Kadın Doğum Kontrol Yontemi
 

Kadın Doğum Kontrol Yontem

Sanki bir bilimkurgu filmi: Ufacık bir plastik çubuk deri al-tına yerleştiriliyor ve üç yıl boyunca korunma diye bir so-run kalmıyor. Üstelik son derece de güvenilir!

Implanon ticari adıyla bilinen bu ileri teknoloji ürünü 2000 yılının ortalarından beri piyasada bulunmaktadır. Aşağı yukarı kibrit çöpü büyüklüğünde plastik bir çubuk-tur ve üst kolun iç tarafında doğrudan deri altına (subder-mal) yerleştirilir. Ekim lokal uyuşturmayla ve bir kanül (enjeksiyon iğnesi - ç.n.) yardımıyla yapılır. Bütün işlem yalnızca bir dakika sürer ve tahlil için kan alınmasından da-ha rahatsız edici değildir. Ekilen çubuk çok küçük ve es-nektir. Deri altında görülmez ve bedenin hareketlerine en-gel olmaz. Ama parmakla yoklanabilir; bu önemli bir şey-dir, böylece üç yıl sonra deride küçük bir keşi yapılarak uzaklaştırılır.

Hormonlu çubuk deri altında üç yıl boyunca etkin ka-lır. Her gün vücuda etonogestrel adlı gestajeni salar, bu-nun miktarı ağızdan alınan korunma araçlarına kıyasla çok küçüktür. Ama karaciğerden geçmediği için yumurtlama-yı önlemeye ve rahim boynu mukozasını spermlerin geçe-meyeceği şekilde koyulaştırmaya yeterli olur.

Implanonun istenmeyen yan etkileri, temelde diğer saf gestajen preparatlarındaki gibidir. Özellikle de ilk aylarda sık sık düzensiz kanamalar olur. Gestajenin etkisi sürdük-çe, rahimde sümükderi yapısı gitgide zayıflar, dolayısıyla Implanon kullanan kadınların yaklaşık yarısında, zamanla âdet de zayıflayıp kısalır ya da tamamen kesilir.

Akneye eğilimli kadınlarda etonogestrel gestajeninin etkisiyle sivilceler artabilir. Baş ağrısı, memelerde gerginlik ve kilo alma gibi şikâyetler de görülür. Depo preparatlara (üç aylık iğne) kıyasla Implanonun avantajı, çocuk istendi-ğinde çubuğun küçük bir müdahaleyle alınabilmesi ve ka-dının hemen korunma öncesindeki doğurganlığına kavuş-masıdır. Gestajen vücutta çoğalmaz.

Kadın Doğum Kontrol Yontemi
 

Doğum Kontrol Spiral

Kadın doktoru küçük bir müdahalede bulunuyor ve yıl-larca korunma sorununuz kalmıyor. Her gün bu ko-nuyla uğraşmak istemeyen birçok kadın için bu, uygun bir korunma seçeneğidir.

Spiral, 60'lı yıllardan beri çok yaygın bir şekilde kulla-nılan, uzun vadeli bir korunma aracıdır. Tıptaki intraute-rin peser (İUP) terimi yunancadan gelir (intrauterin dölyatağı içinde; pessos = taş) ve kaynağını geleneksel "ra-him içi taş"tan alır. Elbette bugün artık dölyatağına taş değil, değişik biçim ve büyüklükte kullanıma sunulan plas-tik bir araç yerleştiriliyor. Yaygın olarak kullanılan ilk İUP'lar spiral biçimindeydi. Konuşma dilinde bugün hâlâ kullanılan "spiral" terimi o zamandan kalmadır.

Spiralin birçok avantajının yanı sıra, ciddiye alınması gereken bazı yan etkileri ve komplikasyonları da vardır, o nedenle bu korunma biçimi de tüm kadınlar için aynı öl-çüde uygun değildir ve mutlaka kadın doktorundan iyice ve ayrıntısıyla görüş almayı gerektirir.

Bugün piyasada birbirinden temelden farklı üç tür ra-him içi peser bulunur:

Etken maddesi olmayan spiraller (örneğin Lippes Lo-op) sadece mekanik bir etki yapar.

Bakirli spiraller (örneğin Cupric-T, Multiload Cu 250, Nova T) etkisini bakır parçacıkları (iyonlar) vererek gösterir.

Hormonlu spiraller (intrauterin sistem) etkisini küçük miktarda gestajen salarak gösterir.

Etken maddesiz spirallerin artık pek önemi kalmadı. Gü-nümüzde kullanılan bakirli spiraller neredeyse hap kadar güvenli bir korunma sağlar. Hormonlu spiraller ise hap ya da kısırlaştırma kadar güvenlidir.

Spiral Nedir, Doğum Kontrol Yöntemleri Spiral

Yıllardır korundunuz. Her gün hap alma za-manını düşündünüz, ateşinizi ölçtünüz. Ni-hayet bu sorunlardan kurtulmak istiyorsu-nuz. Bundan böyle de güvenli bir şekilde korunmak istiyor, ama artık hergün bunu düşün mek istemiyorsunuz.

Sağlığınıza daha çok dikkat etmek istiyor ve hormon yutmak istemiyorsunuz. İstediğiniz zaman bir çocuk (daha) doğurma olanağını elde tutmak istiyorsunuz. Bu durumda spiral gibi uzun vadeli bir ko-runma aracı sizin için muhtemelen çok uy-gun olur.

Daha önce spiralle korunmayı denediniz, ama şiddetli âdet kanamaları yüzünden baş-ka bir korunma aracına geçtiniz.

Bu durumda sizin için herhalde yeni hor-monlu spiral Mirena doğru olacak. Bu spiral her gün az miktarda gestajen salar ve bu hormon yalnızca rahmi etkiler. Vücudun ge-ri kalan kısmı hormonla yüklenmemiş olur. Üstelik Mirena kısırlaştırma kadar güvenli-dir. Eğer daha sonra çocuk isteyecek olursa-nız, bir sonraki kanamanızda spirali aldırır, ertesi çevrim içinde gebe kalabilirsiniz.

Sıkça alt karın iltihaplanması çeken ya da miyomu olan kadınlar gebelikten korunmak için spiral kullanmamalıdır.

Adet kanamalarınız çok şiddetli ve sancılı oluyorsa, bakirli spiral kullanmamalısınız. Bu gibi durumlarda hormonlu spiralin olumlu etkisi olur.

Doğum Kontrolü Spiral Avantaj ve dezavantajlar

Bakirli spiral

Çok güvenli uzun vadeli koruma sağlar

Hormonsuzdur

Özellikle çocuklu kadınlar için çok u> gundur

Emzirme döneminde de uygundur (de ğumdan 6-8 hafta sonra)

Bakirli spiral çıkarıldıktan sonra heme gebe kalınabilir

Âdet kanamaları daha şiddetli olabilir

Cinsel yoldan bulaşan hastalıklardan k( rumaz

Hormonlu spiral Mirena

Kısırlaştırma kadar güvenlidir

Hormonlu spiral Mirena çıkarıldıkta sonra hemen gebe kalınabilir

Hormon (gestajen) etkisini yalnızca r himde gösterir

Östrojen alması yasak olan kadınlar iç, de uygundur

Emzirme döneminde de uygundur (c ğumdan 6-8 hafta sonra)

Enfeksiyon riski artmaz

Âdet kanamaları hafifler

İlk aylarda baş ağrısı, memelerde gerginlik ve cilt sorunları gibi geçici yan etkili olabilir