Osmanlının Çöküşü İşgaller.
 

Osmanlının Cöküsü (İŞGALLER)

İSTANBUL'UN İŞGALİ

12 Ocak 1920'de toplanan Meclis-i Mebusan, 28 Ocak 1920 tarihindeki gizli oturumunda "Ahd-i Milli" olarak Misak-ı Milli kararlarını aldı ve kararlar bütün mebuslar tarafından imzalandı. 17 Şubat 1920 tarihli oturumunda da bu kararın basında yayınlanması ve bütün yabancı parlamentolara bildirilmesi kararlaştırıldı. 15 Mart'ta, Bu gelişmeler üzerine İstanbul'daki İtilaf kuvvetleri 150 Türk aydınını yakalattı. 18 Mart 1920'de İngilizler, meclisin etrafını makineli tüfeklerle sararak, toplantı halinde bulunan milletvekillerinden bazılarını tutuklayarak ve sürükleyerek götürdüler. Böylece şehir fiilen ve resmen askeri işgale maruz kaldı. Bunun üzerine milletvekilleri meclisin çalışma süresini ertelediler. Böylece, son Osmanlı Meclis-i Mebusanı düşman süngüsü altında zorla kapatıldı.

Bu işgali, fedakar bir telgraf memuru Manastırlı Hamdi Efendi vasıtasıyla öğrenen Mustafa Kemal Paşa, derhal bu hareketi protesto ederek, bu işgalin haksız ve hükümsüz olduğunu bütün dünyaya beyan etti.

İNGİLİZ İŞGALLERİ

İtilaf Devletleri, bir yandan Boğazları işgal ederken, bir yandan da İstanbul'da karargah kurarak, Osmanlı Hükümetini dolaylı da olsa etki altına almışlardı. Daha sonra, İngilizlerle Fransızlar planlarına uygun olarak Orta Doğu'yı paylaştılar. Bir yandan da Anadolu'da kendilerine ayırdıkları bölgelerin stratejik bakımdan önemli olan yerlerini ufak birliklerle denetim altına aldılar. Fransızlar, Dörtyol, Mersin, Adana ve yörelerini, Afyonkarahisar İstasyonu'nu işgal etti. İngilizler, Batum, Antep, Cerablus kentlerini, Konya İstasyonu'nu Maraş, Birecik, Urfa ve Kars Merkezlerini işgal etti. Maraş ve çevresi daha sonra Fransızlara bırakıldı. İtalyanlar ise, Antalya, Kuşadası, Fethiye, Bodrum ve Marmaris ile yakın yörelerini işgal etti. Böylece İtilaf Devletleri, Ateşkeş Antlaşması hükümlerini uygulatmak için baskı yapabilecek önemli merkezleri ellerine geçirmiş oldular.

MUSUL : 3 KASIM 1918

ÇANAKKALE BOĞAZI : 6-12 KASIM 1918

İSKENDERUN : 9 KASIM 1918

ANTAKYA : 7 ARALIK 1918

BATUM : 24 ARALIK 1918

KİLİS : 27 ARALIK 1918

ANKARA İSTASYONU : ARALIK 1918

AYINTAP : 1 OCAK 1919

CERABLUS : 3 OCAK 1919

HAYDARPAŞA İSTASYONU : 15 OCAK 1919

KONYA İSTASYONU : 22 OCAK 1919

TURGUTLU-AYDIN DEMİRYOLU : 1 ŞUBAT 1919

MARAŞ : 22 ŞUBAT 1919

BİRECİK : 27 ŞUBAT 1919

SAMSUN : 9 MART 1919

HARABNAZ VE TELEBYAZ : 16 MART 1919

URFA : 24 MART 1919

MERZİFON : 30 MART 1919

KARS : 13 NİSAN 1919

FRANSIZ İŞGALLERİ

DOĞU TRAKYA DEMİRYOLLARI : 9 KASIM 1918

ÇANAKKALE BOĞAZI : 6-12 KASIM 1918

DÖRTYOL : 11 ARALIK 1918

MERSİN : 17 ARALIK 1918

TOROS TÜNELLERİ : 27 ARALIK 1918

ADANA VE POZANTI : 27 ARALIK 1918

DOĞU DEMİRYOLLARI : 15 OCAK 1919

TURGUTLU-AYDIN DEMİRYOLU : 1 ŞUBAT 1919

ÇİFTEHAN VE AKKÖPRÜ : 3 ŞUBAT 1919

AFYON İSTASYONU : 16 NİSAN 1919

İTALYAN İŞGALLERİ

ANTALYA : 28 MART 1919

KONYA İSTASYONU : 26 NİSAN 1919

KUŞADASI : 4 MAYIS 1919

FETHİYE, BODRUM : 11 MAYIS 1919

MARMARİS : 11 MAYIS 1919

AKŞEHİR (KISMEN) : 14 MAYIS 1919

AFYON : 21 MAYIS 1919

MALKARA : 27 MAYIS 1919

BURDUR : 28 HAZİRAN 1919

YUNAN İŞGALLERİ

Yunanistan, 1829 yılında Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılarak bağımsızlığını kazandı. Sürekli olarak sınırlarını, Türklerden toprak alarak genişletmiş ve 1913 İkinci Balkan savaşı sonunda, Batı Trakya dışında bugünkü sınırlarına erişmişti. Ege'de de 12 Ada dışında tüm adaları elde etmişti. Yalnız İmroz ve Bozcaada Osmanlılara bırakılmıştı. Birinci Dünya Savaşı çıkınca, Yunan Kralı Konstantin tarafsız kalmak istedi ise de azılı bir pan-helenist olan Başbakan Venizelos, İtilaf Devletleri yanında savaşa girilmesi için uğraşmış, sonunda bunu başarmıştır. 1915 yılı sonbaharında Yunanistan, Antlaşma Devletleri yanında savaşa girmiş. Böylece Balkanlarda Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan'a karşı yeni bir cephe açılmıştır. Savaş bitince Venizelos, yaptığı hizmetten pay istedi. Ona göre zaten Yunan Anavatanının bir parçası olan Batı ve Doğu Trakya kendisine verilmeliydi. Ama bu da yetmezdi. Anadolu'nun Ege Bölgesi de Yunanlıların hakkıydı. Venizelos üstün bir propaganda gücü ile bu yalanları, dünyanın dört bucağına yaymış Yunan milyarderlerinin de desteği ile, İtilaf Devletleri'nin kamu oyuna benimsetmeyi başarmıştır.

Yunanlıların işgal ettiği başlıca yerler:

Uzunköprü-Hadımköy Demiryolu : 9 Ocak 1919

İzmir : 15 Mayıs 1919

ERMENİLER

1918 yılında, Osmanlı toprakları dışında kurulan Ermenistan Devleti, Mondros Ateşkes Antlaşması'nda taraf değildi. Ancak Osmanlı yurttaşı olan Ermeniler I.Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletlerine yardım etmişti. Savaş sonrasında da yeni kurulan Ermenistan Anadoludaki Ermenilerle birleşmek ve onların oturdukları yerleri kendi sınırları içine almak istiyordu. Ama İtilaf Devletleri, Anadolu'da bir zamanlar Ermeni Yurdu olarak kabul ettikleri yerleri bu Devlete bırakmak hazırlığındaydılar. Türk birliklerinin Kafkaslardan çekilmesi üzerine, Ermeniler de Doğu Anadolu'ya ilerleyerek işgallere başladılar. Güneyde ise Fransızlar, Çukurova'ya Ermenileri yerleştirmek amacındaydılar. Bu durum bölgede şiddetli çatışmalara yol açtı.