Boksit
 

Boksit


Metallerin elde edildiği kayaç ve topraklara cevher denir. 1821'de ilk kez Fransa'nın güneyinde, Arles yakınlarındaki Les Baux kasabasında bulunduğu için adını bu kasabadan alan boksit, en Önemli alüminyum cevheridir. Alüminyum doğada hiçbir zaman serbest ya da element halinde bulunmaz; çünkü oksijenle kolayca birleşerek alüminyum oksit (alümina) oluşturur. Boksit de saf olmayan alüminadır.

Değişik yapıdaki birçok kayaç çağlar boyunca yağmurun, rüzgârın ve güneşin etkisiyle değişime uğrayarak boksite dönüşmüştür. Kaya ve taş parçalan, kil ya da kum biçiminde bulunabilen boksit genellikle kırmızımsı, kahverengimsi san, gri ya da beyaz renktedir. Boksit yatakları genellikle hemen yüzeyde ya da yüzeye yakın katmanlar

halinde bulunur ve dünya üretiminin büyük bölümünü tropik ülkeler sağlar. İşletilen en geniş ve en zengin boksit yatakları Surinam, Guyana, Jamaika, Batı Afrika, SSCB, ABD ve Avustralya'dadır. Türkiye'nin de en önemli cevherlerinden biri olan boksit ülkemizde daha çok Zonguldak çevresi, Toros Dağları'nın batı kesimi, Konya'nın Seydişehir ve Muğla'nın Milas ilçelerinde çıkanhr.

Üzerindeki toprak Örtüsü temizlenerek yataktan çıkanları bu cevherden katışıksız alüminayı ayırabilmek için, genellikle sud kostik (sodyum hidroksit) gibi kimyasal maddelerle işlemden geçirilir. Daha sonra alümina da elektroliz yöntemiyle aynştınhr ve böylece 4 ton boksitten genellikle 1 ton alüminyum elde edilir {bak. ALÜMİNYUM; ELEKTROLİZ).