Sivrisinek Ne Sevmez?
 

Sakin bir yaz akşamı açıkhavada güzel bir akşam yemeği yeme niyetiyle gittiğiniz bir restoranda, ani bir saldırıyla kollarınıza bacaklarınıza üşüşen sivrisinekleri bir yandan kovalamak, bir yandan kaşınmakla uğraşırken yanınızda rahat rahat oturanlara şöyle bir bakıp “neden ben?!” diye sorduysanız, yanıtı İskoçya’daki Aberdeen Üniversitesi araştırmacılarından alabilirsiniz. Araştırmacılar, sivrisineklerin sevmediği bu şanslı insanların terindeki özel kimyasalları belirlemiş durumdalar ve şu sıralarda da bunların doğal sivrisinek kovucu olarak ne derecede etkili olabileklerini sınıyorlar. Herkesin terinde bir kokulu kimyasal karışımı bulunduğunu ve bunlardan bir kısmının da (ör. laktik asit) bazı ısırıcı böceklere çok çekici geldiğini biliyoruz. Peki, bu böceklerin sevmediği şanslıların sırrı ne? Aslında çok basit: ‘çekici’ kimyasalların kokusunu bastıran daha güçlü başka kimyasallar.

Bu maskeleme, sivrisineklere karşı da etkili bir kamuşaj sistemi oluşturabiliyor.. Araştırmacılar, bu maddeleri elde etmek için “Y” biçimli bir düzenekten yararlanıyor.. Daha sonra da sivrisinekçe elenenlerin teri, farklı bir düzenekle toplanıp arıtılıyor. Maskeleyici kimyasallar da olasılıkla herkesin terinde var; ancak oranları kişiden kişiye farklı Katılımcılar, kolların uçlarına ellerini dayıyor, Y’nin ince ucu boyunca uçan sivrisinek de tercih ettiği ele doğru yol alıyor

En güçlü kovucu özellikteki bileşimleri seçmek, yine sivrisineğin işi. Araştırmacılar, dişi sivrisineklerin antenlerine yerleştirilen minyatür elektrodlarla, belirli bileşenlere gösterdikleri tepkileri ölçerek sözkonusu kimyasalları belirleyebiliyorlar. Ancak bu maddelerin ne olduğunu, patentleri alınana kadar açıklamamakta da israrlılar. Bulguları, yine de heyevan verici. Çünkü ön plana çıkan maddeler, hem şu anda kullanılan kovuculara göre daha güçlü etki gösteriyor, hem de tümüyle doğal. Hatta bir tanesi, doğal bir besin katkısı olarak zaten kullanılmakta; yani güvenilirliği kanıtlanmış. Bitkilerden sağlanabildiği için de, ucuza ve büyük miktarlarda üretilmesi de olası görünüyor.