Bugüne Kadar Fizik Nobel Ödülü Almış Bilim Adamları Hakkında Bilgi
 

Bugüne Kadar Fizik Nobel Ödülü Almış Bilim Adamları Hakkında Bilgi
Bugüne Kadar Fizik Nobel Ödülü Almış Bilim Adamları Hakkında Bilgi 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 yılında Stockholm’ deaçıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan Nobel ödülleri,insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşır. Nobel’ in servetininyıllık geliri beş eşit parçaya ayrılmıştır. Bu parçaların birincisi fizik,ikincisi kimya, üçüncüsü fizyoloji veya tıp alanında en önemli icadı yapankişiye; dördüncüsü edebiyat alanında en soylu ve en içten ideali örnek alarakmeydana getirdiği eserin yazarına, beşincisi de halklar arasında kardeşliğingerçekleştirilmesi, sürekli orduların ortadan kaldırılması veya sayısınınazaltılması, barış kongrelerinin yapılması ve yaygınlaştırılması için en çokçalışan kişilere verilir. Başta beş dalda verilen ödüllere 1968 yılında İsveçBankası Alfred Nobel anısına bir de “İktisat ödülü” ekledi. Bu ödüllerindağıtılmaya başlaması 1901 tarihine denk gelmektedir ve günümüze kadarsürmüştür.

Fizik ve Kimya ödülleri İsveç Akademisi, Tıp ve Fizyoloji ödülleri Stockholm Karolin Enstitüsü, Edebiyat ödülü Stockholm akademisi, Barış ödülü de Norveç Storting’i tarafından seçilen beş kişilik bir komisyon tarafından dağıtılır.

Alfred Nobel : Stockholm’ de 1833 yılında doğmuş İsveç’ li kimyacı. Nitrogliserin’ i patlayıcı madde olarak kullanma yollarını araştırdı. 1863 yılında Stockholm’ de az miktarda nitrogliserin yapmaya başladı. Birkaç ay süren araştırmalar sonunda meydana gelen bir patlama sonucu laboratuar yıkıldı. Yine de çalışmalarına devam eden Alfred Nobel 1865’de yeni bir fabrika kurdu ve bir süre sonra ikinci fabrikasını da açtı. 1864 yılında araştırmalarının sonucunu aldı ve “Dinamit barutu” nu buldu. Araştırmalarına devam eden A. Nobel 1877’ de “Balistit” adını verdiği yeni bir çeşit barut tasarladı. 1881’ de Paris’ e yerleşen Nobel burada yeni bir fabrika açtı ve araştırmalarına devam etti. Hemen hemen bütün servetini Nobel ödüllerini dağıtması için bir kuruma başladı.

1901 yılında dağıtımına başlanan Nobel Bilim Ödülleri’ nden Fizik dalında günümüze kadar 154 bilim adamına verilmiştir. Bunlardan bazıları:

1. Wilhelm Conrad RÖNTGEN : Almanya, Münih Üniversitesi, (1845–1923) Röntgen, sonradan kendi adıyla anılmaya başlanacak olan önemli ışın tipini buluşuyla sağladığı üstün hizmetler için 1901 yılında fizik dalındaki ilk Nobel ödülüne layık görüldü.

2. Antonie Henri BECQUEREL : Fransa, Ecole Polytechnique, Paris ( 1852 – 1908 ). Becquerel kendiliğinden radyoaktiflik olgusunu keşfiyle fiziğe sağladığı üstün hizmetleri için 1903 yılında Nobel Bilim Ödülüne layık görüldü.

3. Albert EINSTEIN : Almanya ve İsviçre, Kaiser – Wilhelm Institut für Phsyik, Berlin, ( 1879 – 1955 ). Einstein kuramsal fiziğe verdiği önemli hizmetler ve özellikle fotoelektriği buluşu için 1921 yılında fizik dalında Nobel Bilim Ödülüne layık görüldü.

4. Sir James CHADWICK : İngiltere, Liverpool Üniversitesi, Liverpool, ( 1891 – 1974 ). Nötronun belirleyici özelliklerini, nötronu buluşu için Sir James Chadwick’ e 1935 yılında Nobel Ödülü verilmiştir.

