İbsen Henrik Johan- Norveçli şair Ve Oyun Yazarı
 

İbsen Henrik Johan- Norveçli şair Ve Oyun Yazarı






(1828-1906). Norveçli şair ve oyun yazarı Henrik Johan Ibsen, çağdaş gerçekçi tiyatronun kurucusu sayılır. İnsanların günlük yaşantılarında karşılaştıkları sorunları ele alan oyunları ilk sahnelendiklerinde izleyicileri şaşırtmış ve tedirgin etmişti. Ne var ki, Ibsen'in oyunlarından etkilenerek başka tiyatro yazarları da bu gibi sorunları irdeleyen oyunlar yazmaya başladılar. Ibsen'in oyunları günümüzde de örnek alınmakta ve sık sık sahnelenmektedir.

Varlıklı babasının işleri bozulunca büyük bir yoksulluğa düşen Ibsen, onu derinden etkileyen bu olayı sonradan oyunlarında işledi. 15 yaşındayken bir eczacının yanına çırak girdi. Doktor olmaya heveslenirken, 1850'de Kristiania (bugünkü Oslo) Üniversitesi'nin giriş sınavlarında başarılı olamayınca, yazar olmaya karar verdi. 1851'de Bergen'de kurulan yeni tiyatroda yönetmen yardımcısı ve yazar olarak çalışmaya başladı. İlk oyunları orada sahnelendi. Pek başarılı sayılmasalar da bu oyunlar ona Önemli deneyimler kazandırdı.
Ibsen 1864'te Roma'ya gitti. Sonraki 27 yıl boyunca, ara sıra Norveç'e gidip geldiyse de asıl İtalya ve Almanya'da yaşadı. 1891'de Kristiania'ya yerleşerek ölünceye kadar orada kaldı.




Ibsen'in büyük başarı kazanan ilk oyunu Brand 1866'da yayımlandı. Bu oyun ve bir sonraki yıl yayımlanan Peer Gynî koşukla, daha sonraki tüm oyunları düzyazıyla yazılmıştır. Ibsen oyunlarında toplumsal sorunları irdeleyerek, izleyicinin bu konularda kafa yormasını ve tartışmasını sağlamak amacındaydı. İnsanın yaşamında bir amaç ve anlam arayışı, Ibsen'in oyunlarında oldukça sık rastlanan bir temadır. Bu oyunlardaki kişiler toplumun onlardan beklediği belirli roller yüzünden kendilerini kıstırılmış ve kişiliklerine yabancılaşmış hissederler.

Nora, Bir Bebek Evi {Et dukkenhjem; 1879) oyununda Ibsen genç bir kadının aile içindeki edilgen ve bağımlı konumunu sorgular. Bir kadının eş ve anne olmaktan öte, bir insan olarak kendisine karşı da sorumluluğu olduğunu vurgular. Ibsen o dönemde bu düşüncelerinden dolayı çok ağır eleştirilere uğradı. Ama bu oyunun kadınların kişilik kazanmaları ve kurtuluşları yolunda verilen mücadeleye büyük katkısı oldu. Daha sonraki

iki oyununu, Hortlaklar (Gengangere; 1881) ile Bir Halk Düşmam'm (En folkefiende; 1882) bu eleştirileri yanıtlamak için yazdı. Ibsen'in oyunları irdelediği konular açısından olduğu kadar, sanatsal açıdan da çok yetkindir. Öbür yapıtları arasında Yaban Ördeği (Vildanden; 1886) ile Hedda Gabler (1890) sayılabilir.