Yüklemine Göre Cümleler
 

YÜKLEMİNE GÖRE CÜMLELER

a) Fiil Cümlesi: Yüklem çekimli bir fiil veya fiil grubu olan cümlelerdir. Her türlü hareket, iş, oluş fiil cümleleriyle karşılanır. Bu sebeple fiil cümleleri isim cümlelerine göre daha fazla kullanılır. Geçişli fiil cümlelerinde cümle unsurlarının hepsi bulunabilir.

Sadrazam o zaman kethüdasını Muhsin Çelebi’nin Üsküdar’daki evine gönderdi

gönder (Geçişli Fiil)

Geçişsiz fiil cümlelerinde nesne bulunmaz.

Doktorun içine birden bire bir hüzün çöktü. (geçişsizdir çünkü nesne yoktur)

Y.T. Zarf. Özne Yüklem

İkinci kata yayvan ve geniş merdivenlerle çıkılır (çıkıl: meçhul fiildir)

Y.T. Zarf. Yüklem.

b) İsim Cümlesi: Yüklemi ek fiille çekimlenmiş bir isim veya isim grubu olan cümlelerdir.

İsim ve isim grupları “i-” ek fiil ile ggz, ögz, geniş zaman çekiminin 3. şahıslarında kullanılan “-dır, – dir” eki durum fiilinden eklenmiştir. İsim cümlelerinde, kip eki taşımayan yüklemler de geniş zaman ifade eder.

En çok kullanılan isim cümlesi “var, yok” isimlerinin yüklem olduğu cümlelerdir.

Uzun bir yolculuktan sonra İncesu’daydık. (isim cümlesi)

Yüklem (İsim soyludur)

Körfezde bizim Haliç suyunun bir durgunluğu var. (isim cümlesi)

Yüklem(isim soyludur)

İsim cümleleri genellikle iki unsurdan (özne, yüklem) meydana gelir.