Boksun Tarihi Ve örgütlenmesi
 

Boksun tarihi ve örgütlenmesi


Birçok ülkede yurtiçi şampiyonalan ve her düzeyde amatör boks karşılaşmalan düzenleyen ulusal bir kurum bulunur. Başlıca uluslararası şampiyonalan Uluslararası Amatör Boks Birliği düzenler.

Ayrıca bazı ülkelerde profesyonel boksu yöneten örgütler de vardır. İki ayrı örgütün bulunduğu uluslararası alanda ise durum karışıktır. Dünya Boks Derneği (WBA), ABD' nin pek çok bölgesinde profesyonel boksu denetler. Dünya Boks Konseyi (WBC) ise Avrupa, Latin Amerika ve Doğu ülkelerindeki boks örgütlerini kapsayan, daha çok uluslararası nitelikte bir kuruluştur. Genel olarak her iki örgüt de yalnızca kendi şampiyonlarını tanır. Ne var ki, birkaç kez iki örgüt de aynı kişiyi dünya şampiyonu olarak tanımıştır.

Tarih

Eski Yunan'da ve Roma'da spor olarak bir tür yumruk dövüşü yapılırdı; ama boksun asıl başladığı yer Londra'dır. 1719'da gezgin bir gösterici olan James Fig çıplak yumrukla yapilan basit bir boks türü ortaya attı. Londra'da, Tottenham Court Road'da bir ring kurarak ders vermeye başladı; kendisini şampiyon ilan etti ve gelen gidene kendisiyle dövüşmesi için meydan okudu. Ödüllü dövüş olarak adlandırilan bu boksun Başlangıçta hiçbir kuralı yoktu;

ısırma, tekmeleme, rakibi yere atma gibi hareketler yasak değildi. Çıplak yumrukla yapilan bu dövüşler çok acımasız oluyor ve bazen saatlerce sürüyordu.
17951825 yılları arasında her sınıftan insanın çok sevdiği ödüllü boksun en tanınmış öğreticisi 1795'ten 1800'e kadar şampiyonluk unvanını koruyan "centilmen Jackson" oldu. Ama, bu yıllardan sonra ödüllü boks giderek gözden düştü. Bu düşüşün başlıca üç nedeni vardı: Birincisi, maçları izlemeye gelen kana susamış kalabalıklar; ikincisi, maçlar üzerine oynanmaya başların kumar ve üçüncüsü, bazı maçların çok acımasız olmasıydı.

1866'da Amatör Spor Kulübü kuruldu. Başlıca destekleyicileri olan John Chambers ve VIII. Queensburg markisinin yönlendirmesiyle eldivenle yapilan maçlar için kurallar kondu. Çağdaş boks bu kurallara dayanmaktadır.

ABD'de boks 19. yüzyıl başlarında ortaya Çıktı. İlk dönem maçlarının çoğunluğu çeşitli çiftliklerden köleler arasında yapıldı. 1880'lerde John L. Sullivan'la birlikte ABD' de boksa karşı ilgi arttı. Sullivan, dünya şampiyonu olduğunu ileri süren ilk ABD'li boksör Paddy Ryan'ı 1882'de nakavtla yenerek dünya şampiyonluğunu kazandı.

Dünya ağır sıklet boks şampiyonluğunu kazanan ilk Siyah boksör Jack Johnson oldu. Johnson 1908'de şampiyon olur olmaz, boks girişimcileri şampiyonluğu geri alacak bir beyaz adam aramaya başladılar. Johnson'un boks yaşamının büyük bir bölümü ırkçı önyargılardan kaynakların gerilim içinde geçti.

1937'de Joe Louis ağır sıklet şampiyonu oldu; "Kara Bomba" olarak anılan Louis bu unvanı kazanan ikinci Siyah boksördü {bak. Louis, Joe). Louis 1949'da, yenilmeyen şampiyon olarak emekliye ayrılıncaya kadar unvanını 25 kez koruyarak bir rekor kırdı.
1950'lerin en ünlü şampiyonu Rocky Marciano'ydu. Boks tarihindeki en sert yumruklara sahip boksörlerden biri olarak kabul edilen Marciano, hiçbir profesyonel maçında yenilgi almamış tek boksör olarak 1956'da boksu bıraktı.

1960'lar ve 1970'lerde dünya boksunun en gözde kişisi Muhammed Ali oldu (bak. MuHAMMED Aü). Boksun en hareketli ve en çok tartışilan şampiyonlarından biriydi.
Ağır sıklet dışındaki sıkletlerde de önemli boksörler çıkmıştır. Örneğin Henry Armstrong aynı zamanda tüy sıklet, hafif sıklet ve velter sıklet şampiyonluğunu elde etmişti. Tüy sıklet ve hafif sıklette George Dixon, Willie Pep, Joe Gans ve Benny Leonard gibi büyük boksörler dövüşmüştü.