İyimserlik İllüzyonu
 

İyİmserlİk İllÜzyonu

Ortalamanın üzerinde olma etkisi gibi, iyimserlik de pozitif illüzyonun bir diğer şeklidir.

İyimserlik eğilimi gelecek ile ilgili gerçekçi olmayan hayaller beslemektir. Pek çok insan, ortalamadan daha uzun, sağlıklı ve başarılı bir hayat geçireceğini sanır. Bu arada hasta olma, boşanma, kaza geçirme gibi olasılıkları göz ardı eder.

Pozitif illüzyon hastalıklı bir zihinsel yapıda barınamaz, tam tersi sağlıklı bir zihnin göstergesidir. Pozitif illüzyona sahip olmayan insanların klinik açıdan depresif olmaları çok büyük bir olasılıktır.

Diğer insanların sizi nasıl gördüğü konusunda insanlar daha da abartmaya meyillidir. "Sahne ışıkları" etkisi denilen bu olgu, yaptığımız, konuştuğumuz her şeyin dikkatli bir şekilde izlendiği yanılgısıdır.

Chicago Üniversitesi'nden davranış bilimcisi Nicholas Epley, buna şöyle bir örnek veriyor:

"Üzerinize kaza ile döktüğünüz suyun yanlış anlaşılacağı kaygısıyla, herkesin size baktığını düşünüp rahatsız olabilirsiniz. Oysa gerçekte kimse size bakmıyordur, çünkü dünya sizin etrafınızda dönmüyor. Takdir edilecek bir davranışta bulunduğunuz zaman da yeterince iltifat almamaktan şikâyetçi olan insanlar da, olduklarından daha dikkat çekici olduklarını sanırlar. Bütün bunlar aslında birer illüzyondur."

Bütün bunların altında yatan sorun insanların kendi kendilerini çok iyi tanımasıdır. "İnsanlar kendi kendilerinin uzmanıdır" diye konuşan Epley, "Bu nedenle insanlar kendileriyle ilgili çok küçük ayrıntıların farkındadır, ama diğer insanlar bunları görmez. Diğerleri yalnızca genel özelliklerimizin farkındadır" diyor.

"DİĞERLERİ NE DÜŞÜNÜYOR" YANILSAMALARI

İnsanlar yakınlarındaki kişilerin de kendileri hakkında ne düşündüğü konusunda da gerçekçi değildir.

Bir araştırmaya göre bir yıllık evlilikten sonra eşlerin birbirlerinin aklından geçenleri okuma becerisi giderek azalıyor. Epley'in bu konudaki görüşleri şöyle. "Belirli bir süreyi birlikte geçirdikten sonra eşler, bir diğerini iyice tanımış olduğunu düşünür. Ancak bu bir yanılsamadır. Nasılsa artık birbirimizi iyi tanıyoruz yanılgısı ile eşler birbirleriyle yeterince ilgilenmez. Sonuçta ortaya gerçekler ile ilgili olmayan bir birliktelik çıkar."

Bu arada fiziksel görüntü ile de ilgili yanılsamalar yaygındır. Herkes nasıl göründüğünü bilmekle birlikte, olduğundan daha çekici olduğunu düşünür.

Ayrıca: İnsanların, yaşamlarını özgür iradeleriyle aldıkları kararlar çerçevesinde sürdürdüklerini düşünmesi en büyük yanılgıdır. Bu konudaki yazımızı bekleyiniz!!

New Scientist / Cumhuriyet Teknik