Ribozom
 

Ribozomlar 4 tip rRNA'dan ve yaklaşık 80 farklı proteinden oluşurlar.Ribozomlar iki sınıfa ayrılır; bunlardan birisi prokaryot, kloroplast ve mitokondride diğeri ise ökaryotik hücrelerde bulunur.Her iki sınıf ribozom da iki farklı büyüklükte alt birimden oluşmuştur.

Ökaryotik hücrelerde, her iki alt birimin de RNA molekülleri çekirdekte sentezlenir.Çok sayıdaki protein molekülleri ise sitoplazmada sentezlenir ve çekirdeğe giremrek rRNA'lara bağlanırlar.Alt birimler çekirdek gözenekleri yoluyla çekirdekten ayrılıp sitoplazmaya geçerler ve protein sentezine katılırlar.

Ribozomlar, rRNA'da polianyon gibi davranan çok sayıda fosfat grubu bulunması nedeniyle yoğun olarak bazofilik görünürler.Bu nedenle, sitoplazmada ribozomların bl bulunduğu bölgeler, metilen ve toluidin mavisi gibi bazik boyalarla yoğun boyanırlar.Bu bazofilik alanlar hematoksilen ile de boyanır.

Ribozomlar, poliribozom (polizom) ları yapmak üzere mRNA şeridi ile birbirlerine tutunurlar.mRNA tarafından taşınan mesaj, hücre tarafından sentezlenecek olan proteinin amino asit dizisinin kodunu taşır.Ribozomlar, protein sentezi sırasında bu mesajın çözülmesi ya da çevrilmesinde kritik bir rol oynarlar.Hücre içinde kullanılmak için üretilmiş ve sitozol içinde kalmasına karar verilmiş proteinler (ör; olgunlaşmamış eritrosit içindeki hemoglobin), sitoplazma içinde ayrı kümeler halinde bulunan poliribozomlarda sentezlenirler.Endoplazmik retikulumun membranına, büyük alt birimiyle tutunmuş olan poliribozomlar, retikulumun sisternalarında yalıtılacak olan proteinlerin kodunu taşıyan mRNA'ları çevirirler.Bu proteinler salgılanabilir (ör; pankreatik ve tükrük enzimleri) ya da hücre içinde depolanabilirler (ör; lizozomların enzimleri, akyuvar [lökosit] granüllerinin proteinleri).Ayrıca, plazma membranının integral proteinleri de endoplazma retikulumu membranına tutunmuş polizomlarda sentezlenirler.

Kaynak:JUNQUEIRA&CARNEIRO Temel Histoloji (sf:32)