Pankreas
 

Pankreas

PANKREAS, karın boşluğunda, omurganın bel bölümü önünde yer-alan salgı bezi. Ortalama 15-20 cm uzunluğunda ve kadınlarda 55 gr, er*keklerde 70 gr. ağırlığındadır. Önden arkaya doğru yassılaşan pankreasın düzensiz olan biçimi çengele benzetilebilir. Şişkin olan sağ ucuna baş, da*ha dar olan orta bölümüne gövde, gövde ile başın birleştiği ince bölüme boyun, ince uzun olan son ucuna da kuyruk denir. Pankreas onikiparmak bağırsağının C biçimindeki kıvrımı içinde uzanır. Kuyruk bölümü dalağa dek uzar. Pankreas, dalak, karaciğer ve üst mezanter atardamarlarıyla beslenir.

Pankreasın boşaltıcı kanalları, Wirsung Kanalı ve Santorini Kanalı'dır. Pankreasın iç ve dış salgı görevleri vardır. İç salgı görevini Lan-gerhans adacıkları denen salgı hücreleri yapar. Bunların salgıladığı ensülin, glüsitlerin metabolizmasında en önemli rolü oynar ve yetersizliği şekerli diyabete neden olur. Dış salgı görevi akinus keseciklerine aittir. Bu salgı kesecikleri pankreas özsuyu denen ve oniki parmak bağırsağına dökülen alkali bir sıvı salgılar. Sıvı içinde yiyeceklerden alınan glikojen ile nişastayı ayrıştırarak oligosakaritleri oluşturan amilopsin; oligosakaritleri monosakarite dönüştüren maltez; mi*de pepsinlerinin etkisindeki proteinleri aminoasitlerle ayrıştırılan tripsin enzimli; kazein, jelatin ve keratini hidrolize eden, tripsin ve etkinleştirdiği kimotripsin enzimi; yağları hidrolize ederek, yağ asitleri ve gliserit-leri oluşturan steapsin olarak anılan bir lipaz vardır.


Yetişkinlerde günde 800-900 cm1 pankreas özsuyu salgılanır. Pankreasta görülen başlıca rahatsızlıklar, pankreatit denen yangılanmalar, urlar, özellikle boşaltıcı kanallarda görülen taşlar, kistler, daha çok travmalardan sonra ortaya çıkan yalancı kistlerdir.