Sözcük Düzeyindeki Mecazlar
 

Sözcük Düzeyindeki Mecazlar

1. Deyim Aktarmaları

a) Somutlama

Somutlama, somut sözcüklerin soyut kavramlar yerine kullanılmasıdır.

Örneğin, “başarının anahtarı” ifadesinde “anahtar” soyuttur ve “sır” kavramının yerini almıştır.

Sen gerçek bir çakalsın.

Patronunun karşısında iyice ezildi.

İşleri kötü gidince adamcağız çöktü.

Deyimlerin çoğunda da somutlaştırmaya yer verilmiştir.

Burun kıvırmak / Göz koymak

Ayak diremek / Deveye hendek atlatmak

b) Soyutlama

Somutlamanın tersine burada soyut sözcükler, somut varlıkların yerini tutacak şekilde kullanılır.

Gariban adam beş canı besliyordu.

c) Duyular arası aktarma

Bir duyuya ait kavramın başka bir duyu için kullanılmasıdır.

Soğuk renkler ……………….. (dokunmadan görmeye)

Tatlı ses ……………….. (tat almadan işitmeye)

d) Doğadan doğaya aktarma

Doğadaki herhangi bir varlığa ait özelliklerin başka bir varlığa aktarılmasıdır.

Yırtılan dalgalar

Kükreyen ağaçlar

e) İnsandan doğaya aktarma

İnsana özgü özelliklerin doğadaki varlıklar için kullanılmasıyla yapılır. Bir nevi kişileştirme veya kapalı istiaredir.

Kızgın sular

Mutlu ağaçlar

f) Doğadan insana aktarma

Temel anlamıyla doğa için kullanılan sözcükler insan için kullanılmaya başlandığında böyle bir mecaz ortaya çıkar.

Ezilmiş çocuklar

Pişkin adam