5. Wolfgang PAULI : Avusturya, Princeton Üniversitesi, Amerika Birleşik Devletleri, ( 1900 – 1958 ). W. Pauli, Pauli ilkesi olarak da anılan Dışarlama ilkesini bulduğundan 1945 yılında Nobel Bilim Ödülüne sahip olmuştur.

6. Percy Williams BRIDGMAN : Amerika Birleşik Devletleri, Harvard Üniversitesi, Cambridge,( 1882 – 1961 ). Bridgman, olağanüstü yüksek basınç düzeylerine ulaşmasına olanak tanıyan düzeneğini buluşu ve bu yolla yüksek basınç fiziği alanında yaptığı keşifler için 1946 yılında Nobel Ödülüne layık görülmüştür.

7. Donald Arthur GLASER : Amerika Birleşik Devletleri, Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, Kaliforniya, ( 1926 – ). Glaser 1960 yılında kabarcık odasını bulduğu için nobel ödülüne layık görüldü.

8. Alfred KASTLER : Fransa, Ecole Normale Superieure, Universite de Paris, (1902 – 1984 ). Kastler atomlarda Hertz rezonanslarının çalışılmasına olanak sağlayan optik yöntemleri keşfedip geliştirdiği nedeniyle 1966 yılında fizik dalında Nobel ödülü almıştır.

9. Dennis GABOR : İngiltere, Imperial College of Science and Technology, Londra, ( 1900 – 1979 ). Gabor bulup geliştirdiği holografik yöntem sayesinde 1971 yılında Nobel ödülü almıştır.

10. Ernst RUSKA : Federal Almanya Cumhuriyeti, Fritz – Haber – Institut, Berlin ( 1906 – 1988 ). Elektron optiği alanında temel nitelikte çalışması ve ilk elektron mikroskobunu tasarlayışı için Ernst Ruska’ya 1986 yılında Nobel Ödülü layık görülmüştür.

Nobel ödülleri dağıtımı sırasında yapılan araştırmalar. Bu ödüller, ödülün verildiği yılda bulunan en iyi icat veya gerçekleştirilen en iyi, en kapsamlı araştırmaya verilmiştir. Aynı yıllara denk gelen daha küçük buluşlara veya daha az kapsamlı araştırmalara bir sonraki yılda yer verilmiş veya hiç değinilmemiştir. Ödüller verilmeden önce, verilen kararlar arasında araştırmasını tamamlayamadan ölen kişilerin varislerine de bu ödüllerden verilmesi düşünülmüş fakat sonra bu karardanvazgeçilmiştir. Yukarıda adı geçen bilim adamlarının hayatlarından bahsetmek gerekirse :

1. Wilhelm Conrad RÖNTGEN : Alman asıllı fizikçi olan Wilhelm Conrad Röntgen 1845 yılında Rheinland’ da doğdu ve 1923 yılında Münih’ de öldü. Çocukluğu ve ilköğretim yılları Hollanda’ da ve İsviçre’ de geçti. Zürih’ te üniversite eğitimi gördü. 1876’ da Strassburg’ da, 1879’ da Giessen ve 1888’ de Würzburg üniversitelerinde fizik profesörü olarak öğretim görevi yaptı. 1900’ de Münih Üniversitesi Fizik kürsüsüne ve yeni Fizik Enstitüsünün Yöneticiliğine getirildi. 1885 yılında kutuplanmış bir yalıtkan hareketinin, bir akımla aynı manyetik etkileri gösterdiğini açıkladı. Fakat asıl ününü 1895 yılında X ışınlarını keşfine borçludur. Bu ışınları inceleyen Röntgen, X ışınlarının bir doğru boyunca yatıldığını, yansıma ve kırılmaya uğramadığını, elektrik veya manyetik alanların etkisiyle yön değiştirmediğini ispatladı. X ışınlarının cisimlerin içinden geçme kabiliyetlerini inceledi ve bu ışınların havayı iyonlaştırdığını ortaya çıkardı. 1901 yılında tamamladığı bu araştırmaları sonucu aynı yılın fizik dalında Nobel Bilim ödüllüne layık görüldü. Araştırmaları sonucu aşağıdaki kuralları ortaya çıkardı.
Röntgen : Adını Alman fizikçi Röntgen’ den almıştır. X veya g ışımalarının miktar ölçümü birimidir. Röntgenin sembolü “R” dir. Günümüzde röntgen ışınları tıp alanında kullanılır. Bu kullanım, X ışınlarının organik dokular tarafından eşit olmayan derecelerde emilmesine dayanır. Eşit olmayan bu geçiş radyolojik gölgeler meydana getirir. Bunlar, ya flüoresan bir ekranda ( Radyoskopi ) yada gümüş tuzlarının fotoğraf filmi üzerine indirgenmesiyle ( radyo-grafi ) değerlendirilir. İncelenecek doku ile çevresindeki doku arasında X ışınlarını geçirme miktarında bir fark yoksa, saydam olmayan kontrast maddeler kullanılır.

