Ria, Riaların Oluşumu
 

RİA

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1350393862


Ria,ırmak ağızlarında ya da akarsuların kazdığı derin vadilerin aşağı kesimlerinde deniz baskını sonucunda oluşan yüksek kenarlı kıyı biçimi.

Ria'ların oluşumu,aşınma ve buzullaşmayla ilgilidir.Son jeolojik dönemde buzulların erimesi sonucunda yükselen deniz düzeyi,eski kütlelerin içinde akarsuların kazdığı genç vadileri sular altında bırakmış,böylece ria'lar ortaya çıkmıştır.Bazı ria'lar da,kıyısında yer aldıkları kara kütlesinin magmaya batması sonucunda oluşmuştur.Aşınımın başlarında ve daha akarsuların taşıdığı malzemelerle dolmadan deniz suları tarafından boğulan bu vadilerin ağız kesimleri oldukça derindir.Dağ,plato ve ova kenarlarında rastlanabilen ria'lı kıyılar,oluşturdukları girintinin biçimine uygun olarak koy.körfez,haliç adlarıyla da anılır.Ria'lara daha çok İspanya'nın Galicia kıyıları ile İngiltere,Kore ve Çin'de rastlanır.İstanbuldaki Haliç de tipik bir ria'dır.

Kalkerlerden oluşan kütlelerin kıyısında görülen ria'lar ,kalank (Fransızca calangue:"küçük koy") adıyla anılır.Kalın saf kalker katmanlarından oluşan kıyılarda rastlanan kalank'lar üç aşamadan geçerek ortaya çıkmıştır.Son Buzul Çağında donmuş kesimlerden gelen akarsular,kıyı yakınındaki donmamış kalkerli arazide yeraltına sızarak galeri ve mağaraların oluşmasına yol açmıştır.Daha sonra buzulların eridiği sırada yatak kazmaya başlayan akarsular,kıyı yakınında eskiden oluşmuş yeraltı mağara ve galerilerinin tavanlarının çökmesine neden olmuştur.Böylece ortaya çıkan dik kenarlı kıyı,akarsu aşındırmasının sürmesine bağlı olarak iç kesimlere doğru sokulmuştur.Bu girintilerin daha sonra deniz altında kalmasıyla kalank'lı kıyının oluşumu tamamlanmıştır.Kalanklara daha çok Güney Fransa'da ,Marsilya kentinin doğusundaki kıyılarla İskoçya ve Laponya kıyılarında rastlanır.Türkiye'nin Akdeniz kıyısında Mersin ile Silifke arasında da bazı kalank'lar vardır.

Kaynak:AnaBritannica cilt 26 frmsinsi.net için derlenmiştir.