Elektrokardiyogram (EKG)
 

» KARDİYOLOJİDE SIK KULLANILAN TANI YÖNTEMLERİ Elektrokardiyogram (EKG) http://www.ahmetalpman.com/images/ekg2.jpgPrensip
Kalbin çalışması sinüs düğümünden çıkan elektrik uyarıları ile olur. Normalde dakikada 60-80 defa çıkan bu uyarılarla önce atriumlar (sol ve sağ kulakçık) kasılır ve içindeki kanı karıncıklara boşaltırlar, daha sonra ise (belli bir gecikmeden sonra) karıncıklar kasılır ve kulakçıklardan kendilerine gelen kanı aorta ve akciğer atardamarına (pulmoner arter) atarlar. Kalpte oluşan bu elektrik akımlarının kağıda yazdırılma işlemine elektrokardiyografi (EKG, elektro, elektrokardiyogram)) denir. Bu akımlar milivoltlar düzeyinde yani oldukça düşük amplitüdlü oldukları için bunların amplifiye edilerek yazdırılmaları gerekir ki bu işi EKG cihazları yaparlar. Pratikte EKG denince bu elektrik akımlarının yazdırıldığı kağıt anlaşılmaktadır.
EKG, kalbin özellikle ritmi, damar hastalıkları, kalp krizi ve kalbin kasının kalınlaşmaları hakkında değerli bilgiler verir. EKG; basit olması, hasta açısından zahmetsiz olması, her yerde uygulanabilir ve ucuz olması nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır.
Yararlı olduğu durumlar
EKG'nin özellikle yararlı olduğu durumlar:

• Koroner arter hastalığı: kalp damarlarının ateroskleroz sonucunda daralması ve kalbin beslenmesinde problem yaratması,
• Kalp krizi: yeni veya eski,
• Aritmiler: ritim ve iletim bozuklukları (kalbin hızlı çalışması -takikardi- veya yavaş çalışması -bradikardi- ile seyreden hastalıkları, atrial fibrilasyon),
• Kalp kası kalınlaşmaları (hipertrofiler),
• Kardiyomiyopatiler (kalp kasının çeşitli nedenlere bağlı hastalıkları),
• Perikarditler (kalp zarının çeşitli nedenlere bağlı iltihapları),
• Miyokarditler (kalp kasının çeşitli nedenlere bağlı iltihapları),
• Bazı doğumsal kalp hastalıkları.

Bu arada hemen belirtmek gerekir ki EKG, tek başına tanıda yararlı değildir. Özellikle kalp damar hastalıklarında mutlaka hastanın şikayeti, fizik muayene bulguları ve gerekirse diğer laboratuar yöntemleri ile birlikte değerlendirmek gerekir.
Tipik bir EKG. Eski cihazlarda tüm kayıtlar sırayla düz şerit şeklinde bir kağıda alınırken, günümüzde daha modern EKG cihazları tüm kayıtları bir A4 kağıdına alabilmekte ve böylece saklamak daha kolay olmaktadır.
Teknik
EKG çekilmesi için hastanın özel olarak hazırlanmasına gerek yoktur. Ağrılı veya hasta açısından sıkıntılı bir işlem değildir. Her hangi bir yerde, hasta yatar durumdayken çekilebilir. EKG cihazına bağlı olan bir kablo aracılığı ile 2 kola, 2 bacağa ve 6 tane de göğüs bölgesine elektrod denilen metal plakalar tutturulur. Böylece bu elektrodlar aracığı ile kalpte oluşan elektrik potansiyelleri kağıda yazdırılır. Toplam işlem süresi 1-2 dakikadır. Özellikle ritim probleminin olduğu durumlarda dakikalarca ritim kayıtları alınabilir.
Bu arada önemli bir konu daha var; günümüz EKG cihazlarının hemen hemen tamamı termal kağıtlara kayıt yapar. Termal kağıtlar ısı ile siyaha döndüğü için yazıcı uç ısıtılarak kalem gibi yazması sağlanır. Onun için bu kağıtların ışıktan ve sıcaktan korunması gerekir. Aksi takdirde zaman içinde çizgiler solarak kaybolabilir.
http://www.ahmetalpman.com/images/PQRS.gif
EKG'deki bir dalganın ayrıntısı. Kalbin bir atımı süresince oluşan elektrik dalgaları. Bu dalgalar P, Q, R, S, T dalgalarından ve çeşitli aralıklardan (PR intervali, QT intervali gibi) oluşur. P dalgası atriumların (kulakçıklar), QRS dalgası ise ventriküllerin (karıncıklar) kasılması sırasında oluşurlar. Bu dalgaların şekillerine ve bazı aralıkların uzunluklarına bakarak kalpte oluşan bu elektrik olayları hakkında bilgi sahibi oluyoruz.
Gerekli olan durumlarda özel cihazlarla daha uzun süreli (24-72 saat) ritim kayıtları alınabilir. Bakınız: KARDİYOLOJİDE SIK KULLANILAN TANI YÖNTEMLERİ/Ritim Holter Tetkiki ve KARDİYOLOJİDE SIK KULLANILAN TANI YÖNTEMLERİ/Event Recorder