Bağışıklık Tepkisinin Yitimi, Doğal Etkin Bağışıklık Yitimi
 

Bağışıklık Tepkisinin Yitimi, Doğal Etkin Bağışıklık Yitimi

BAĞIŞIKLIK TEPKİSİNİN YİTİMİ

Bağışıklık tepkisinin yitimi, normal koşullarda organizmanın antijenlere karşı tepki gösterebilme yeteneğinin yokluğu ya da yitimidir. Dolayısıyle bağışıklık savunmasının tersidir. Bu yitim bütün antijenleri (bir ya da belirli sayıda antijeni) ilgilendirebilir.

Tedavi sonucunda da ortaya çıkmış olabilir.

DOĞAL BAĞIŞIKLIK YOKLUĞU

Yeni doğmuş çocuk dönemini niteleyen, bütün antijenlere karşı bağışıklık tepkisi yokluğudur. Bu dönemde çocuk, bağışıklık açısından olgunlaşmamış durumdadır. Gerçekte, dölütün bazı antikorlar üretebildiği kanıtlanmıştır. Yeni doğmuş çocuk çok erken İgM yapmaya başlar. 4 haftadan sonra da İgG yapmaya başlayacaktır. Eten yoluyla geçen ve anne kaynaklı İgG’ler tarafından da korunduğu bir gerçektir; ama 3-6 ay arasındaki dönemde, çocuğun İgG üretimi, anne kaynaklı İgG’lerdeki düşüşü karşılamakta yetersiz kalır,

DOĞAL ETKİN BAĞIŞIKLIK YİTİMİ

Doğal etkin bağışıklık yitimi, organizmanın kendi yapı maddelerine karşı duyarlığını yitirme-

sidir. Bu, henüz iyi bilinmeyen bir mekanizmayla, organizmanın kendi doku ve yapı maddelerinin, bağışıklıkla görevli hücreler tarafından «tanınması»nın sonucudur.

Burada insan organizması, yalnızca istenenleri tutan ve ötekileri atan bir programlanmış bilgisayar gibi davranır. Gerçek ikizler (tek yumurta ikizleri) aralarında karşılıklı bir doğal etkin bağışıklık olmama özelliğinden yararlanırlar. Bunun böbrek aktarımlarında büyük yaran vardır.

Özantikörlu hastalıklarda (özbağışıklık hastalıkları) çoğunlukla bu doğal etkin bağışıklık anormalliklerinin sözkonusu olduğunu görmüştük.

SONRADAN EDİNİLMİŞ ETKİN BAĞIŞIKLIK YİTİMİ

Sonradan edinilmiş etkin bağışıklık yitimi ko nusundaki bilgilerimiz, hayvan deneyleriyle sınırlıdır. Oysa bu sorun çok önemlidir; çünkü organ ya da doku aktarımlarındaki «red» sorununa sıkı sıkıya bağlıdır. İnsanda aktarılan organa yönelik antikorlar için sınırlı olan bir etkin bağışıklık yitimi sağlanabilseydi, organizmanın savunmalarının tümünü yokeden günümüzdeki bağışıklık bastırıcı ilaçların ağır sakıncaları önlenebilirdi.

Bu konuda ilk araştırmalara 20 yıl kadar önce başlanmış ve ilk görülebilir sonuçları elde eden 3 Avustralyalı (Biliingham, Brent, Medavvar) Nobel ödülü almışlardır.

Ama o tarihten bu yana, araştırmalar yavaş ilerlemektedir ve çözüme ulaşmaktan henüz uzaktır.

TEDAVİNİN YOLAÇTIĞI BAĞIŞIKLIK YİTİMİ

Bağışıklık bastırma

Önce hayvanlarda denenen bağışıklık bastırma, insan tedavisinde günden güne yaygınlaşmaktadır. Amacı, istenmeyen ya da zararlı bir bağışıklık tepkisini (red olayı; esnek bağdokusu hastalıkları; özbağışıklık hastalıkları) ortadan kaldırmaktır.

Ama elde edilen sonuç, organizmanın genel savunmasını yokeden genel bir bağışıklık yitimidir ve sorun yaratan antikorlara sınırlanmış bir bastırma sağlama umudu henüz uzaktır.

Antikor yapımı birçok etkenle baskı altına alınabilir:

— iğneyle antijen verilmesinden 24 saat önce X ışını uygulandığında, etkisi en fazla olan iyonlaştırıcı ışınlar (bağışıklıkla görevli hücreler yıkıma uğrarlar);

— kortizon türevleri ve yüksek dozda ACTH (lenfositleri ve lenf dokularını yıkar);