|
Parçacık Grupları > Kuark Grupları > Baryonlar Ve Mezonlar
Pionun karşıt parçacığı (π-) ise, pionu oluşturan temel parçacıkların karşıtlarından, yani bir aşağı kuark ile bir yukarı karşıtkuarktan (a-yk) oluşuyor. Aşağı kuarkın elektrik yükü -1/3, yukarı karşıt kuarkınki -2/3 olduğundan, karşıt pionun toplam veya net yükü -1 oluyor. Aşağı kuark ile yukarı karşıtkuarkın renk yükleri birbirinin karşıtı olduğundan, renk yükü nötür. Spin ise, bileşimdeki iki parçacığın ½ olan spinleri zıt yönlerde eşleştiklerinden, keza 0 oluyor.
Mezonlar bir temel parçacıkla bir karşıt parçacıktan oluştuklarından dolayı, genelde çok kararsızdır ve hızla diğer parçacıklara bozunurlar. Ancak, bir garip ve yukarı karşıtkuarktan (g-yk) oluşan kaon (K-) mezonu, bu açıdan bir istisna oluşturuyor ve diğer mezonlardan çok daha uzun bir ömre sahip. Bu yüzden bir bakıma 'garip' davranıyor ve 'garip kuark'a adını veren de kaonun bu özelliği. |
Cevap : Parçacık Grupları > Kuark Grupları > Baryonlar Ve Mezonlar
Baryonlarla mezonlar birlikte, 'hadronlar' olarak anılıyor. Aynı kuark bileşimi, uyarılmış farklı enerji durumlarında olabiliyor ve yandaki şekilde görüldüğü gibi; çok kısa ömürlü, daha ağır parçacıklara vücut verebiliyor. Bazı mezonlar, örneğin ηc mezonunu oluşturan http://www.biltek.tubitak.gov.tr/bil...dde/img/cc.gif ikilisinde olduğu gibi, birbirinin karşıtı olan kuarklardan oluşuyor. Bu durumda mezon, kendi kendisinin karşıt parçacığı oluyor. |
Cevap : Parçacık Grupları > Kuark Grupları > Baryonlar Ve Mezonlar
Bu aşamada dikkat edilecek olursa; baryon veya mezon aileleri farklı spin değerleri alabilirken, elektrik yükleri hep e'nin tamsayı katları oluyor. Renk yükü ise, hepsinde nötür. Bu son husus, yani renk yükünün nötür olması, aslında gözlemlenen bütün parçacıklar için geçerli. Yani gözlemlenebilir parçacıkların hepsinin nötür renk yüküne sahip bulunması veya nötürden başka renk yükününün 'gözlenemez' olması gerekiyor... Hatta, hadronun kütlesinin %98'den fazlası, kuarkların bu enerjisinden oluşuyor... |
Cevap : Parçacık Grupları > Kuark Grupları > Baryonlar Ve Mezonlar
Çünkü; nötron veya proton gibi bir hadronun içindeki kuarklar, sürekli gluon alışverişinde bulunuyorlar ve bu alışveriş, aralarında çok şiddetli bir güçlü kuvvet çekimine yol açıyor.
Kuarklardan biri diğerlerinden uzaklaşmaya kalkıştığında, diğerleriyle arasındaki güçlü kuvvet alanı, tıpkı lastik bir bant gibi geriliyor. Aradaki uzaklık arttıkça, kuvvet alanında, giderek artan miktarda potansiyel enerji birikiyor ve bu birikim belli bir düzeye ulaştığında; güçlü kuvvet alanının koparak, bir kuarkla bunun kaşıtından oluşan yeni bir kuark çiftine vücut vermesi, enerji açısından daha ekonomik oluyor. Çünkü alanda depolanmış olan potansiyel enerjinin bir kısmı, yeni kuarkların kütlelerine dönüşüyor ve böylelikle, aşırı gerilmiş olan güçlü kuvvet alanı, önceki durumuna göre rahatlıyor. Bu süreç sırasında enerji korunuyor ve sonunda, her iki kuarkın da yanında, birer başka kuark belirmiş olduğundan; kuarklar asla tek başlarına kalamıyor ve dolayısıyla, herhangi birinin taşıdığı renk yükü, yalın olarak gözlenemiyor. |
Cevap : Parçacık Grupları > Kuark Grupları > Baryonlar Ve Mezonlar
Bu durum, kuarkların tek başlarına bulunamamalarını gerektirdiği gibi; bir araya gelip parçacık oluşturan kuark gruplarının da, toplam renk yükü sıfır olan sistemlerle sınırlı kalmasını gerektiriyor. Örneğin nötür renk yükü ancak; ya üç farklı renk yükünün bir araya gelmesiyle, ya da herhangi bir renkle karşıtının birbirini nötürlemesiyle mümkün olabiliyor. Bu gruplaşmalar gördüğümüz gibi, baryonlarla mezonlara vücut veriyor. Fakat Standart Model, toplam renk yükü sıfır olduğu sürece, daha kalabalık kuark gruplarına da izin veriyor; örneğin 4'lü, 5'li ve hatta daha fazla sayıda kuark barındıran grupların varlığını mümkün kılıyor. Nitekim 2003 yılında, dörtlü ve beşli kuark sistemleri (tetrakuark ve pentakuark) gözlemlenmiş durumda. Fakat toplam renk yükünün nötürlüğünü sağlayamayan; örneğin k, k-k, k-k-kk ve pek çok diğer kuark kombinasyonuna sahip parçacık, doğada görülmüyor.
Peki; kuarklar üçlü diziler halinde baryonları, ikililer halinde mezonları, dolayısıyla tüm hadronları oluşturuyor: |
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.