Oroğrafik Yağışlar
 

Oroğrafik Yağışlar

Bir dağ yamacı boyunca yükselen hava kütlesinin adyabatik olarak soğumasısıyla oluşur. Yani, hava kütlesinin nem durumu soğuma ile yağışın teşekkülüne yol açtığında dağın hava kütlesinin geldiği tarafa bakan yamacı yağış alır. Aksi yamaçta ise genel olarak yağış meydana gelmez. Bunun nedeni, hava kütlesinin dağın diğer yamacında adya*batik olarak ısınması ve nemini önemli ölçüde bırakması ile ilgilidir. Dünyadaki bazı çöller bu şekilde oluşmuştur.

http://frmsinsi.net/images/forumsins...sinsi.net_.jpg

Dağı aşan hava kütlesinin adyabatik olarak ısınması, dağın arka tarafında hava sıcaklığının yükselerek buharlaşmanın artmasına neden olur. Havanın ısındığı yamaçta kar daha çabuk eriyerek bitkilerin erken uyanmasına yol açar.

Bu durum, yüksek dağ silsilelerinin yamaçlarında görülür. Bu rüzgârlara, Avrupa’da fön (foehn) ve kuzeybatı Amerika’da şinok (chinook) adı verilir. Ülkemizde fön rüzgârları bilhassa Doğu Karadeniz dağlarının kuzey yamaçlarında kış mevsiminde meydana gelir. Bu nedenle Doğu Karadeniz kıyılarında kışın sıcaklık bazı günler 20°C’nin üzerine kadar çıkar. Toroslarda da yaz mevsiminde oluşur. Anadolu’dan gelen hava kütlesi Torosları aşıp Akdeniz kıyılarına doğu hareket etmesi sonucu adyabatik yolla ısınır ve bu ısınma sonucu sıcaklık bazı günler 40°C’nin üzerine kadar yükselir