Marmara Bölgesinin Konumu Nedir? Marmara Bölgesinin Sınırları Ve Komşuları Kimlerdir?
 

Marmara Bölgesinin Konumu Nedir? Marmara Bölgesinin Sınırları Ve Komşuları Kİmlerdir?
Marmara Bölgesinin Konumu Nedir? Marmara Bölgesinin Sınırları Ve Komşuları Kİmlerdir?

KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:

Ülkemizin kuzey-batısında yer alır. Bulgaristan, Yunanistan, Karadeniz, Marmara ve Ege Denizleri, Karadeniz, Ege, İç Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri ile komşudur.

ALANI VE NÜFUSU:

Gerçek alanı 67.306 Km2. Ülke yüzölçümünün %8.5’ini kaplar. 6.Büyüklükteki bölgemizdir.

Nüfusu 2000 sayımına göre 17.3 milyondur. Nüfus yoğunluğu Km2’ye 258 kişidir. Bu Türkiye ortalamasının altındadır. (Türkiye ortalaması Km2’ye 83 kişi)

BÖLÜMLERİ:

1.Yıldız Dağları (Istranca) Bölümü

2.Ergene Bölümü

3.Çatalca-Kocaeli Bölümü

4.Güney Marmara Bölümü

YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:

Kıyıları:

Karadeniz ne Kuzey Marmara kıyıları fazla girintili-çıkıntılı değildir. Falez (Yalıyar) çok vardır. Fakat Güney Marmara kıyıları girintili-çıkıntılıdır.

İzmit, Gemlik, Erdek ve Saros körfezleri vardır.Gelibolu, Biga, Kapıdağ, Armutlu, Çatalca-Kocaeli başlıca yarımadalarıdır.Gökçeada, Bozcaada, Marmara Adaları, İmralı, İstanbul Adaları ise başlıca adalarıdır.İstanbul ve Çanakkale Boğazları Ria Tipi kıyılardır.Kapıdağ Yarımadası bir kıyı biriktirme şekli olan Tombolo’dur.

Dağları:

Ortalama yükseltisi en az bölgedir. En yüksek dağı Uludağ’dır (2543 m).Yıldız Dağları, Koru Dağlar, Işıklar Dağları, Biga Dağları, Samanlı Dağları diğer dağlarıdır.Yerşekilleri sade olduğu için ulaşımı da kolaydır.

Akarsuları:

Sakarya’nın aşağı kesimi, Susurluk, Meriç ve onun kolu Ergene. Bu akarsular baraj yapımı için uygun değildir. Ağızlarında delta oluşturamazlar. Çünkü akıntı ve yatak eğimi fazladır.

Ovaları:

Kastamonu, Bolu ve Düzce Ovaları. Bafra ve Çarşamba Delta Ovaları

Gölleri:

İznik, Manyas, Sapanca ve Ulubatlı Tektonik göldür.

Terkos, Küçük ve Büyük Çekmece Gölleri Kıyı Seti gölüdür.

Ömerli Baraj gölü de bulunmaktadır.

İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ:

Marmara Bölgesi konumu sebebiyle iklim ve bitki çeşitliliğine sahiptir. Karadeniz kıyılarında Karadeniz İklimi ve Ormanlar görülür.

Istrancaların güneyinde Karasal İklim ve bozkır görülür.

Güney Marmara’da bozulmuş Akdeniz İklimi ve Maki görülür. Burada yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır.

Bor: Susurluk, Bigadiç- Balıkesir (Türkiye’de 1.), Volfram (Tungsten):Uludağ-Bursa, Demirköy-Kırklareli (Türkiye’de 1.), Mermer: Güney Marmara, Linyit: Bölgenin genelinde, Barit: Lapseki-Çanakkale, Doğalgaz: Kırklareli, Demir: Kocaeli ve Sakarya, Manyezit-Magnezyum: Bilecik, Krom: Bursa, Kurşun-Çinko: Balıkesir ve Çanakkale, Seramik Kili: İstanbul ve Çanakkale

Türkiye’nin en büyük sanayi kuşağı olan İstanbul-Kocaeli-Adapazarı bu bölgede yer alır. Bursa başka bir sanayi ilidir. İstanbul en işlek ve gelişmiş limanımız olarak en büyük ithalat limanımızdır.

İzmit’te İpraş Petrol Rafinerimiz bulunmaktadır. Ambarlı-İstanbul’da Doğalgaz ve Fuel Oil, Bursa ve Hamitabat’ta Doğalgaz, Kırklareli ve Orhaneli’nde termik santraller vardır.

Bursa’da dokumacılık, otomotiv ve konserve sanayisi vardır. İzmit’te ise kağıt, petro-kimya ve İpraş Rafinerisi vardır.

