| Şengül Şirin |
05-25-2009 09:01 PM |
Kuvvetler > Etkileşimlerin İşleyişleri > Elektromanyetik
2 Eklenti(ler)
Elektromanyetik:
Bilindiği gibi, elektromanyetik kuvvet, benzer yüklerin birbirini itmesine, zıt yüklerinse çekmesine yol açar. Parçacıklar bunu aralarındaki foton alışverişi aracılığıyla yaparlar.
Işık bildiğimiz gibi aslında; seyahat eden, birbirine dik ve periyodik salınımlı elektrik ve manyetik alan konfigürasyonlarından oluşur. Dolayısıyla seyahat ederken dalga davranışı sergiler. Fakat, girdiği bir etkileşimin sonucu olarak soğurulması sırasında, enerjisini gelişigüzel miktarlarda değil de; tek frekanslı bir ışıksa eğer; frekansıyla orantılı belli miktarlar (kuantumlar) halinde yitirir. Tek frekanslı ışık burada; sanki enerji parçacıkları taşıyormuş da, bunları birer birer yitiriyormuş; dolayısıyla adeta eşit enerji paketçikleri taşıyan parçacıklardan oluşuyormuş gibi davranır. Bu; ışığın parçacık davranışıdır. Sonuç olarak ışık; bazı etkinlikleri açısından veya sırasında dalga, bazı diğer etkinlikleri açısından veya sırasında da parçacık gibi davranır. Buna ışığın 'dalga-parçacık ikili davranışı' denir ve aynı ikili davranışı aslında, madde parçacıkları da gösterir. Işığın bu ikinci tür davranışını açıklamakta kullanılıp da, belli miktarlarda enerji taşıdığı düşünülen paketçiklere foton deniyor. Tek bir frekansa sahip olan ışığın, 'tek renkli' veya 'monokromatik' olduğu söylenir. Fakat ışık genellikle; seyahat eden tek frekanslı bir elektromanyetik dalgadan değil, farklı frekanslardaki dalgaların karışımından oluşuyor. Dolayısıyla, elektromanyetik spektrumunun farklı bölgelerindeki ışık; örneğin γ (gama) ve X ışınları, görünür ışık, radyo dalgaları vb; farklı miktarlarda enerji taşıyan fotonlara sahip. Frekansı ν olan ışığın fotonu, hν kadar enerji taşıyor.
Fotonlar teoride sıfır kütleye sahipler ve bilindiği kadarıyla hep 'ışık hızı'yla hareket ediyorlar. Bu hızın boşluktaki değeri 300,000 km/s. Dolayısıyla, fotonlar kısa zamanda büyük mesafeler katedebiliyor ve uzun erimli elektromanyetik kuvvete vücut veriyorlar. Bu kuvvet, sonuçları günlük algılarımıza en fazla yansımış olan kuvvet türüdür. Çünkü günlük yaşamda karşılaştığımız; örneğin sürtünme, manyetik ve elektrik gibi pek çok kuvvet, elektromanyetik etkileşimin sonuçlarıdır: Küçük ölçekteki hayli büyük bileşenlerinin, hemen tümüyle birbirini götürmesinden geriye kalan küçük 'kalıntıları...'
|
