Buzul Dağı, Cilo Dağları
 

Buzul dağı, Cilo dağları






BUZUL dağı, esk. Cilo dağları, G.-D.Toroslar'ın Türkiye sınırları içindeki en D. uzantısı olan Hakkâri dağlarının, Hakkâri yakınında, Büyük Zap vadisinin hemen D.'sundaki kesimi. Türkiye'nin ikinci yüksek dağıdır (Uludoruk tepesi [esk. Reşko ya da Gelyaşin tepesi], 4 135 m). Çok engebeli olan Buzul dağı, Alp dağoluş döneminde, binmeler ve örtüler oluşturarak şiddetle kıvrılmış İkinci Zaman ve Üçüncü Zaman oluşukları ile ofiyolitik kayaçlar karmaşasından meydana gelir.

Yüksek ve bol yağışlı kütle, Dördüncü Zaman'da, bazılarının uzunluğu 10 km'yi bulan ve dilleri 2 000 m'ye değin sarkan Alp tipi vadi buzullarıyla kaplanmıştı. Buzul döneminin izleri, görkemli tekne vadiler, buzuitaş setleri, çizikli ve cilalı hörgüç kayalar, sirkler (buzul çanakları) ve sirk golleriyle görünüme damgasını vurmuştur. Sürekli kar sınırına 3 500 m dolayında ulaşılan kütle, günümüzde de Türkiye'de buzulların en çok geliştiği yöredir.

Burada, hemen tümü doruk çizgisinin K.'inde olmak üzere 20 kadar buzul vardır. Uludoruk tepesinin K.-D.'sundaki Uludoruk buzulu, Türkiye'nin en uzun buzuludur (4 km). Bunu, büyüklük yönünden, 7 km kadar daha B.'daki Suppa Durak buzulu izler. Geniş bir turizm potansiyeli olan yöre, göçerlerin yazlık yerleşmeleri (zoma'lar) dışında boştur.