Ruhun Mahiyeti
 

Ruhun Mahiyeti
Hakkında Ruhun Mahiyeti




Sual: Ruh uykuda rüya görürken, ölünce oldugu gibi, bedenden ayrilir mi?
CEVAP
Ruhun mahiyetini kesin bilmek imkânsizdir. Bir âyet-i kerime meali söyledir:
(Sana ruh hakkinda sorarlar. De ki: Ruh Rabbimin islerindendir, size az bir bilgi verilmistir.) [Isra 85]
Aklin erdigi bilgileri anlayan, his organlarindan beyne gelen duygulari alan, bedendeki bütün kuvvetleri, hareketleri idare eden, kullanan ruhtur. Ruh, göz vasitasi ile renkleri, kulak ile sesleri kavrar, sinirleri çalistirir. Adaleleri hareket ettirir, böylece bedene is yaptirir. Böyle islere ihtiyari yani istekli isler denir. Akli kullanmak, düsünmek ve gülmek gibi seyleri yapan ruhtur. Ruh, parçalanmadigi ve parçalardan meydana gelmedigi, yani mücerret oldugu için, hiç degismez, bozulmaz, yok olmaz. Ruh, bir sanatkâra benzer. Beden, sanatkârin elindeki sanat aletleri gibidir. Insanin ölmesi, ruhun bedenden ayrilmasidir. Bu da, sanatkârin sanat aletlerinin yok olmasina benzer. (Ahlak-i alai)
Imam-i Gazali hazretleri de buyuruyor ki:
Cesetten ayrilan ruh, ya azaba, ya nimete kavusur. Iyilerinki yükselir, kötülerinki yedi kat yerin dibine iner. Bedenden ayrilan ruh, aletsiz, vasitasiz olarak, her seyi bilir. Bunun için, çesitli nimet veya azapla karsilasir. Ruh bedende iken, herhangi bir uzuv, mesela insanin bir ayagi felç olsa, ruh bu ayaga tesir edemez, onu harekete geçiremez. Ölüm ise, bütün uzuvlarin felç olmasina benzer, ancak ruh, bedenden ayrilinca, yine bilir, görür, anlar, sevinir, üzülür, bu halleri yok olmaz.
Rüyada da, ölünce oldugu gibi, ruh bedenden ayrilir, fakat rüyada ayrilmasi ile ölüm esnasinda ayrilmasi arasinda, çok fark vardir. Bir âyet-i kerime meali söyledir:
(Allah, öleceklerin ölümleri aninda, ölmeyeceklerin de, uykulari esnasinda ruhlarini alir. Ölmelerine hükmettigi kimselerinkini tutar, digerlerini bir süreye kadar saliverir. Elbette, düsünenler için, bunda, alinacak ibretler vardir) [Zümer 42]
Imam-i Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Allahü teâlâ, insanin ruhunu bilinemez sekilde yaratti. Ruh, madde degildir, belli bir yeri yoktur. Ruh, bedenin ne içinde, ne disindadir, ne bitisik, ne ayridir. Yalniz onu varlikta durdurmaktadir. Bedenin her zerresini diri tutan ruhtur. Bunun gibi, âlemi varlikta durduran Allahü teâlâdir. Allahü teâlâ, bedeni ruh vasitasi ile diri tutmaktadir. (1/287)
Uykuda iken, ruhun bedenden ayrilmasi, bir kimsenin, geziye, eglenmek için, kendi vatanindan, gülerek, sevinerek ayrilmasina benzer ki, gezdikten sonra, sevinç içinde yine vatanina döner. Ruhun gezinti yeri, âlem-i misaldir. Bu âlemde, görecek merakli ve tatli seyler vardir. Ölürken ruhun ayrilmasi, böyle degildir. Bu ayrilik, vatani yikilan, evleri, binalari yok olan kimsenin, vatanindan ayrilmasi gibidir. Bunun içindir ki, uykudaki ayrilmasinda, sikinti ve aci yoktur. Tersine, sevinç ve rahatlik vardir. Ölürken ayrilmasinda ise, çok acilar ve güçlükler hâsil olur. Uyuyan insanin vatani, dünyadir. Ona, dünyadaki gibi davranirlar. Ölen kimsenin ise, vatani yikilir. Ahirete göç eder. Ona ahiret muamelesi yaparlar. (3/31)