Sayı Ön Adları Hakkında Kısa Bilgi
 

SAYI ÖN ADLARI: Varlıkları sayı yoluyla belirten sıfatlara denir. Dörde ayrılır:

1) Asıl Sayı Ön Adları: Tam sayılarla yapılan sıfatlardır. Üç kişi, beş lira, yüz kalem...

Dikkat: Her sayı kelimesi sıfat olmaz. Sıfat olabilmesi için ismi nitelemesi gerekir.

Örnek : Altıyı üçe böl. (Her ikisi de isim) / Altı ekmeği üçe böl. (Birincisi sıfat, ikincisi isim)

Dikkat: “Tek” ve “çift” kelimeleri de asıl sayı sıfatıdır. Örnek: Tek kişi, çift oda...

Sayılar bazen başka kelimelerle birlikte sıfat olabilir: Beş kilo ceviz.

Dikkat: Asıl sayı sıfatlarının nitelediği isimler çoğul eki alırsa topluluk anlamı kazanır: Üç Aylar, Yedi Cüceler....

2) Sıra Sayı Ön adlar: Varlıkların sırasını ve derecesini bildiren sıfatlardır. Asıl sayı sıfatlarının sonuna –(ı)nci ekleri getirilerek yapılır. Yedinci hafta, birinci yıl...

Dikkat: “Sonuncu, ortanca, ilk, son” kelimeleri de sıra sayı sıfatı olarak kabul edilir:

Sonuncu adam, ortanca çocuk, ilk sıra....

Dikkat. Yarış birincisine bin altın verildi.

İsim

3) Üleştirme Sayı Ön Adları: Varlıkların ne şekilde paylaşıldığını bildiren sıfatlardır. Tam sayıların sonuna

–ar, -er ekleri getirilerek yapılır: Onar lira, beşer yıl...

Dikkat: “Teker, çifter, yarımşar” kelimeleri de üleştirme sayı sıfatı olabilir: Çifter sıra, yarımşar pide...

-ar, -er eklerini alan kelimeler bazen zarf olarak da kullanılabilir: İçeriye teker teker girin.

4) Kesir Sayı Ön Adları: Bir bütünün eşit parçalarından belli bir bölümünü göstermeye yarayan sıfatlara denir.: ¼ ekmek, %25 pay, yarım elma, çeyrek altın...

Dikkat: Kesir bildiren kelimeler tamlanan durumunda kalırsa isim görevini üstlenir:

Kazancımın üçte ikisini buna harcadım.

İsim

NOT: Bu sayı sıfatlarının dışında bir de “topluluk sayı sıfatı” dediğimiz bir sıfat daha vardır: Dördüz çocuk, ikiz bebek...