Sıvıların Kütlesi Nasıl Ölçülür, Sıvıların Kütlesi İle İlgili Bilgi
 

Sıvıların Kütlesi nasıl ölçülür, Sıvıların Kütlesinin ölçülmesi, Sıvıların Kütlesini nasıl ölçeriz, Sıvıların Kütlesi hakkında bilgi, Sıvıların Kütlesi ile ilgili bilgi, Sıvıların özkütlesi nasıl ölçülür,

Günlük hayatta, özellikle sıvıların hacminin ölçümünde, hacim birimi olarak litre kullanılır. Litre L harfi ile gösterilir.

Litrenin askatları; desilitre (dL), santilitre (cL) ve mililitre (mL) dir. Üstkatları ise; hektalitre (hL), dekalitre (daL) ve kilolitre (kL) dir. Litre cinsinden hacim birimleri onar onar küçülür ve büyür.

Sıvı maddelerin büyük bir çoğunluğu litre ile ölçülmektedir.

Marketten veya başka bir yerden sıvı bir şey aldığınız zaman üzerinde ya litre cinsinden miktarı yazar yada litre cinsinden ölçerek alırsınız.

Ancak akışkanlığı az olan madderin ölçümü ise biraz zordur. Bu maddelere litre ile ölçmek zordur. Örneğin sütü litre ile ölçmek kolaydır fakat akışkanlığı az olan tahin yada pekmezi litre ile ölçmek zordur.

Bu nedenle akışkanlığı az olan maddeler satılırken kütleleri ölçülür. Boş kabın kütlesi ölçülür. Kaba sıvı madde konur. Kap dolu olarak tekrar ölçülür.

Sıvı bir maddenin kütlesini ölçmeden önce içine konulduğu kabın kütlesini bilmek gerekir. Bu nedenle önce kabın kütlesi ölçülür. Boş kabın kütlesine dara denir.

Sıvıların belli bir şekli yoktur. Sıvılar konuldukları kabın şeklini alırlar. Bunun için hacmini ölçmek istediğimiz sıvıyı dereceli silindir içine koyarak hacmini ölçebiliriz.

Su ve sıvı yağ gibi sıvılar birbirlerine karışmadıkları için dereceli silindirle ölçüm yaparken herhangi bir hacim kaybı olmaz. Ancak, su ve etil alkol gibi birbirleri içinde çözünen sıvılarda hacim ölçümü için dereceli silindir kullanmak doğru değildir.

ÖRNEK PROBLEM

Kabıyla birlikte tartılan bir kavanoz pekmezin brüt kütlesi 1250 gram, kavanozun kütlesi 250 gram ise pekmezin net kütlesi ne kadardır?

Problemin Çözümü:

Brüt kütle= net kütle 1250-250=1000 gramdır.

Hidrometre

Hidrometre, sıvıların özgül ağırlığını ölçmeye yarayan alete verilen isimdir.

Genelde camdan yapılan hidrometrenin bir ucunda sıvı içinde dik durmasını sağlamak üzere ağırlık, diğer ucunda ise silindirik bir sap bulunmaktadır. İnce uzun bir kaba ölçülmek istenen sıvı konur, hidrometre içine de serbestçe yüzecek şekilde yavaşça bırakılır. Sıvı yüzeyi ile temas eden sap seviyesi not edilir. Daha önceden kalibre edilmiş ölçek hizasındaki değer g/cm3 olarak sıvının özgül ağırlığını verir.

Çalışma prensibi Arşimed’in yüzen cisimlerin ağırlığının, kapladıkları hacim kadar sıvının ağırlığına eşit olması ilkesine dayanır. Saf suyu 1 g/cm3 ile referans alan alet; benzin, gaz ve alkol gibi hafif sıvılarda daha derine iner; süt, tuzlu su, asit gibi yoğun sıvılarda yükselir. Genelde hafif ve yoğun sıvılar için farklı hidrometreler kullanılır; hafif sıvılar için skala 1′de son bulurken, yoğun sıvılarda 1′den başlar.

Süt testinde kullanılanılana laktometre denmektedir. Sütün özgül ağırlığı 1.027 ile 1.035 arasında değişmektedir; dolayısıyla laktometrede skala son iki sayı ile belirtilir ve 20-40 arası değişir.

Sıvıların alkol yoğunluğunu ölçmek için kullanılanlara alkolmetre, solüsyondaki şeker yoğunluğunu belirtmek için kullanılana da sakkarometre denmektedir.

Aynı alete termometre eklenmesi ile termohidrometre ismini alır.

Sıvıların Özkütlesi

Sıvıları birbirinde ayırt etmenin en kolay yolu yoğunluğunu bulmaktır. Sıvıların yoğunluğu dansimetre yada piknometre ile ölçülür.

Kütle/hacim oranı sıvının miktarına değil türüne bağlıdır.Bu yüzden farklı olan sıvı maddelerin kütle/hacim oranları da farklıdır. Özkütle sıvılar için ayırt edici bir özelliktir.

Sıvı karışımının özkütlesi bulunurken sıvıların birbiri içinde çözünüp çözünmediğine dikkat etmeliyiz. Sıvılar birbiri içinde çözünüyorsa hacim küçülmesi olur çözünmüyorsa olmaz.

Eğer sıvılar birbiri içinde çözünmüyorsa karışımın özkütlesi:

dk = mtop / vtop = m1 + m2 / v1 + v2 bağıntısından bulunur.

Karışımdaki sıvıların hacimleri eşit ise :

Dk = m1 + m2 / v1 + v2 = d1v + d2v / v + v bağıntısından bulunur.

Karışımdaki sıvıların kütleleri eşit ise:

Dk = m1 +m2 / v1 +v2 = m + m / m / d1 + m / d2 bağıntısından bulunur.