NÜFUS VE YERLEŞME:

2000 Sayımına göre bölgenin nüfusu 17.3 Milyondur .Nüfus yoğunluğu Km2’ye 258 kişidir. Bu Türkiye ortalamasının çok üstündedir (Türkiye ortalaması 83 kişidir.) Kentsel nüfusu en fazla olan bölgemizdir. Halkın % 79’u kentlerde yaşar. Nüfusu çok fazla olduğu için diğer bölgelerden ürün alır. Nüfus Çatalca-Kocaeli yarımadasına yoğunlaşmıştır. İstanbul en kalabalık ilidir. İzmit, Adapazarı ve Bursa diğer büyük illeridir. Nüfus artış hızı %o 27’dir (Türkiye %o 18.34). Nüfus ve nüfus yoğunluğunda 1. sıradadır.

TURİZM:

Turizm geliri en fazla olan bölgemizdir. Bölgede başta İstanbul, Bursa ve Edirne olmak üzere Osmanlı eserleri çoktur. Bursa’da kaplıcalar bulunmaktadır. Balıkesir’de Kuş Cenneti bulunmaktadır. Bursa-Uludağ önemli bir kış turizm merkezimizdir. Bölgede bulunan adalar ve kıyılar turist çeken diğer yerlerdir. İstanbul bütün yıl fuar ve kongreler sayesinde önemli sayıda turist çekmektedir.

TARİHİ ÖNEMİ:

Bilecik, Bursa, Edirne ve İstanbul illerinin Osmanlı Tarihinde önemli yerleri vardır. Bu kentler bu devletin başkentliğini yapmıştır. Çanakkale’de 1915te Çanakkale Savaşına sahne olmuş bir kentimizdir.

BÖLGE HAKKINDA NOTLAR:

Ø Yüzölçümüne göre 6. Sıradadır.

Ø Ortalama yükseltisi en az bölgedir.

Ø Nüfus ve nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgedir.

Ø En fazla iç göç alan bölgedir.

Ø Sanayisi en gelişmiş ve sanayi nüfusu en fazla bölgedir.

Ø İşçi nüfusu en fazla bölgedir.

Ø Alanına oranla ekili-dikili alanı en fazla bölgedir.

Ø İki kıtada toprağı olup iki çok önemli boğaza sahiptir.

Ø Orman bakımından %19 ile 3. Sıradadır.

Ø Yünlü ve ipekli dokumada ilk sırada yer alan bölgedir.

Ø Boğazlar ria kıyı tipidir.

Ø İstanbul en büyük ithalat limanımızdır.

Ø En çok vergi veren bölgemizdir.

Ø Bor üretiminde Türkiye’de ve Dünyada ilk sıradadır.

Ø Alanına oranla tarım arazisi en fazla bölgedir.

Ø Ekonomimize katkısı daha çok sanayi alanındadır.

Ø Hizmet sektörünün en fazla olduğu bölgedir.

Ø Çayır ve otlakları en az bölgedir. (Alanının 1/10’undan az)

Ø Ürün vermeyen toprakları en az bölgedir.

Ø Enerji üretimi en az ama tüketimi en fazla bölgedir.

Ø Turizm gelirleri en fazla olan bölgedir.

Ø Şeftali, Ayçiçeği, Pirinç ve Kestane üretiminde ilk sıradadır.

Ø Madenler bakımından en zengin ili Balıkesir’dir.

Ø Kağıt sanayisinin en fazla olduğu bölgedir.

Ø Ortalama sıcaklık 14-16 derece, yağış 600-900 mm’dir.

Ø En fazla yağışı kışın, en azı yazın alır. Yazın Karadeniz ikliminin etkisiyle yağış alır.

Ø Okur yazar oranı en fazla bölgedir.

Ø Ekonomimize katkısı sanayi ve ticaret alanındadır.

Ø Şehirleri: Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Yalova, Kocaeli, Adapazarı, Bursa, Çanakkale, Balıkesir ve Bilecik’tir.
Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biri ve Güneydoğu Anadolu Bolgesi'nden sonra en küçük olanıdır. Yaklaşık 67.000 km'lık yüzölçümüyle ülke yüzeyinin % 8.5'ini kaplar. Adını bütünüyle toprakları içinde kalan ve boğazlar aracılığıyla Karadeniz ve Ege Denizi'ne açılan aynı adlı iç denizden alır. Mudanya'nın güneyinde Marmara Denizi kıyısına 40 km Kadar yaklaşan bölge sının. Sındırgı'nın güneyinde kıyıdan 135 km kadar uzaklaşır. Marmara Denizi dışında Sakarya ağzının dokusundan Bulgaristan sınırındaki Rerve Deresi ağzına kadar Karadeniz'e, Yunanistan sınırındaki Meriç Irmağı ağzından Baba Burnu yakınlarına kadar da Ege Denizi'ne dokunur. Ege kıyıları açığında yer alan Bozcaada ve Gökçeada{imroz). Marmara Bölgesi'nin parçası sayılır.