X Işınları : X ışınları ışık ışınlarıyla aynı özelliktedir. Fakat frekansları daha büyüktür. X ışını içinden geçtiği gazı iyonlaştırma özelliği taşır. X ışınlarının tespiti ve şiddetinin ölçülebilmesi için bu ışınlar iyonlaşma odasından yani altın yapraklı elektroskopa bağlı iki tablası bulunan gaz dolu bir kaptan geçirilir. Elektroskop yapraklarının düşüş hızı iyonlaşma derecesini ve dolayısıyla bununla orantılı olan ışıma şiddetini ölçer. Şiddet Röntgen cinsiden değerlendirilir. Bir X ışını demeti saydam olmayan bir cisimden geçerken yavaş yavaş enerjisini bırakır. Kaybedilen enerji kalınlığa göre artar veya azalır. Ayrıca dalga boyu kısa ışınlar maddeye daha fazla etki eder ve ağır elementler daha fazla enerji yutar. Bu özelliklerden dolayı bir maddeye X ışını verilerek maddenin atom yapısı kesinlikle tespit edilebilir.

2. Antonie Henri BECQUEREL : Fransız fizikçisi Henri Becquerel 1852 yılında Paris’ te doğdu ve 1908 yılında öldü. 1877 yılında mühendis, 1892’ de Museum d’historie naturelle’e, 1895’ te Politeknik okuluna fizik profesörü oldu. 1889’ da Institut üyesi oldu. X ışınlarının bulunmasından sonra bu ışınlaral fosforışı olayının arasında bir ilişki bulunup bulunmadığını araştırdı. Böylece 1896’ da uranyum tuzlarında radyoaktivite olayını buldu. Bir elektromıknatısça sağlanan manyetik alanda uranyumun saçtığı ışınları tahlil etti ve bu ışınların uranyum atomuna has bir olgu olduğunu ortaya çıkardı. Ayrıca bu ışınların uranyumun bütün bileşikleri için geçerli olduğunu saptadı. Bunların sonunda uranyuma tutulan gazların iyonlaştığını da o fark etti. Ayrıca manyetik dönerle porlama, fosforışı, kızılötesi tayf üzerindeki çalışmalarını da saymak gerekir.

Radyoaktiflik : Bir atom çekirdeğinin, tanecikler veya elektromanyetik ışımalar yayarak kendiliğinden parçalanması. Bu olayı ilk kez 1896 yılında Henri Becquerel uranyum üzerinde ortaya çıkardı. Doğada kendiliğinden radyoaktif olan bazı elementler vardır, Bunlar dört grupta toplanır.

· Radyum Grubu : Bu grup uranyum 238 ile başlar ve art arda parçalanmalarla kararlı kurşun 206’ ya dönüşür.

· Aktinyum Serisi : Bu seri uranyum 235 ile başlar ve kurşun 207’ ye dönüşerek biter.

· Toryum Serisi : Adını aldığı toryum 232 ile başlar ve kuşun 208 ile son bulur.

