Bayramlar Ve Kutsal Günler
 

Bayramlar ve kutsal günler



Bayramlar önemli bir olayın kutlarıdığı, toplumsal bir sevincin yaşandığı özel gün ya da günlerdir. Eskiçağlardan beri, bir savaşın kazanılması, toplum yaşamında çok olumlu bir değişimin gerçekleşmesi gibi bütün toplumu etkileyen olaylar çeşitli eğlencelerle

kutlarımıştır. Bu tür kutlamalar her yıldönümünde yinelenerek gelenekselleşmiştir.
Eski toplumlarda bayramlar daha çok, mevsim değişimleri, bir ürünün toplarıması, bir savaşta kazanılan zafer gibi olayları kutlamak için düzenlenirdi. Örneğin, İslam dinini benimsemeden önce Türkler'in "İlkbahar Bayramı", "Güz Bayramı" gibi bayramları vardı.


Hititler'den ve Eski Yunanlılar'dan kalma bağbozumu şenlikleri de bir tür bayramdı. Günümüzde bayram denince, dinsel ve ulusal bayramlar akla gelir. Ama bunlar dışında, çeşitli meslek gruplarının da bayramları vardır. Pek çok ülkede 1 Mayıs, işçilerin dayanışma ve mücadelesini simgeleyen çeşitli gösterilerin düzenlendiği bir bayram günü olarak kabul edilmiştir.

Ulusal Bayramlar

Hemen her ulusun tarihinde bağımsızlık ilanı, büyük bir devrim, bir savaşın sona ermesi gibi önemli günler vardır. Uluslar böyle önemli günleri bayramlarla kutlarlar. ABD'de 4 Temmuz Bağımsızlık Günü'dür. 1789'daki Fransız Devrimi sırasında Bastille Hapishanesi'nin düştüğü gün olan 14 Temmuz Fransızların ulusal günüdür. Türkiye'de, cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim gününde Cumhuriyet Bayramı, Başkomutanlık Meydan Savaşı'nın kazanıldığı 30 Ağustos'ta ise Zafer Bayramı kutlanır. Atatürk'ün

1919'da Samsun'a çıktığı gün olan 19 Mayıs'ta kutların Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ile ilk Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açıldığı 23 Nisan'da kutların Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Türkiye'nin öbür ulusal bayramlarıdır. Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dünyadaki tek resmi çocuk bayramıdır. Günümüzde pek çok ülkeden


çağrılı çocuğun katılımıyla kutların bu bayramda çeşitli şenlikler düzenlenir. Dünya çocuklarının kaynaşması, aralannda dostluk ve kardeşlik ilişkilerinin kurulması, gelişmesi açısından bu bayramın anlam ve önemi büyüktür.

Dinsel Bayramlar

Her dinde, özel bir anlamı bulunduğu için kutların belirli bayramlar vardır. Müslümanların Ramazan ve Kurban bayramları, Hıristiyanların Noel ve Paskalya yortuları, Yahudiler'in Hamursuz Bayramı dinsel bayramların belli başlilandır (bak. Noel; Paskalya).


Türkiye'de iki büyük dinsel bayram kutlanır: Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı. Ramazan Bayramı, konuklara genellikle şeker sunulduğu için "Şeker Bayramı" olarak da bilinir. Bu bayram, İslam dininin beş temel kuralından biri olan ve Ramazan ayı boyunca süren bir aylık oruç bittiğinde başlar; üç gün sürer. Ramazan Bayramı ve bu bayramla ilgili tüm ibadetler Hz. Muhammed tarafından hicretin ikinci yılında düzenlenmiştir.

Kurban Bayramı'nın kutlarıması Müslüman inancına göre, İbrahim Peygamber ve oğlu İsmail'le ilgili bir olaya dayanır. Bu inanışa göre Allah, İbrahim Peygamber'in kendisine bağlılığını sınamak için, ondan oğlu İsmail'i kurban etmesini ister. Bu isteğe uyan İbrahim Peygamber kurban etmek için oğlunu dağa götürür. Tam keseceği anda, Allah bir koç gönderir ve bunu kurban etmesini bildirir. Kurban Bayramı her yıl hicri takvime göre Zilhicce ayının 10. günü başlar ve dört gün sürer. Maddi durumu elverişli kişiler

bayramın ilk üç gününde koyun, keçi, sığır, deve gibi hayvanları kurban ederler. Kurban etlerinin belirli bir bölümü yoksullara ve komşulara dağıtılır. Bu bayram Müslümanlar'ın Kabe' yi ziyaret ederek hacı oldukları günlere de rastladığı için ayrı bir önem taşır.

Dinsel bayramlarda yoksullara yardım, büyükleri, hastalan, kimsesizleri ziyaret ve küçüklere çeşitli armağanlar vermek gelenek haline gelmiştir. Bayram sabahı kılınan bayram namazından sonra yakınların kabirleri ziyaret edilir. Bayram süresince pek çok yerde, "bayram yeri" denilen ve çocukların ilgisini çeken eğlence yerleri kurulur.

Kutsal Günler ve Geceler

Her dinle ilgili kutsal günler vardır. Bunlar genellikle bir din önderinin doğumunu, ölümünü, bir eylemini ya da dinle ilgili önemli bir olayı anma günleridir. Hıristiyanlık'taki en önemli kutsal gün, Hz. İsa'nın doğumunun kutlarıdığı Noel'dir. Müslümanlık'ta da bu türden günler vardır. Bu günlerin gecesi ibadetle geçirilir ve minareler ışıklarıdırılır. Eskiden ışıklarıdırmada kandil kullanıldığı için bu günlere "kandil" adı verilmiştir. Bunlar, Berat, Regaip, Miraç ve Mevlid kandilleri ile Kadir Gecesi'dir.