlarımızı fikir özgürlüğünün baltalayıcıları olarak göstermek, halkı yanıltmak demektir.”

Bu çatışmalar giderek artacak ve sonunda 12 Mart 1971 askeri müdahalesi gelecektir.

Komer’in arabasının yakılması 12 Mart’ı getirdi. PKK’lılar ne yapmak istiyor acaba?

ÜNLÜ YAKMA OLAYLARI

NERON VE ROMA

Roma’nın 5. İmparatoru Neron; 61 yılındaki büyük Roma yangınını, elinde bir çalgı (lir) olduğu halde şarkı söyleyerek seyretmiştir. Yangını da kendisinin çıkarttığı söylenir.

GEMİLERİ YAKMAK

711 yılında ünlü Arap Kumandanı Tarık bin Ziyad, bir donanma ile bugün kendi adıyla anılan boğazdan Akdeniz’i geçip, İspanya’ya çıkarma yapmıştı. Tarık, askerini düşman topraklarına boşalttıktan sonra gemilerini yaktırmıştı. Bu olaydan da ‘gemileri yakmak’ terimi türetilmiştir.

MADIMAK YANGINI

2 Temmuz 1993’te Sivas’ta Madımak Oteli’nde 33 aydın yakılmıştı.

Fatih Sultan Mehmet zamanında; padişahın karşı çıkmasına rağmen Hurufilerin Edirne’de diri diri yakılması olayı bulunmaktadır. Bu faciayı da Akşam PAZAR okurları bu köşeden öğreneceklerdir.

ELÇİNİN SÖZLERİ

Amerİkan Büyükelçisi, yangın olayından sonra Orta Doğu Üniversitesi’ni terk etmemiş, kendi sefareti ile telefonla konuşmuş ve bir açıklama yapılması için kısa bir beyanatını dikte ettirmiştir. Amerikan Büyükelçisi Komer’in verdiği beyanat aynen şöyledir:

“Müttefik bir ülkenin temsilcisinin, büyük bir Türk üniversitesi rektörü tarafından öğle yemeğine davet edildiği bir sırada, otomobilinin ufak bir müfrit grup tarafından devrilip ateşe verilmesi gerçekten üzücü bir husustur. Böyle bir olayın Orta Doğu Teknik Üniversitesi gibi bizzat Birleşik Amerika’nın geniş dostane destek sağlamış olduğu bir okulda cereyan etmiş olması bilhassa şayanı teessüftür. Öğrencilerin ve öğretim üyelerinin büyük bir ekseriyetinin bu tecavüzle hiçbir ilişiği olmadığını müdrikim. Onlar ve biz, gelişimden beri huzursuzluk çıkarmaktan başka bir gayeleri olmayan küçük bir grubun sorumsuz hareketinden müteessir olacağız. Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğrencilerinden, bu birkaç kişinin büyük bir üniversite için bir iftihar vesilesi olup olmadığını sormak isterim…”

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörü Kemal Kurdaş ise, olaydan sonra gazetecilere verdiği beyanatta: “Büyükelçiyi yemek için çağırmıştım. Hâdiseden son derece üzgünüm. Disiplin Kurulu’nu yarın toplayacağım. Gerekeni en şiddetli şekilde yapacağım. Şunu iyi biliniz ki zorbalığa teslim olmayacağım. Türkiye’de fikir hürriyeti için mücadele ettim. Zorbalığı tepeleyeceğim” demiştir.