Bugüne Kadar Fizik Nobel Ödülü Almış Bilim Adamları Hakkında Bilgi
 

1901

RÖNTGEN, WILHELM CONRAD

Almanya, Münih Üniversitesi, d.1845, ö.1923:

“Sonradan adıyla anılmaya başlayacak olan önemli ışın tipini buluşuyla olanaklı kıldığı üstün hizmetler için”

1902

LORENTZ, HENDRIK ANTOON

Hollanda, Leyden Üniversitesi, d.1853, ö. 1928

ZEEMAN, PIETER

Hollanda, Amsterdam Üniversitesi, d.1865, ö. 1943:

“Manyetizmanın radyasyon üzerine etkileri konusundaki çalışmalarıyla verdikleri üstün hizmetler için”

1903

BECQUEREL, ANTOINE HENRI

Fransa, Ecole Polytechnique, Paris, d.1852, ö.1908:

“Kendiliğinden radyoaktiflik olgusunu keşfiyle sağladığı üstün hizmetler için”

CURIE, PIERRE

Fransa, Ecole municipale de physique et de chimie industrielles, Paris, d.1859, ö. 1906; ve eşi:

CURIE i MARIE, nee SKLODOWSKA

Fransa, d.1867 (Varşova, Polonya), ö.1934:

“Profesör Henri Becquerel tarafından bulunan radyasyon olgusu üzerine yaptıkları ortak çalışmalarla sağladıkları üstün hizmetler için”

1904

RAYLEIGH, Lord (J. W. STRUTT)

İngiltere, Royal Institution, Londra, d.1842, ö.1919:

“Önemli gazların çoğunun yoğunluklarını buluşu ve bu çalışmaları sırasında argonu keşfedişi için”

1905

LENARD, PHILIPP EDUARD ANTON

Almanya, Kiel Üniversitesi, d. 1862, ö. 1947:

“Katot ışınları üzerine çalışmaları için”

1906

THOMSON, Sir JOSEPH JOHN

İngiltere, Cambridge Üniversitesi, d. 1856, ö.1940:

“Gazların elektrik iletkenliği üzerine yaptığı kuramsal ve uygulamalı çalışmaların üstün değeri için”

1907

MICHELSON, ALBERT ABRAHAM,

A.B.D., Chicapo Üniversitesi, d. 1852 (Strelno, o dönemde Almanya’da), ö. 1931:

“Duyarlı optik düzenekleri ve bunların yardımıyla gerçekleştirilen spektroskopik ve metrolojik araştırmalar için”

1908

LIPPMANN, GABRIEL

Fransa, Sorbonne Üniversitesi, Paris, d. 1845(Hollerich, Lüksemburg), ö. 1921:

“Girişim olgusu aracılığıyla, renklerin fotografik yollarla yeniden üretilebilmesini sağlayan yöntemi için”

1909

MARCONI, GUGLIELMO

İtalya, Marconi Wireless Telegraph Co. Ltd., Londra, İngiltere, d. 1874, ö.1937; ve

BRAUN, CARL FERDINVE

Almanya, Strasbourg Üniversitesi, Alsace (o dönemde Almanya’da), d.1850, ö.1918:

“Telsiz telgrafın geliştirilmesine katkıları için”

1910

VAN DER WAALS, JOHANNES DIDERIK

Hollanda, Amsterdam Üniversitesi, d. 1837, ö. 1923:

“Gaz ve sıvı hal denklemleri konusundaki çalışmaları için”

1911

WIEN, WILHELM

Almanya, Würzburg Üniversitesi, d. 1864, ö. 1928:

“Isının yayılımı ile ilgili yasalar konusundaki keşifleri için”

1912

DALEN, NILS GUSTAF

İsveç, Swedish Gas-Accumulator Co., Lidingö-Stokholm, d. 1869, ö.

