Balkılavuzu
 

Balkılavuzu



Balkılavuzu, iki türü Asya'da, geri kalanlarının tümü Afrika'da yaşayan 14 kuş türüne balkılavuzu denir. Oysa çok ilginç beslenme davranışıyla bu adı gerçekten hak eden yalnızca iki tür balkılavuzu vardır: Afrika'da yaşayan türlerden büyük balkılavuzu {indicator indicator) ile pullu göğüslü balkılavuzu (Jndicator variegatus). Bu kuşlar, bal porsuğu denen bir porsuk türünün ya da karşılaştıkları insanların tepesinde döne döne uçup şakıyarak onları arı yuvalannın bulunduğu yere doğru götürürler.

Peşleanne düşen bal avcısı kovanı kırıp içindeki balı alınca da petekte kalan balmumunu ve arı larvalannı yerler. Balkılavuzlarının bağırsaklarında balmumunun sindirimine yardımcı olan özel bakteriler vardır ve bütün omurgalılar arasında balmumuyla beslenen tek hayvan bunlardır.

Balkılavuzlarının öbür türleri de genellikle balansı ve yabanarısıyla beslenir, ama aynı davranışı göstermez. Bu türler, tünedikleri daldan ok gibi fırlayarak arilan uçarken havada yakalarlar.

Balkılavuzları küçük ya da orta irilikte kuşlardır. Sırtlarındaki tüyler genellikle kahverengimsi boz, göğüsleri ve karınları daha açık renktedir. Kuyruklarında ve kanatlarında renkli lekeler bulunur. Bu kuşların çoğu kuluçka asalağıdır; yumurtalarını arıkuşu, sakallıkuş ve ağaçkakan gibi başka kuşlarınyuvalanna bırakırlar. Böylece yuvanın sahibi, balkılavuzunun yavrularını da kendisininkilerle birlikte besleyip büyütür.

Bazı türlerde, yavru balkılavuzlarının gagasında bir çift çengel gelişir; yavru, sonradan kaybolacak olan bu çengellerle yuva sahibinin yavrularını yaralar ya da öldürür ve bütün yiyeceği kendisi yiyerek uzun süre yuvada kalır.