Hesap Makinelerinde Sinyallerin Kodlanması
 

Hesap Makinelerinde Sinyallerin Kodlanması





Tuşlara basıldığında belleğe gönderilen sinyaller sayıları onlu sayma sistemiyle, yani O'dan 9'a kadar olan rakamlarla göstermez. Çünkü sayıları bu sisteme göre işleyebilecek elektronik devrelerin yapımı çok zordur. Bunun yerine, tuşlara basıldığı anda onlu sayı sistemi otomatik olarak ikili sayı sistemine dönüştürülür {bak. İKİLİ SAYI SİSTEMİ). Bu sistemde yalnızca 1 ve 0 gibi iki sayısal simge vardır. Böylece bir elektrik devresinde, örneğin akımın geçmesi l'i, akımın kesilmesi O'ı belirtmek üzere bu iki simge kolayca gösterilebilir.

Bir elektrik devresinden akımın geçmesi ya da kesilmesi bir devre anahtarıyla kolayca denetlenebilir. Oysa bir hesap makinesinin aritmetik biriminde on binlerce, hatta yüz binlerce devre anahtarı bulunur. Kuşkusuz bunlar evlerimizde lambaları yakıp söndürmek için kullandığımız elektrik düğmeleri gibi mekanik birer devre anahtarı değil, mantık devresi ya da geçit denen elektronik anahtarlardır.

Bu aygıtların bu adla anılmasının nedeni, önceden saptanmış belirli kurallara uygun bir mantığa göre çalışarak bazı sinyallerin geçmesine izin vermeleri ya da sinyal geçişini engellemeleridir. Bu kuralları ingiliz matematikçi George Boole, kendi adıyla anılan Boole cebrinin bir parçası olarak 19. yüzyılın ortalarında saptamıştır. Elektronik devrelerde genellikle VE, YA DA ve VE DEĞİLSE mantığına göre işleyen üç tip geçit kullanılır (bak. ELEKTRONİK).

Birbiriyle bağlantılı olan bu mantık devreleri, ikili sayıların basit toplama işlemini adım adım yerine getirir. Çıkarma işlemini yapmak için de sayılardan birini eksi olarak alıp sonra iki sayıyı toplar. Bir çarpma işlemini sonuçlandırmak için basit toplama işlemlerini art arda yinelemesi gerekir. Bölme işlemi de basit çıkarma işlemlerinin gene art arda yinelenmesine dayanır. Elektronik işlemler şimşek hızıyla gerçekleştiği için, aritmetik biriminin bir çarpma ya da bölme işlemi için yüzlerce sayıyı toplayıp çıkarması hiç zaman almaz.