1937:

“Fener kuleleri ve şamandıralarda kullanılan gaz akümülatörlerinde kullanılan otomatik regülatörleri keşfi için”

1913

KAMERLINGH-ONNES, HEIKE

Hollanda, Leyden Üniversitesi d. 1853, ö. 1926:

“Sıvı helyumun üretimine de olanak sağlayan, maddenin düşük sıcaklıkta sergilediği özelliklerle ilgili çalışmaları için”

1914

VON LAUE, MAX

Almanya, Frankfurt-on-the Main Üniversitesi, d. 1879, ö. 1960:

“X-ışınlarının kristaller tarafından kırınımını bulduğu için”

1915

BRAGG, Sir WILLIAM HENRY

İngiltere, Victoria Üniversitesi, Manchester, d. 1890 (Adelaide, Avustralya), ö.1971:

“Kristal yapısının x-ışınları aracılığıyla çözümlenmesinde verdikleri hizmetler için”

1916

Ödül verilmedi.

1917

BARKLA, CHARLES GLOVER

İngiltere, Edinburgh Üniversitesi, d.1877, ö. 1944:

“Elementlerin Röntgen ışıması karakteristiklerini bulduğu için”

1918

PLANCK, MAX KARL ERNST LUDWIG

Almanya, Berlin Üniversitesi, d. 1858, ö. 1947:

“ Enerji kuantumlarını buluşuyla fizik biliminin gelişimine verdiği hizmetler için”

1919

STARK, JOHANNES

Almanya, Greifswald Üniversitesi, d. 1874, ö. 1957:

“Kanal ışınlarında Doppler etkisini buluşu ve elektrik alanlarına spektral çizgilerin bölünümünü buluşu için”

1920

GUILLAUME, CHARLES EDOUARD

İsviçre, Ulusalararası Ağırlıklar ve Uzunluklar Bürosu, Sevr, d. 1861, ö. 1938:

“Nikel çelik alaşımlarının özelliklerini buluşuyla fizikte duyarlı ölçümlere verdiği hizmetler için”

1921

EINSTEIN, ALBERT

Almanya ve İsviçre, Kaiser-Wilhelm Institut (şimdi Max-Planck-Enstitüsü) für Physik, Berlin, d. 1879, ö. 1955:

“Kuramsal fiziğe verdiği hizmetler ve özellikle fotoelektrik etkiyi buluşu için”

1922

BOHR, NIELS

Danimarka, Kopenhag Üniversitesi, d.1885, ö. 1962:

“Atomların yapısı ve atom kaynaklı ışıma konusundaki çalışmalarda hizmetleri için”

1923

MILLIKAN, ROBERT andREWS,

A.B.D. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü, Pasadena, CA, d. 1868, ö. 1953:

“Elementer elektrik yükü ve foto-elektrik etki üzerine çalışmaları için”

1924

SIEGBAHN, KARL MANNE GEORG

İsveç, Uppsala Üniversitesi, d. 1886, ö. 1978:

“X-ışını spektroskopisi alanındaki araştırma ve buluşları için”

1925

FRANCK, JAMES

Almanya, Götingen Üniversitesi, d. 1882, ö. 1964; ve

HERTZ, GUSTAV

Almanya, Halle Üniversitesi, d. 1887, ö. 1975:

“Elektronun atom üzerine etkileri konusundaki yasaları buluşları için”

1926

PERRIN, JEAN BAPTISTE

Fransa, Sorbonne Üniversitesi, Paris, d.1870, ö. 1942:

“Maddenin süreksiz yapısı konusundaki çalışmaları ve özellikle çökelme dengesini buluşu için”

1927

COMPTON, ARTHUR HOLLY,

A.B.D. Chicago Üniversitesi d. 1892, ö. 1962:

“Adını taşıyan etkiyi buluşu için”; ve

WILSON, CHARLES THOMSON REES

İngiltere, Cambridge Üniversitesi, d. 1869 ö. 1959:

“Elektrik yüklü parçacıkların güzergahlarının buhar yoğuşması yoluyla görünür hale getirilmesi yöntemini buluşu için”

1928

RICHARDSON, Sir OWEN WILLANS

İngiltere, Londra Üniversitesi, d. 1879, ö. 1959:

“Termiyonik olgu üzerindeki çalışmaları ve özellikle adını taşıyan yasayı buluşu için”

1929

DE BROGLIE, Prince LOUIS-VICTOR

Fransa, Sorbonne Üniversitesi, Institut Henri Poincare, Paris, d. 1892, ö. 1987:

“Elektronların dalga özelliğini buluşu için”

1930

RAMAN, Sir CHVERASEKHARA VENKATA

Hindistan , Kalküta Üniversitesi, d. 1888, ö. 1970:

“Işığın saçılımı üzerindeki çalışması ve adını taşıyan etkiyi buluşu için”

1931

Ödül verilmedi.

