Estonya-Tarihi-Ekonomisi
 

Estonya-Tarihi-Ekonomisi



Resmi adı Estonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Yüzölçümü 45.000 km'dir. Estonya'nın batısında Baltık Denizi, kuzeyinde Finlandiya Körfezi, güneyinde Letonya ve doğusunda Rus Sovyet Federe Sosyalist Cumhuriyeti vardır. Tarla, çayır, bataklık, göl ve yaprak dökmeyen ağaçların oluşturduğu sık ormanlarla kaplı, düzlük bir ülkedir. Kışlar uzun ve çok soğuk geçer; kasım ve nisan ayları arasında yoğun kar yağışı görülür. Kısa süren yaz mevsimi mayıs ayı sonlarına doğru başlar; sığ ırmaklar eriyen kar suları ile kabarıp tarlaları sel sularıyla örter.

Estonya temelde bir sanayi ülkesi olmakla birlikte, pek çok insan kolektif çiftliklerde keten üretimi, sığır ve kümes hayvanı besiciliği alanında çalışır. Üretilen et, süt ve tereyağının fazlası dış ülkelere satılır. Petrol ve

benzin şeylden (çamurtaşı ya da kiltaşı) elde edilir. Üretilen petrol, boru hattıyla Leningrad kentine akıtılır. Estonya'da gemi yapımı, pamuklu ve keten dokumacılığı gelişmiştir. Gerekli hidroelektrik gücü sağlayan Narva Irmağı kıyısındaki Narva kentinde, Avrupa' nın en büyük kuruluşlarından olan pamuklu dokuma fabrikaları vardır. Ormanlardan elde edilen kereste mobilya, kibrit ve kâğıt hamuru yapımında kullanılır. Makine ve kimya sanayileri de gelişmiştir.

Estonyalılar, Ural dil ailesinden FinUgor koluna bağlı Estonca konuşurlar. Estonya nın başkenti ve en önemli limanı, Finlandiya Körfezi üzerindeki Tallinn'dir. Nüfusu 458 bin olan Tallinn, 14. yüzyıldan kalma yapılarıyla güzel, renkli bir kenttir. Yeni kent duvarların kuşattığı eski kentin çevresinde gelişmiştir. Estonya'nın başlıca sanayi merkezi de başkent Tallinn'dir. Eski bir üniversite kenti olan Tartu'daki üniversite 1632'de, İsveç Kralı II. Gustav Adolf tarafından kurulmuştur.

RESMİ ADI: Estonya Cumhuriyeti.

YÖNETİM BİÇİMİ: Tek meclisli, çok partili cumhuriyet.

YÜZÖLÇÜMÜ: 45.100 km2.

NÜFUS (1991): 1.589.000.

BAŞKENT: Talinn.

BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1991):Talinn(499.800), Tartu (115.400), Narva (82.300), Kohtla
Jârve (76.800), Parnu (54.200).

Estonya'da 1990'da başlayan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nden (SSCB) bağımsızlığa geçiş süreci, 20 Ağustos 1991'deki bağımsızlık ilanıyla tamamlandı. SSCB'deki başarısız darbe girişiminin ardından Sovyet Devlet Konseyi 6 Eylül'de Estonya'nın bağımsızlığını tanıdı. Estonya 17 Eylül'de Birleşmiş Milletler'e katıldı, 15 Ekim'de ise Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı'na üye oldu. Yeni yönetim Komünist Partisi'ni

kapatarak mülklerine el koydu. Estonya, başta Finlandiya olmak üzere Batılı ülkelerle ekonomik ilişkilerini geliştirme yoluna girdi. Ülkenin siyasal ve ekonomik yeniden yapılanma sürecinde, yurttaşlık yasası tasarısı yoğun tartışmalara neden oldu. Çünkü Estonya'da önemli bir Rus azınlık bulunuyordu.

Eylül 1992'de yapılan ilk serbest seçimler sağcı partilerin yenilgisiyle sonuçlandı. Yalnızca Estonya yurttaşlarına oy hakkı tanımadığından nüfusun yaklaşık yüzde 38'i seçimlere katılamadı. Aynı gün yapılan başkanlık seçimlerinde hiçbir aday gerekli çoğunluğu sağlayamadığından, parlamento Anavatan koalisyonunun adayı Lennart Meri'yi başkanlığa seçti.

Tarih

Estonyalılar tarihleri boyunca bağımsızlıklarını korumak için mücadele etmişlerdir. 13. yüzyılda Danimarkalılar ülkeyi egemenlikleri altına almak istediler. Danimarka Kralı II. Valdemar 121922 arasında Kuzey Estonya' nın tamamını topraklarına kattı. Tallinn Danimarkalılar'ca kuruldu. Estonya'nın geri kalan topraklan ise Germenlerdin eline geçti.
Bir dizi ayaklanmanın ardından 1343'te Estonya'nın kuzeyi Danimarka egemenliğinden kurtuldu. Ne var ki, üç yıl sonra Toton Şövalyeleri bu topraklara egemen oldu. Bu dönemde oluşan devletçikler arasında sık sık çatışmalar baş gösterdi ve halk sürekli baskı altında tutuldu. Ülke 16. ve 17. yüzyıllarda İsveç kralları; 17211917 yılları arasında ise Rus çarları tarafından yönetildi.

Şubat 1918'de Estonya Ulusal Konseyi Estonya'nın bağımsızlığını ilan etti. Estonyalılar demokratik bir cumhuriyet kurdular; toprakları küçük çiftliklere böldüler ve eğitime büyük önem verdiler. 1939'da, AlmanSovyet Saldırmazlık Paktı'nın imzalanmasının ardından Estonya, SSCB'ye bazı deniz ve hava üsleri vermek zorunda kaldı. II. Dünya Savaşı sırasında, 1940'ta SSCB'nin, 1941'de de Almanlar'ın işgaline uğradı. 1944'te SSCB ordusu Alman işgaline son vermek amacıyla Estonya'ya girdi. Bu tarihten beri Estonya, SSCB'yi oluşturan cumhuriyetlerden biridir.