Kuştüyü'nün özellikleri
 

Kuştüyü'nün özellikleri


Kuşun gövdesi uçmaya uygun olarak biçimlendiği gibi gövdesini örten tüyler de yaşama biçimine son derece uygun bir gelişim göstermiştir. Bulunduğu yere ya da çıkma zamanına göre değişik özellikler taşıyan bu tüyler genel olarak küştüyü adıyla tanınır. Kuştüyü, kuşu yalnız sıcak tutmakla kalmaz, su kuşlarında deriyi sudan koruma işlevi de görür. Renkleriyse kuşun düşmanlarından korunmasına ve türdeşleriyle iletişim kurmasına yardımcı olur. Ayrıca erkekler renkleri ve desenleriyle dişiyi kendine çeker ya da rakiplerini korkutur.


Kuşun rengi genellikle yaşadığı çevreyle uyum içindedir. Ama bu durum tüylerin hep soluk ve düz renklerde olacağı anlamına gelmez. Örneğin keskin ışık ve gölge ayrımının birbirini izlediği çakıllı kıyılarda yaşayan poyrazkuşları ve yağmurcunlar, siyah beyaz tüylerle kaplıdır (bak. KORUYUCU RENKLENME). Kuştüyünün hem kur yapmak, hem de gözdağı vermek için gösterişli olması zorunludur. Kuyruk desenlerinin, kanatlardaki renkli çizgilerin, baş ve boyundaki süslerin ayrı ayrı önemi vardır.




Bunlara tavuskuşları, lirkuşları ve cennetkuşları uzun kuyruklarıyla, çoğu ördek türü kanatlarındaki parlak renkli lekelerle, bayağı batağan (Podiceps cristatus) ve bayağı hindiler (Meleagris gallopavo) başlarındaki süsleriyle iyi birer örnektir. Batağanlarda olduğu gibi süsler bazen hem dişide, hem de erkekte görülür. Ama genellikle yalnız erkek kuşlar süslüdür. Göz alıcı tüyler erkeklerin kolayca gizlenmesini engeller. Bundan ötürü çok gösterişli erkekler arasında yalnız yaşama eğilimi yaygındır. Erkek görülüp öldürülse bile, anne ve yavruların yaşamı tehlikeye girmez. Ama birçok kuş kur yapma sırasında kullandığı tüylerini, kuyruklarını ve kanatlarını kapatarak, sorgucunu yatırarak gizleyebilir. Kuşların çoğu üreme mevsiminin ardından gösterişli tüylerini döktüğünden güzelliklerini önemli ölçüde yitirir (bak. Kuştüyü).