Şırnak Halk Oyunları
 

Şırnak Halk oyunları

Şırnak Halk oyunları

ŞIRNAK İLİ VE ÇEVRESİ HALK OYUNLARI

Şırnak ve ilçelerinde oynanan oyunlargenellikle davul zurna eşliğinde oynanır.Son yıllarda ise bağlamacümbüş ve darbuka da çalınıpeşliğinde yöresel oyunlar oynanmaktadır.

YÖREDE OYNANAN BAŞLICA OYUNLAR:

1-İKİ AYAK: Davul-Zurna eşliğindeeller serçe parmakları ile tutulur.Önce sağ ayak öne vurulupyana atılırsol ayak yanında devam eder ve tekrar sağ atılırsol ayak sağ ayağın yanına gelip birleşir.Sonra sol ayak bir geriye atılıp sağ yapıştırılır.

2-ÜÇAYAK: Eller serçe parmakları ile tutulur.Oyuna sağ ayakla başlanır ve sağ ayak yere vurulur.Üç adımsağsolsağsolsağ adımlar atılır ve sol ayak sağın yanına getirilip yanaştırılır.Sol ayak geriye atılırken.sağ ayak yanına getirilir.

3-YERİNDE : Hareketli bir oyun olupbüyük adımlar atılmadan oynanır.Kollar birbirine geçirilipel parmakları ile arkadan tutulur.Eller kalçaya yakındır.Omuzlar birbirine değmiştir.Sağ koldaima yandakinin sol kolu üzerine binmiştir.Oyunyine önce sağ dizin hafif kıvrılması ile başlardizler kırılarak müzik ritmine göre sık sık dizlerin kırılması ve omuzların titrek hareketleri ile devam eder.Müzik hareketlendikçediz kırılması ve omuz hareketleride hızlandırılır.Adımlar arada bir hafif atılır.

4-ŞİHANİ : Genellikle 8-10 kişi ile oynanır.Kollar el parmaklarının birbirine geçirilmesi ile tutulur.Önce sağ ayak yana atılır.Sağ ayağı sol ayaksağ ve sol olmak üzere üç adım yana atılır.Ani bir hareketle kavis çizilerek öne bakılın ve sol ayak atılarakayaklar önde yanaştırılır.Solla önde başlanır.Sağ ve yine sağ ayak atılar.Sonra sol ayak atılarak hep beraber öne doğru eğilirler.

5-BABLEKAN : Önde serçe parmakları tutulur.Önce sol ileri olmak üzeresağ ve sol ayaklar atılır.Tümü öne olmak üzere üç adım atılır.Sonra solsağ ve sol ayaklar olmak üzere bu sefer geriye doğru üç ayak atılır.Böylece beraber geriye ve ileriye bu hareketler seri olarak devam eder.Çalgı hızlandıkça bu hareketler daha atak ve seri devam eder.

6-SINVAN : Eller yine serçe parmakları ile tutulur.Sol ayak yana açılır ve üç kere yere vurulur.Ani hareketle sağa dönülür.Sonra sağ açılır ve sağ ayaksol ayak ve sağ ayak olmak üzere üç kere yere vurulur.Bu arada eller ve omuzlar yapışık olur.Sağa dönerken eller yapışık olurancak omuzlar oldukça birbirinden ayrılarak açılır.Oyunun önemli bir özelliği şudur;ikinci kez tekrarlandığında ellerbelli aralıklarla çırpılır ve tekrar tutuşulur.Diğer bir özelliği de üçüncü tekrarda eller bele dayandırılır ve ani bir hareketle tekrar bele dayandırılır ve ani bir hareketle tekrar eller tutuşulur.Yanibirinci safhada eller

birbirine yapışıkikinci safhada eller çırpılırüçüncü safhada eller bele tutulur ve biter.

7-KULUNGİ : Şırnak ve ilçelerinde oturan göçebelerin bir oyununur.Bir kişi ortada oynarkenetrafındaki halkıkollarını turnalar gibi açarak oynarlar.Daha sonra ani bir hareketleturnalar gibi ötüşerek ortadakini döverler.Bu oyunun verdiği mesaj şudur; sürüden ayrılanın cezalandırılmasıdır.

8-AĞIR : Genellikle yaşlı ve orta yaşlıların oynadığı bir oyundur.Eller omuzlar üzerinde tutulur.Çalgı ağır bir şekilde çalınır.Oyun ritmi çalgıya uyarak.sağ ayak üzerine hafif meyil edilerek yaylanırdaha sonra geriye doğru tekrar doğrularak öne adım atılır.Arada bir nara atılır.

9-BERİTE : Eskiden beylikler arasında çıkan savaşlardan önce ve sonra oynanırdı.Çalgı içli ve ağır çalmaya başladığından eller yanda tutulur ve bir nara ile başlar.Önce geriye doğru gerinilirsonra dizler üzerine yaylanarak hafif bir adım atılırakabinde birbirlerinin yüzüne bakarak nara atarlar.