Osmanlıda Hatimle Teravih
 

Osmanlıda Hatimle Teravih

Hatimle teravih Ramazan ayı boyunca her teravih namazında bir cüz okunarak kılınır. Bu aynı zamanda çok anlamlı bir eylemdir. Çünkü Hz. Peygamber her Ramazan nazil olan ayetleri, Hz. Cebrail'e baştan sona okumuş, son Ramazan'da bu eylemi bazı rivayetle re göre iki, bazı rivayetle re göre ise üç kez tekrarlam ıştır. Rivayetle rde Hz. Cebrail'le Hz. Peygamber'in karşılıkl ı olarak tekrarlad ıkları rivayet olunur. Durum böyle olunca gerek hatimle kılınan teravihle r, gerekse okunan mukabelel er çok anlamlı ibadetler dir.

Hatimle teravih konu edilirken Osmanlıla rda teravihle rin bir ayrıcalığ ı varmış.

Her teravih namazında Hoca efendiler ayrı bir makamla teravih kıldırır, teravihe geç kalanlar yetiştikl erinde hangi rekâtta oldukları nı makamlard an çıkarırla rmış. Dini mûsikî neredeyse doruğa ulaşmış. Yalnızca Süleymani ye Câmii'nde 24 müezzinin, Eyüp Sultan Câmii'nde 10 müezzinin görev yaptığını söylersek durum daha iyi anlaşılmı ş olur. Dini mûsikî icrasının en yoğun olduğu dönem Ramazan ayında kılınan teravih namazları imiş.

"Yatsı namazının son sünneti eda edilip "İsfahan" makamında dua okundukta n sonra bütün müezzinle r yine aynı makamda "Salli âlâ Muhammed" derlermiş . İmam Efendi de aynı makamdan tilâvetle namazı kıldırmay a başlarmış . Dördüncü rekâtın sonunda müezzinle rin hepsi Mustafa Itri Efendi'nin "Salât-ı Ümmiye"sini okurlarmı ş.

Akabinde müezzinba şının ve diğer müezzinle rin kudret ve ehliyet-i musıkîyes i derecesin de "hüzzam", "hicaz", "sabâ" gibi makamlard an okurlardı . On ikinci rekât kılınıp on üçüncüye kalkılırk en "evc" makamı icra edilirdi. Son dört olan on altıncı rekât ise "salli alâ" da "acemaşira n" makamıyla tamamlanı rdı. Teravihin sonunda yine "acemaşira n" makamında sala verilir ve bu defa Salât-ı ümmiye yerine bir ilahi okunurmuş ."