1932

HEISENBERG, WERNER

Almanya, Leipzig Üniversitesi, d. 1901, ö. 1976:

“Uygulaması sonradan hidrojenin allotropik biçimlerinin de bulunmasını sağlayan kuantum mekaniğini oluşturduğu için”

1933

SCHRÖDINGER, ERWIN

Avusturya, Berlin Üniversitesi, d. 1887, ö. 1961; ve

DIRAC, PAUL ADRIEN MAURICE

İngiltere, Cambridge Üniversitesi, d. 1902, ö. 1984:

“Atom kuramının yeni ve yapıcı biçimlerini buluşu için”

1934

Ödül verilmedi.

1935

CCHADWICK, Sir JAMES

İngiltere, Liverpool Üniversitesi, d. 1891, ö. 1974:

“Nötronu buluşu için”

1936

HESS, VICTOR FRANZ

Avusturya, Innbruck Üniversitesi, d. 1883, ö. 1964:

“kozmik ışınımı buluşu için” ve

andERSON, CARL DAVID, A.B.D.

Kaliforniya teknoloji Enstitüsü, Pasadena, CA, d. 1905, ö. 1991:

“Pozitronu buluşu için”

1937

DAVISSON, CLINTON JOSEPH,

A.B.D., Bell Telephone Laboratories, New York, NY, d. 1881, ö. 1958; ve

THOMSON, Sir GEORGE PAGET

İngiltere, Londra Universty, d. 1892, ö. 1975:

“Elektronların kristaller tarafından kırınımını deneysel olarak buluşları için”

1938

FERMI, ENRICO

İtalya, Roma Üniversitesi, d. 1901, ö.1954:

“Nötron ışınlamasıyla oluşturulan yeni radyoaktif elementlerin varlığını gösterdiği ve yine bu konuyla ilgili olarak, yavaş nötronlar aracılığıyla başlatılan nükleer tepkimeleri buluşu için”

1939

LAWRENCE, ERNEST ORLandO

A.B.D., Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, CA, d. 1901, ö. 1958:

“Siklotronu buluşu ve geliştirişi ve bunun aracılığıyla elde edilen bulgular, özellikle de yapay radyoaktif elementlerin bulunuşu için”

1940

Ödül verilmedi.

1941

Ödül verilmedi.

1942

Ödül verilmedi.

1943

STERN, OTTO, A.B.D.

Carnegie teknoloji Enstitüsü, Pittsburg, PA, d.1888 (Sorau, o dönemde Almanya’da), ö. 1969:

“Moleküler ışın yönteminin geliştirilmesine katkıları ve protonun manyetik momentini buluşu için”

1944

RABI, ISIDOR ISAAC

A.B.D., Columbia Üniversitesi, New York, NY, d. 1898, ö. 1988:

“Atom çekirdeğinin manyetik özelliklerinin kaydı için kullanılan rezonans yöntemini buluşu için”

1945

PAULI, WOLFGANG

Avusturya, Princeton Üniversitesi, NJ, A.B.D., d.1900, ö. 1958:

“Pauli İlkesi olarak da anılan Dışarlama İlkesi’ni buluşu için”

1946

BRIDGMAN, PERCY WILLIAMS

A.B.D., Harvard Üniversitesi, Cambridge, MA, d. 1882, ö. 1961:

“Olağanüstü yüksek basınç düzeylerine ulaşılmasına olanak tanıyan düzeneğini buluşu ve bu yolla yüksek basınç fiziği alanında yaptığı keşifler için”

