Helikopter-Otojir
 

Helikopter-Otojir


1920'lerin başlarında döner kanatlı hava taşıtlarındaki en önemli gelişme Juan de la Cierva'nın yaptığı otojirdir. İspanyol uçak tasarımcısı Cierva, uçuş sırasında yeterli hızı koruyamayan uçakların düşme tehlikesini önlemek amacıyla çalışmalar yapıyordu. Cierva' nın vardığı sonuca göre, hava taşıtlarında döner kanatlar kullanıldığında, havanın kaldırma kuvveti taşıtın ileriye doğru hareketinden bağımsız olacağı için düşme tehlikesi ortadan kalkacaktı.

1920'de, taşıt ileriye doğru yol alırken rotor kanatlarının motor gücüne gerek kalmadan sürekli dönebilmesi ve aracı havada asılı tutabilmesi için havanın kanatlara hangi açıyla gelmesi gerektiğini hesapladı. Cierva'nın bu çalışmalarının ürünü olan otojirde havada tutunmayı rüzgârla kendi kendine dönen bir rotor, ileriye doğru hareketi ise öndeki itici pervane sağlar.

192023 arasında Cierva'nın deneme amacıyla tasarımlayıp yaptığı dört otojirden sonuncusunda pervane kanatları ortadaki rotor başına menteşelerle bağlanmıştı. Bu sistem başarılı oldu; çünkü böylece her kanat dönerken en uygun konumu alabiliyordu.
Otojirin havalanması için rotor önce belirli bir hıza ulaşıncaya kadar motor gücüyle döndürülür. Sonra rotorla bağlantısı kesilen motor bu kez uçaklarda olduğu gibi pervaneyi döndürür. Yerde kısa bir süre yol aldıktan

sonra, havanın rotor kanatlarına gelme açısı ya da dönüş adımı artırılarak otojirin oldukça dik bir doğrultuda havalanması sağlanır. Rotor iyice yavaşlamadan önce kanatlar rüzgârda kendi kendine dönebilecek konuma getirildiği için, motorla bağlantısı kesildikten sonra da kanatlar döner ve otojir havada yol alır.

Otojirler ABD'de büyük bir ilgi uyandırmış ve yere indiğinde rotor kanatları geriye katlanarak otomobil olarak da kullanılabilen çok küçük otojirler yapılmıştır.
Günümüzde çok başarılı helikopterler yapıldığı için 1950'den bu yana otojir üretilmiyor. Ama Cierva'nın otojirleri helikopterlerin gelişmesini çok hızlandıran birer aşama olarak gene de havacılık tarihinde büyük önem taşır.