Polikistik Over Sendromu Teşhis
 

Polikistik Over Sendromu Teşhis

Nasıl tanı konur?

Tanı için en önemli nokta hastanın öyküsüdür. Tanı için ayrıca ultrasonografi yapılarak yumurtalık görünümüne bakılır ve hormonal testlere başvurulur. Hormon tetkiklerinde LH hormonunda artma gözlenirken, FSH hormonu değişme göstermez veya hafif azalabilir (LH/FSH oranı 3’ün üzerindedir). Ayrıca erkeklik hormonları olarak bilinen testosteron ve androstenodion’da artma görülebilir. Hastaların % 50’sinde DHEAS ve % 20’sinde Prolaktin hormonunda artış gözlenebilir. Öykü, hormon değerleri ve ultrason görünümünden iki tanesinin pozitif olması durumunda polikistik over sendromu tanısı konulabilir. Aşırı kilo alımı söz konusu olduğunda incelemelere genellikle şeker hastalığı araştırmaları eklenir.

Ne gibi sorunlar yaratabilir?

Polikistik overi kozmetik sorunlara neden olabilen basit bir yumurtlama bozukluğu olarak görmemek gerekir. Yumurtlama bozukluğu neticesinde oluşan hormonal dengesizlik ve kandaki yüksek "erkeklik hormonu" seviyeleri kadını uzun vadede ciddi sorunlarla başbaşa bırakabilmektedir. Bu nedenle PKOS’u mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur.

Polikistik over sendromu olan ve seyrek adet gören hastalarda yumurtlama olayı seyrek olduğu veya hiç olmadığı için rahim uzun süre östrojen etkisine maruz kalmaktadır. Normalde yumurtlama sonrasında salgılanan progesteron östrojenin etkilerini kompanze etmektedir. Bu hastalarda bu kompanzasyon olmadığı için rahimin uzun süre sadece östrojen etkisine maruz kalması sürekli kalınlaşması belli bir süre sonra bu dokuda kanser öncüsü değişiklikler oluşmasına (endometrial hiperplazi), hastalık uzun süre devam ettiğinde ise kanser gelişmesine neden olabilmektedir. Çocuk sahibi olmak istemeyen hastalarda doğum kontrol hapı kullanılmasının diğer bir yararı da kanser riskinin azaltılmasıdır.

PKOS’u kadında androjen ("erkeklik") hormonlarının aşırı salgılandığı bir durumdur. Bu nedenle uzun vadede, kadında artmış androjen hormonları kan lipid (yağ) metabolizmasını olumsuz etkilemekte, kalp-damar sistemi hastalıklarının ortaya çıkma riskini artırmaktdır

Polikistik Over Sendromu Teşhis
 

Polikistik over sendromu belirtileri nelerdir?

En çok rastlanan belirti aşırı tüylenmedir. Bunun sebebi erkeklik hormonu olan testosteron hormonunun fazla üretilmesidir. Genel olarak tüylenmeler, erkeklerde sakal çıkan bölgelerde görülür ama bazı hastalarda göğüs arasında, göğüs uçlarında hatta göbekte bile görülebilir. Bazı hastalarda ise hiç tüylenme görülmez fakat bu nadir bir olaydır. Oluşan tüyler bazen estetik görünümü bozacak kadar fazla olabilir.

Vücutta ortaya çıkan tüylenmenin en büyük etkilerinden biri olan androjen hormonun etkileri sadece bu değildir ayrıca sivilce gibi sorunlar ortaya çıkarabilir. Fakat yinede en büyük belirtisi tüylenmedir.

PKO’da rastlanan diğer bir önemli belirti adet düzenlerinin bozulmasıdır. Ayrıca Ovulasyonun gerçekleşmediği durumlarda rahim içi tabakası progesterondan yararlanamaz ve bu tabaka kalınlaşır. Bu kalınlaşmanın sonucu olarak da tabakada dökülmeler görülür.

Bu durumlara ne zaman rastlanacağı belli değildir çünkü kişiden kişiye ve durumdan duruma değişiklik gösterdiği için dolaşımın ne zaman yavaşlayacağı tam olarak bilinemez. PKO olan hastalarda nadir olarak adet görülür fakat 35 günden fazla sürer ve düzensiz aralıklarla tekrarlar.

Kadınların ergenlik çağında yaklaşık %3’ünde bu sorun görülür.

PKO rastlanan kadınların yüzde ellisinde şişmanlıkta vardır. Bilim adamları şişmanlığın neden mi yoksa sonuç mu olduğunu hala belirlemeye çalışmaktadırlar.

Nasıl tanı konur?

Tüylenme sorunu olup da yılda bir iki kez gecikme yaşanması bir sorun değildir aksine normal karşılanabilecek durumdur fakat tekrarlanırsa PKO olup olmadığı incelenmelidir.

Bayanların bazılarında overlerde irileşme görülür bunun temel nedeni hastalığın erken başlamasıdır.

Ultrasyon yöntemi ile tespit edilebilir.

Tiroid ve prolaktinin PKO üzerinde etkisi olup olmadığı için düzeyleri kontrol edilir prolaktin %25 seviyelerinde çıkması yüksek bir seviye olarak nitelendirilir.

Aşırı tüylenme olan hastalarda testosteron hormon seviyesi ölçümü yapılması, şişmanlarda ise şeker yükleme testi yapılması tavsiye edilir.