1947

APPLETON, Sir EDWARD VICTOR

İngiltere, Department of Scientific ve Industrial Research, Londra, d. 1892, ö. 1965:

“Üst atmosfer katmanlarıyla ilgili araştırmaları ve Appleton katmanı olarak anılan katmanı buluşu için”

1948

BLACKETT, Lord PATRICK

MAYNARD STUART

İngilterei Victoria Üniversitesi, Manchester, d. 1897, ö. 1974:

“Wilson sis odasını geliştirişi ve bu yolla nükleer fizik ve kozmik radyasyon alanlarında yaptığı keşifler için”

1949

YUKUWA, HIDEKI

Japonya, Kyoto Kraliyet Üniversitesi ve Columbia Üniversitesi, New York, NY, A.B.D., d. 1907, ö. 1981:

“Nükleer kuvvetler alanındaki kuramsal çalışmalarıyla mezonların varlığını öngörüşü için”

1950

POWELL, CECIL FRANK

İngiltere, Bristol Üniversitesi, d. 1903, ö. 1969:

“Nükleer süreçlerin araştırılmasında fotografik yöntemleri geliştirişi ve bu yöntemle mezonlarla ilgili olarak yaptığı keşifler”

1951

COCKCROFT, Sir JOHN DOUGLAS

İngiltere, Atomic Energy Research Establishment, Harwell, Didcot, Berks., d. 1897, ö. 1967; ve

WALTON, ERNEST THOMAS SINTON

Irlanda, Dublin Üniversitesi, d. 1903, ö. 1995:

“Yapay olarak hızlandırılmış atomik parçacıklar aracılığıyla atom çekirdeğinin transmutasyonu konusundaki öncü çalışmaları için”

1952

BLOCH, FELIX,

A.B.D., Stanford Üniversitesi, Stanford, CA, d. 1905 (Zürih, İsviçre), ö.1983; ve

PURCELL, EDWARD MILLS

A.B.D., Harvard Üniversitesi, Cambridge, MA, d.1912, ö. 1997:

“Hassas nükleer manyetik ölçümler için geliştirdikleri yeni yöntemler ve bu yolla yaptıkları keşifler için”

1953

ZERNIKE, FRITS (FREDERIK)

Hollanda, Groningen Üniversitesi, d. 1888, ö. 1966:

“Faz kontrast yöntemini uygulayışı ve özellikle faz kontrast mikroskobunu keşfi için”

1954

BORN, MAX

İngiltere, Edinburgh Üniversitesi, d. 1882 (Breslau, O dönemde Almanya’da), ö. 1970:

“Kuantum mekaniğindeki temel araştırmaları ve özellikle dalga fonksiyonunun istatistiksel yorumunu yaptığı için”; ve

BOTHE, WALTHER

Almanya, Heidelberg Üniversitesi, Max-Planck Institut (daha önceleri Kaiser-Wilhelm-Institut) für medizinische Forschung, Heidelberg, d. 1891, ö. 1957:

“Bulduğu rastlantı yöntemi ve bu aracılıkla yaptığı keşifler için”

1955

LAMB, WILLIS EUGENE

A.B.D., Stanford Üniversitesi, Stanford, CA, d. 1913:

“Hidrojen spektrumunun ayrıntılı yapısıyla ilgili buluşları için”; ve

KUSCH, POLYKARP

A.B.D., Columbia Üniversitesi, New York, NY, d. 1911 (Blankenburg, o dönemde Almanya’da), ö. 1993:

“Elektronun manyetik momentini duyarlı biçimde saptadığı için”

1956

SHOCKLEY, WILLIAM

A.B.D., Beckman Instruments, Inc. Yarı İletken Laboratuarı, Mountain View, CA, d.1910 ö. 1989; ve

BARDEEN, JOHN

A.B.D., Illinois Üniversitesi, Urbana, IL, d. 1908, ö. 1991; ve

BRATTAIN, Walter HOUSER

A.B.D., Bell Telephone Laboratories, Murray Hill, NJ, d. 1902, ö. 1987:

“Yarı iletkenler üzerinde çalışmaları ve transistör etkisini buluşları için”

