Etilen Nedir? Nasıl Bir Gazdır?
 

Etilen Nedir - Nasıl Bir Gazdır

Kn:-105 0C olan renksiz tatlımsı ve suda çok az çözünen bir gazdır. Turunçgilleri sarartır. Parlak bir alevle yanar. Buda C miktarının doymuş hidrokarbonlara oranla daha fazla olduğunu gösterir. Bitki hormonudur. Fazla koklanırsa bayıltır. Belirli sıcaklık ve basınçta Ziegler katalizörü (AlCl3 + TiCl4 ) etkisiyle polimerizasyona uğrar ve polietileni oluşturur.

Etilen gazı meyvelerin olgunlaşmasında etkilidir. Havagazında %5 oranında bulunur. Petrolün kraking ürünleri arasındadır. Bayıltıcı özelliği nedeniyle ameliyatlarda narkozitan olarak kullanılır. En önemli özelliği; birçok organik maddenin hazırlanmasında önemli bir çıkış bileşiği olmasıdır

ETİLEN GAZI NEDİR?


Etilen gazı (C2H4) bitkilerin dokularından ve sentetik malzemelerin yanmasından ortaya çıkan doğal bir büyüme hormonudur. Sınıfının tek üyesidir ve bütün bitki büyüme hormonları arasında en basit yapıya sahip olanıdır.Fakat hasat sonrası ürün üzerindeki etkisi son derece yüksektir. Etilen bitkinin tohumundan ölümüne kadar her aşamada rol oynar. Birçok büyüme hormonunun aksine etilen gaz halindedir. Ortamda biraz fazla bile bulunsa kokusunu alamayız, kendisini göremeyiz. Bu nedenle mekanik cihazlarla saptamak mümkün değildir. Etilen insanlar için zararlı değildir.Ancak yüksek konsantrasyonlarda yanıcı hale gelebilir. Tabiatın gücüne karşı gelinmez. Etilenin doğada çok önemli bir görevi vardır. Geri çevrilmesi mümkün olmayan bu görev bitkilerin doğması, büyümesi ve ölmesidir.Bitkilerin doğması kadar ölüp çürümesi de eko sistem için önem taşır. Fakat bu olay hasat ettiğimiz ürünlerin başına geldiğinde para kaybederiz.

ETİLEN NE YAPAR?


Etilen öncelikle taze çiçeklerin yapraklarının dökülmesine, her türlü bitkinin yaşlanmasına, meyve sebzelerin hızlı olgunlaşmasına neden olur.

YAPRAK DÖKÜLMESİ


Aslında bitkini bir organının ana bölümünden ayrılmasıdır. Etilen bu işlemi hızlandıran bir etmen olduğundan özellikle çiçek endüstrisinde çok zarar verir. Etilenden arındırılmış ortamlarda saklanan taze çiçeklerin yapraklarının dökülmesi normal ortamlara nazaran çok daha uzun bir zaman gerektirir. Bu durum sadece bitkinin görüntüsünü bozmakla kalmaz, dökülen yaprakların açık yaraları bitkiyi hastalıklara açık hale getirir.

BİTKİNİN ÖLÜMÜ


bitkinin olgunluğunun son aşamasıdır. Genel olarak büyüme işleminin sona ermesi denilebilir. Sonuç renk bozulması, hoş olmayan kokular ve bitkinin büzülerek çürümesidir. Etilen bitkinin hayatını sona erdiren hormonlardan biridir. Meyve ve sebzeler kapalı mekanlarda depolandıkları zaman ortamdaki etilen gazı sürekli artar bu da ürünlerin gittikçe daha hızlı yaşlanmalarına neden olur.
Kısaca şunu belirtmek gerekir ki hasat sonrası ürünün ömrü çok kısadır. Bu süre uygun kullanılmalıdır.

OLGUNLAŞMA


Bitkinin ölümünden önceki aşamasıdır. Bitki bu aşamada rengini kokusunu değiştirir, tüketim için en uygun hale gelir. Olgunlaşma sırasında etilenin etilenin etkisine özel bir dikkat göstermek gerekir. Müşteri olgunlaşmış ürün almak ister. Hamken alıp olgunlaşmasını beklemek pek fazla karşılaşılan bir durum değildir. Fakat diğer yandan olgunlaşma bir kere baladımı bir daha durdurmak veya geri çevirmek imkanı yoktur. Bu nedenle ürün hasattan sonra ne kadar çabuk olgunlaşırsa çürüme aşamasına gelmeden müşteriye ulaştırılması gereken de o kadar kısalır. Normal olarak toprakta yetişen bir bitkinin içerisindeki etilen konsantrasyonu 0.1-1 ppm civarına ulaştığında olgunlaşma olayı başlar. Bitkiler bu iç ve dış etilen kaynaklarını ayırt edemezler.Bu yüzden dışarıdan gelen etilen gazı olgunlaşmayı hızlandırır. Bu nedenle olgunlaşma hızını düşürmek için çevredeki etilen gazı miktarını azaltmak şarttır.Yaralı bitkilerin çoğu etilen yayar.Bu gaz olgunlaşan çürüyen veya yaşlanan bitkinin hücrelerinden doğal olarak yayılır.Hasat edilmiş ürün bir anlamda yaralı bir bitki olduğundan depolama alanları etilen üreten fabrikalar haline dönüşmektedir.Fakat tek etilen üreten kaynak bitkiler değildir.Yanan her maddeden az veya çok etilen gazı ortaya çıkar.Bazı harici kaynaklar arasında fuloresan lambalar, sigara dumanı, ve otomobil ekzoslarını sayabiliriz. Ekzos gazlarının içerisindeki etilen miktarı çok fazladır.O nedenle bazen etileni dışarı atmak için depoların kapıları açıldığında aksine daha fazla etilen depoya girer.Sonuç olarak;Ürünün sağlığı için etlen gazı yok edilmelidir