ForumSinsi - 2006 Yılından Beri - Yarık Dudak Anomalisinde Tedavi

Yarık dudak "tavşan dudak" olarakta bilinir ve yüzde 1-3 yeni doğanda görülecek kadar sıktır. Oluşma nedeni multifaktoriyeldir, tek bir nedeni yoktur. Hamilelik sırasında ilaç kullanımı, radyasyona maruz kalma, yetersiz beslenme, genetik geçiş ilk akla gelenlerdir. Ancak bütün bunların dışında da bir takım nedenlerden yarık dudak anomalisi oluşabilir. Oluşma mekanizması sağ ve sol dudak ön yapılarının çocuk gelişimi sırasında bir araya gelerek birleşememesidir. Genellikle yarık damak ile birlikte bulunur. Tek taraflı yada çift taraflı, kısmi yada tam yarık olabilir. Anomalinin derecesine göre de değişik teknikler kullanılarak onarım yapılır.
Dudak yarığı beraberinde burun deliklerinde asimetri de oluşturabilir. Genellikle düzeltilmesi en zor kısımda bu burun asimetrisidir.
Eğer dudak yarığı çift taraflı ve ağır derecede ise doğumdan sonra en büyük problem çocuğun beslenmesidir. Çocuk dudağını tam kullanamadığından negatif basınç oluşturup memeyi ememeyebilir. Bu sorun damak yarığı ile beraber olan dudak yarıklarında daha belirgindir. Böylece tedavinin birinci basamağı bebeğin beslenmesini düzenlemektir ki bunu bir çocuk hekimi ve ortodontist beraber düzenleyecektir. Yeterli beslenme dudak ameliyatı için de önemlidir. Çünkü çocuğun ameliyat olabilmesi için belirli bir kiloya (en az 10 kg) ulaşması arzulanır. İlk üç ayda esas önemli olan çocuğun düzenli beslenmesi ve ailenin durumu kabullenmesidir.
Aile şaşkınlık, şok, suçluluk, çaresizlik ve çözüm arayışı basamaklarından geçen bir sıralamaya maruz kalır. Aslında böyle bir çocuktan sonra ailenin psikolojik desteğe çok ihtiyacı vardır ve bu durum atlanmamalıdır. Aile sakat çocuk doğurmuş olma suçluluğundan kurtarılmalıdır. Bu durum bir yanlışın cezası olmadığı gibi herkesin başına da gelebilir.
Yarık dudak tedavisi multidisipliner bir tedavi gerektirir. Plastik cerrah, çocuk uzmanı, psikiyatrist, ortodontist ve çocuk psikiyatristinden oluşan bir ekip tarafından tedavi düzenlenmelidir.
Plastik cerrahi olarak müdahale için en uygun yaş 3. aydır. Ancak bu zamana kadar bebek iyi beslenmeli ve yaşıtlarıyla aynı skalada yer alabilmelidir. Üçüncü ayda ameliyat yapılarak dudakta birleşememiş yapılar uygun bir şekilde bir araya getirilir. Amaç sadece estetik bir görüntü oluşturmak değil aynı zamanda dudağın fonksiyonel yapısını da tekrar oluşturmaktır. Böylece çocuk tekrar emebilecek ve dudağını tam kullanabilecektir.
Buruna müdahale daha sonraya bırakılmalıdır. Eğer burundaki anomali ağır değilse ilkokul çağına kadar ertelenmelidir. Eğer ileri bir bozukluk varsa kısmi düzeltme yapılabilir. İlkokula başlamadan tekrar buruna müdahale edilerek çocuğun arkadaşları arasında psikolojik sıkıntı çekmemesi amaçlanır. Buruna yönelik asıl düzeltme ise ergenlikten sonra burun tam olgunlaşınca yapılmalıdır.
Eğer sorun basit bir dudak yarığı ise ve burun ve damakta ek bir anomali yoksa genellikle tek ameliyatla sorun çözülebilir. Ender olarak ilerleyen yaşlarda kısmi düzeltmelere ihtiyaç duyulabilir.komplike bir anomali var ise bir kaç kez ameliyat gerekebilir.
Damak yarığı ve burun anomalisiyle birlikte olan dudak yarılarının tedavisi başka bir yazıda tekrar ele alınmasını gerektirecek kadar geniştir.
Özetlemek gerekirse, dudak yarığı tek başına tedavisi mümkün ve estetik olarak oldukça doyurucu sonuçlar elde edilebilecek bir anomalidir. Doğumdan itibaren takibe alınarak önce beslenmesi düzenlenmeli, 3. ayda da ameliyatı yapılmalıdır. Eğer düzgün bir tedavi protokolü uygulanabilirse çocuk psikolojik ve fiziksel olarak problem yaşamadan büyüyebilir ve sağlıklı bir birey olabilir.