Gine-Tarihi-Ekonomisi
 

Gine-Tarihi-Ekonomisi



Batı Afrika'da, kuzeybatıda GineBissau, kuzeyde Senegal ve Mali, güneyde Liberya ve Sierra Leone, doğuda Mali, güneydoğuda Fildişi Kıyısı ile çevrili bir cumhuriyettir. Gine'nin sığ kıyı şeridinde yer yer bataklıklar vardır. Ülkenin iç kesimlerindeki yaylalar ormanlarla kaplıdır. Kuzeyde Futa Jalon bölgesinde yaklaşık 1.500 metreye yükselen dağlardan gelen akarsular Nijer ve Senegal ırmaklarına karışır. Gine'nin en güneyinde dağlar vardır. Yaprak dökmeyen ağaçların oluşturduğu sık ormanlarda büyük hayvan türlerinin sayıca az olmasına karşılık birçok kuş türü, yılan ve böcek yaşar. İklim yıl boyunca sıcaktır ve kıyı bölgesi çok yağış alırken iç kesimlere doğru gidildikçe yağış miktarı azalır.


Halk, çoğunluğu Müslüman olan çok sayıda kabileden oluşur. Ülkenin başlıca geçim kaynağı tarımdır. Pirinç, mısır, darı ve sebze üretilir; kuzey bölgelerinde de hayvancılık yapılır. Öteki başlıca tarım ürünleri yağ palmiyesi, yerfıstığı, muz, ananas ve kahvedir. Gine dünyanın ikinci büyük boksit üreticisidir. Alüminyum elde etmeye yarayan boksit madeninin yanı sıra Gine'de demir cevheri, altın ve elmas yatakları da bulunmaktadır.
Başkent Konakri önemli bir deniz limanıdır. Konakri boksit madeninin yurtdışına satıldığı Kamsar limanına ve Kankan kentine demiryoluyla bağlıdır.
Gine 1958'de bağımsızlığına kavuşuncaya kadar Fransız Ginesi adıyla bilinen bir Fransız sömürgesiydi. Fransa ile bağımsızlık sonrasında bozulan ilişkiler 1970'lerde yeniden düzeldi. Gine bugün tarım sektörünü modernleştirmeye ve bir devlet işletmesi olan maden sanayisini geliştirmeye çalışmaktadır.


Birçok başka Afrika ülkesi gibi Gine'de de son yıllar demokrasiye geçiş çabalarıyla geçti. 1989'da bir darbe olasılığına karşın bu çabalardan dönülmedi. Başkan Lansana Conte, beş yıllık bir süre içinde iki partili bir siyasal sisteme geçileceğini ve başkanın da doğrudan halkın oylarıyla ve beş yıl için seçileceğini açıkladı. Ama çok partili demokrasiye geçileceğini uman muhalefet güçleri düş kırıklığına uğradılar. 1990 yılı yeni örgütlenmeler ve canlı siyasal tartışmalarla geçti. Ekonomik durumdaki olumsuzlukların da etkisiyle gittikçe tırmanan toplumsal hoşnutsuzluk eylülde kitlesel gösterilere dönüştü. Memur, öğrenci, öğretmen ve işçilerden oluşan göstericilere karşı şiddet kullanıldı.


Seçmenlerin yeni anayasayı büyük bir çoğunlukla onaylamasından sonra, Başkan Conte Ocak 1991'de Askeri Ulusal Kalkınma Komitesi'ni dağıttı. Yerine, Gine'yi beş yıl içinde demokrasiye götürmek üzere Geçici Ulusal Onarım Komitesi'ni kurdu. Devletin temel tüketim mallarına sağladığı sübvansiyonları azaltması fiyat artışlarına yol açtı. Halkın hoşnutsuzluğu ve öfkesi daha da arttı. Hükümet memur maaşlarının iki katına çıkarılacağını açıkladıysa da öfkeyi yatıştıramadı. Ertesi gün bütün ülkeyi felce uğratan bir genel grev yapıldı. Sonunda hükümet 1992'de çok partili demokrasiye geçileceğini açıklamak zorunda kaldı. Nisan 1992'de Başkan Conte anayasal yönetimin başlayacağını açıkladıysa da, seçimlerin tarihi belirlenmedi.

Gine'ye ilişkin bilgiler

RESMİ ADI: Gine Cumhuriyeti.

YÖNETİM BİÇİMİ: Geçici hükümet.

YÜZÖLÇÜMÜ: 245.857 km2.

NÜFUS (1992): 7.232.000.

BAŞKENT: Konakri.

BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1983): Konakri (705.280), Kankan (88.760), Labe (65.439), Kindia (55.904).

DOĞAL YAPI: Alçak kıyı şeridi kuzeyde GineBissau ve güneyde Sierra Leone dağları ile çevrilidir. 1.500 metre yüksekliğinde sıradağlar kıyı şeridini dağlık iç kesimlerden ayırır. Nijer ve Senegal ırmakları Gine'den doğar. BAŞLICA ÜRÜNLER: Pirinç, muz, yerfıstığı, ananas,kahve, manyok, darı, altın, elmas, boksit ve demir cevheri.

EĞİTİM: Eğitim zorunlu olmadığı için halkın çoğunluğu okuryazar değildir.