Balıkesir Yöresi Halkoyunları Balıkesir Halk Oyunları
 

Balıkesir Yöresi Halkoyunları Balıkesir Halk Oyunları

Balıkesir yöresi halkoyunları, Balıkesir ve çevresine özgü halkoyunları./

Balıkesir yöresi dağ köyleri geleneksel kostümüBalıkesir ili gerek Marmara ve gerekse Ege Bölgesi sınırları içerisinde yer alan bir ildir. Bu özelliği Balıkesir halkoyunlarına yansımaktadır. Balıkesir ili sınırları içerisinde oynanan oyunlar incelendiğinde, güney ve batı ilçelerinde <<zeybek>> karakterli, kuzey ve doğu ilçelerinde ise <<kaşık-karşılama>> karakterli oyunlara rastlanılmaktadır.

Balıkesir yöresi oyunlarında neşe, yas, aşk, kahramanlık, askerlik gibi konular ele alınmıştır. Başlıca enstrümanları davul, zurna, kabak kemane, klarnet, tahta kaşıklardır.

Oyunlarda dönmeler,açılıp kapanmalar diz vurmalar, kol çekmeler, kol döndürmeler, sekmeler hakimdir. Neşe ve eğlence yaratan, ahenkli hareketlerle <<toplu>> olarak yapılan oyunlardır. Balıkesir Yöresi oyunlarının tavırları oyuna göre değişmesine rağmen, birçok ortak yönleri vardır. Yörede kısa harektler genelde canlılık ve neşe ifadesiyken, ağır, dalgalı hareketler hüznün ifadesidir. Oyunlar yöre insanının karakterini ve güzellik anlayışı ile ölçülerini yansıtmaktadır. Erkeklerde <<güç gösterileri>>, kızlarda ise <<zerafet gösterileri>> oyunlar içinde bir bütün olarak gösterilmektedir.

Geçmişten Günümüze Balıkesir Halkoyunları Çalışmaları [değiştir]

Balıkesir ova köylerinde kullanılan geleneksel manav kostümüBalıkesir Yöresi oyunlarıyla ilgili çalışmalar cumhuriyetten sonra başlamıştır.

1932 yılında kurulan halkevleri aracılığıyla Balıkesir yöresinde yapılan çalışmalar düzenli, bilinçli bir şekilde yapılmaya başlandı.

22 Ocak 1933 günü Atatürk'ün Balıkesir'i ziyaretinde Pamukçu köyü zeybekleri milli oyunlarını sergilediler. Bu oyunlara Atatürk de eşlik etmiş ve bu andan sonra Balıkesir oyunları dikkatini çekmeye başlamıştır. Bu yüzden Balıkesir oyunlarının kayıt altına alınması ve tanıtma çalışmaları bu tarihle birlikte başlar.

24 Haziran 1934 günü İran şahı ile beraber Balıkesir'e gelen Atatürk karşısında Balıkesir oyunları defalarca oynandı. Bu efeler arasında Tevfik Göngörmüş, Ahmet Atagün ve Necip Şengül vardı. Bu ekibin, Atatürk ve Ali Hikmet Paşa ile birlikte çektirdiği fotoğraf maalesef günümüze ulasmamıştır; Bu fotograf, istasyon önünde çekilmişti. Atatürk’ün emriyle gezinin devamına da katılan ekip, Balikesir Belediyesi’nin tahsis ettigi araçla Çanakkale’ye gitmiş ve birkaç defa Balıkesir oyunlarını oynamışlardır. Bu gezi sonunda efelere 300 Lira hediye verilerek Balıkesir'e gönderilirler.

1935 yılında Balıkesir ekibi, Ali Hikmet Paşa’nin davetlisi olarak Küçük Çiftlik Parkı'nda gösteri yapmak üzere İstanbul’a gider. Pamukçu ekibinin İstanbul’da oldugunu duyan Atatürk, bütün oyuncuları Dolmabahçe Sarayi'na davet eder. Dolmabahçe Sarayı'nda oyunları sergilerler. Bu dönemde İngiltere'den İran'a kadar pekçok devlet adamı huzurunda oynadılar ve Türkiye'nin yurtdışı tanıtımlarında Balıkesir oyunları ön planda yer almıştır.

Eylül 1935 yılında Atatürk tarafından düzenlenen İstanbul'da "Beylerbeyi Balkan Festivali" yapılmıştır. Bu festivale katılan çok az sayıdaki mahalli ekiplerden biri Balıkesir ekibiydi. Bu festivalden bazı fotoğraflar günümüze gelmiştir. Balkanlardan ise Arnavutluk, Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan halkoyunları toplulukları katılmıştır.

1936 yılında (Ağustos) <<2. Balkan Festivali>> yapılmıştır. Balıkesir ekibi bu festivale de katılmıştır.

1955 yılında ilk defa bir kurum olarak <<Yapı ve Kredi Bankası>> bu kültür hizmetine sahip çıktı. Türk halkoyunlarını geliştirmek ve yaşatabilmek amacıyla <<Türk Halk Danslarını Yaşatma ve Yayma Tesisi>> adlı bir bölüm kurdu ve kalan halkoyunlarını bu çatı altında barındırdı. Bu çatı altında değerli bilim adamları 14 yıl halkoyunlarını geliştirmek, yaşatmak ve yaymak için çalıştılar. Yapı Kredi Bankası "Türk Halk Danslarını Yaşatma ve Yayma Tesisi" bilim adamları tarafından <<Balıkesir yöresi>> oyunları kayıt altına alındı ve ilk kez filme çekildi. Yapı ve Kredi Bankasının tesisi sayesinde 1961 yılında ilk defa Türkiye halkoyunları semineri yapılmıştır. Yine bu tesis sayesinde 1968 yılında Milli Eğitim Bakanlığı, TRT işbirliğinde halk oyunları filme alınmıştır. Balıkesir yöresiyle ilgili ilk kasette <<Pamukçu Bengisi, İkili Güvende ve Toplu Güvende>> oyunları ile <<Mendili Oyaladım, Sarı Karınca ve Akpınar>> oyunları bulunmaktadır. Efelerin üzerinde klasik Balıkesir ova zeybek kıyafeti, bayanların üzerinde ise <<Türkali>> köyünden derlenen Türkmen kıyafetleri bulunmaktadır. Bu çalışmayla ilgili fotoğraflar da günümüze ulaşmıştır.

1957'de <<Pamukçu Halk Oyunları Derneği>> kurulmuştur. Dernek ekibi Dr. Fazıl Küçük'ün davetiyle 1958 yılında uçakla 19 Mayıs'ı kutlamak için Kıbrısa gitti. Bu derneğin <<ilk yurtdışı seyahati>> idi. Kıbrısta 19 Mayıs bayramını kutlarlar.