Amur ırmağı
 

Amur ırmağı



Asıl Amur Irmağı 2.824 km uzunluğundadır, ama iki önemli koluyla birlikte toplam uzunluğu 4.444 kilometreyi bulur. Bu büyük ırmak Doğu Sibirya'yı geçerek Büyük Okyanus'a dökülmeden önce SSCB ile Çin arasındaki sınırın bir parçasını oluşturur. Çığırının büyük bölümü küçük teknelerle ulaşıma elverişliyse de, ağzı çok sığ olan ve yılın yansından çoğunda sulan donan

Amur Irmağı Volga kadar büyük bir ticaret yolu değildir. 200 kadar küçük akarsuyun döküldüğü Amur, bütün kollanyla birlikte 1.844.080 km2'lik bir alanı akaçlar; böylece dünyadaki ırmak havzalan içinde onuncu sırayı alır.

Irmağın kıyılanndaki tek tük yerleşmelerde, daha çok ormandan kestikleri keresteleri
suda yüzdürerek taşıyan oduncular yaşar. Çevresindeki toprak yazın bile donduğu için Amur havzası tanma elverişli değildir. Buna karşılık balık açısından çok zengin olan ve bilindiği kadarıyla yaklaşık 100 tür balığı barındıran Amur'un kıyılarında yaşayanlar balıkçılıkla geçinirler.

Amur bölgesinde birdenbire patlayan şiddetli fırtınalar, yaz sonlarında ırmak sularının sık sık taşmasına yol açar. Bu yüzden Çinliler ırmağa Kara Ejder anlamındaki Amur adını vermişlerdir.

Amur ırmağı,Çince HEILONG JIANG,Moğolca KARAMÜREN,Doğu Asya"da ırmak.
 

Amur ırmağı,Çince HEILONG JIANG,Moğolca KARAMÜREN,Doğu Asya"da ırmak.Rusya Federasyonu ile Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki sınırın bir bölümünü oluşturur.

Amur"u besleyen kollar, Çin"in kuzeydoğusu ile İç Moğolistan Özerk Bölgesinin kuzey sınırları boyunca uzanan yörelerden doğar.Asıl Amur ırmağı.Şilka ve Argun ( Ergun) ırmaklarının birleşmesiyle oluşur.Toplam uzunluğu 2.824 km olan Amur,Rusya- Çin sınırı boyunca,Sibiryadaki Habarovsk"a kadar kabaca doğu ve güneydoğu yönlerinde akar.Habarovsk"ta kuzeydoğuya kıvrılarak Ris topraklarından geçer ve güneydeki Japon Denizi ile kuzeydeki Ohotsk Denizini birleştiren Tatar Boğazında Büyük Okyanusa dökülür.

Amur"un akaçlama havzası 1.885.000 km2"lik bir alana yayılır.Başlıca kolları Zeya,Bureya,Songhua,Ussuri ve Amgun"dur.Amur"un yukarı ve orta çığırları önce vadilerden sonra açık plato bölgesinden akar.Aşağı çığırının büyük bölümü,alçak taşkına uğrayan yamaçlar arasından geçerek yüzeyi kanallarla yarılmış ,göl ve gölcüklerle dolu geniş bir bataklığa ulaşır.Irmak yatağı birçok yerde dallara ayrılır.ve çok genişler.Amur Havzasında muson iklimi ağır basar.rüzgarlar ya mevsime göre anakaradan ya da okyanustan eser.Kışın Sibiryadan esen kuru ve soğuk rüzgar şiddetli donlara yol açan açık ve kuru bir hava getirir.yazın ise nemli okyanus rüzgarları görülür.Yıllık ortalama debisi saniyede 10.900 m3 olan Amur,ağırlıklı olarak,yazın ve sonbaharda yağan muson yağmurlarıyla beslenir.Suyun yükseldiği mayıs-ekim döneminde Aşağı Amur Havzasındaki bölgeler sık sık geniş göllerle kaplanır.

Amur balık bakımından zengindir.Irmakta,ticari değeri olan yirmi beşi aşkın balık türü yaşar.Amur Havzası önceleri avcı ve sığırtmaç göçebe kabilelerin konak yeriydi.18.yüzyıldan sonra Ruslarla ,Tatarlar,Letonlar ve Avrupa Rusyasından sürülen başka halklar ırmağın kuzeyine yerleştiler.Irmağın güneyinde ise Çinliler ,Moğollar,Mançolar ve birçok başka halk yaşar.Amur"un tamamı yılın yaklaşık altı ayında ulaşıma elverişlidir.Amur Havzasının hidroelektirk enerji üretimi için son derece zengin olanakları varsa da bugüne değin bu alanda sınırlı bir gelişme sağlanmıştır.

Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsi.net için derlenmiştir.