Marmara Bölgesi doğuda Karadeniz ve iç Anadolu bölgeleri, güneyde Ege Bölgesi, kuzeybatıda da Yunanistan ve Bulgaristan ile çevrilidir. Karadeniz kıyısındaki Rezve Deresi ağzında başlayan Bulgaristan sınırı, bir süre dere yalağım izledikten sonra Isıranca (Yıldız) Dağları'nın pek yüksek Olmayan kesimlerinden geçer. Daha sonra, kısa bir süre izlediği Tunca Irmağı boyunca güneybatıya dönerek, Kapıkule sınır kapısı yakınında Meriç ırmağı yalağına ulaşır. Buradan başlayan Yunanistan sının, Türkiye'ye ait Karaağaç kesimi dışında Meriç yalağının orta çizgisini izler.
Marmara Bölgesi'yle arasındaki sınır Karadeniz kıyısında Sakarya ağzının doğusundan başlar ve Sakarya ırmağının aşağı çığırı çevresindeki düzlükleri Marmara Bölgesinde, Gümüşova eşik alınım ise Karadeniz Bölgesini de bırakarak güneye doğru ilerler. Geyve Boğazı'nın doğusundan geçerek Sakarya'yı aştıktan sonra Bozöyük'un hemen dokusunda sona erer. Burada başlayan iç Anadolu Bölgesi sınırı çok kısadır ve İnönü'nün güneybatısında Ege Bölgesi sınırına ulaşır. Kuzeybatıya yönelen Ege Bölgesi sınırı, buradaki alçak kesimleri Marmara bölgesinde İçbatı Anadolu'nun engebeli alanlarını Ege Bölgesi'nde bırakır, Uludağ Birinci Türk Coğrafya Kongresinde Bursa kenti ve Bursa Ovası'ndan ayrılmayarak Marmara Bölgesi'nde bırakılmıştır. Uludağ'ın güneyinden geçtikten sonra dümdüz bir çizgi olmaktan çıkan ve girintiler, çıkıntılar oluşturmaya başlayan sınır çizgisi, İçbatı Anadolu eşiğinin kenarından geçerek Susurluk Irmağı çevresindeki alçak alanı Marmara Bölgesinde bırakır ve güneye yönelir. Sındırgı'nın Güneydoğusunda batıya dönerek genellikle Marmara ve ege denizlerine su gönderen alanları birbirinden ayıran su bolümü çizgisini izler ve Kaz Dağı üzerinden Baba Burnu yakınlarında Ege Denizi kıyılarına ulaşır.
Öteki bölgelerde de olduğu gibi Marmara Bölgesi’nin sınırları da her yerde iil sınırlarına uymaz. Edirne Kırklareli Tekirdağ istanbul Kocaeli illeri bütünüyle bölge sınırları içindedir. Büyük bölümü Marmara Bölgesi sınırları içinde Kalan Çanakkale ilinin Edremit körfezi kıyısındaki çok küçük bir bölümü Ege Bölgesi'nde kalır. Sakarya ilinin de doğu (Kocaeli ilçesi) ve güney doğudaki (Taraklı ilçesi) bazı toprakları Karadeniz Bölgesi'ndedir. Büyük kesimi Marmara Bölgesi'nde kalan Balıkesir ilinin güneydoğusundaki Dursun bey ilçesi Ege Bölgesi'nin İçbalı Anadolu Bölümü'ne güneybatısındaki Ayvalık, Burhaniye ile Edremit. Havran Gümeç ve Savaştepe ilçeleri Ege Bölgesi'nin Asıl Ege Bölümü'ne taşar.
Bursa ilinin güneyindeki Büyükorhan Harmancık Keleş ve Orhaneli ilçeleri de Ege Bölgesi'nin İçbalı Anadolu Bölümü'ndedir. Bilecik ilinin doğusundaki Gölpazarı, Söğüt, İnhisar ve Yenipazar ilçeleri Karadeniz Bölgesi'ne Bozüyük ilçesinin güney kesimindeki bir bölüm topraklar da Ege Bölgesi'nin İçbatı Anadolu Bölümü'ne taşar. Ayrıca, izmir, Manisa ve Kütahya illerinin çok küçük bazı kesimleri de Marmara Bölgesi sınırlan içinde kalır. Birinci Türk Coğrafya Kongresi'nde.
Marmara Bölgesi Istranca, Ergene, Çatalca-Kocaeli ve Güney Marmara bölümlerine ayrılmıştır.