1957

YANG, CHEN NING

Çin, Institute for Advanced Study, Princeton, NJ, A.B.D., d. 1922; ve

LEE, TSUNG-DAO

Çin Columbia Üniversitesi, NY, d. 1926

“Temel parçacıklarla ilgili önemli keşiflere yol açan parite yasalarıyla ilgili araştırmaları için”

1958

CHERENKOV, PAVEL ALEKSEYEVICH

SSCB, SSCB Bilimler Akademisi Fizik Enstitüsü, Moskova, d. 1904, ö. 1990;

FRANK, ILIJA MIKHAILOVICH

SSCB, SSCB Bilimler Akademisi Fizik Enstitüsü, Moskova, d. 1908, ö. 1990; ve

TAMM, IGOR YEVGENYEVICH

SSCB, Moskova Üniversitesi ve SSCB Bilimler Akademisi Fizik Enstitüsü, Moskova, d. 1885, ö. 1971:

“Cherenkov etkisinin bulunuşu için”

1959

SEGRE, EMILIO GINO

.B.D., Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, CA, d.1905 (Tivoli, İtalya’da), ö. 1989; ve

CHAMBERLAIN, OWEN

A.B.D., Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, CA, d.1920:

“Antiprotonu keşifleri için”

1961

HOFSTADTER, ROBERT

A.B.D., Standord Üniversitesi, CA, d. 1915, ö. 1990:

“Atom çekirdeğinde elektron saçılımıyla ilgili öncü çalışmaları ve bu yolla yaptığı, nükleonların yapısına ilişkin keşifler için”; ve

MÖSBAUER, RUDOLF LUDWIG

Almanya, Technische Hochschule, Münih, ve Kaliforniya Teknoloji enstitüsü, Pasadena, CA, A.B.D., d. 1929:

“Gamma radyasyonunun rezonans emilimiyle ilgili araştırmaları ve bu aracılıkla keşfettiği ve sonradan adının verildiği etkiyi bulduğu için”

1962

LVEAU, LEV DAVIDOVICH

SSCB, Bilimler Akademisi, Moskova, d. 1908, ö. 1968:

“Yoğun madde, özellikle de sıvı helyumla ilgili öncü çalışmaları için”

1963

WIGNER, EUGENE P.

A.B.D., Princeton Üniversitesi, Princeton, NJ, d. 1902 (Budapeşte, Macaristan’da), ö. 1995:

“Atom çekirdeği ve temel parçacıklar kuramına katkıları ve özellikle temel simetri ilkelerinin keşfi ve uygulaması için”

GOEPPERT-MAYER, MARIA

A.B.D., Kaliforniya Üniversitesi, La Jolla, CA, d. 1906 (Kattowitz, o dönemde Almanya’da), ö. 1972; ve

JENSEN, J. HANS D.

Almanya, Heidelberg Üniversitesi, d. 1907, ö. 1973

“Nükleer kabuk yapısıyla ilgili keşifleri için”

1964

TOWNES, CHARLES H.

A.B.D., Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT), Cambridge, MA, d. 1915; ve

BASOV, NICOLAY GENNADIYEVICH

SSCB, Lebedev Institute for Physics, Akademija Nauk, Moskova, d. 1916:

“Kuantum elektronik alanında gerçekleştirdikleri, maser-laser ilkesine dayalı olarak osilatör ve amplifikatörlerin yapılmasına olanak sağlayan temel çalışmalar için”

1965

TOMONAGA, SIN-ITIRO

Japonya, Tokyo, Üniversitesi, Tokyo, d. 1906, ö. 1979;

SCHWINGER, JULIAN

A.B.D. Harward Üniversitesi, Cambridge, MA, d. 1918, ö. 1994; ve

FEYNMAN, RICHARD P.

A.B.D., Kaliforniya teknoloji Enstitüsü, Pasadena,CA, d. 1918, ö. 1988:

“Kuantum elektrodinamiği konusunda yaptıkları, temel parçacıklar fiziğini tepeden tırnağa etkileyen temel nitelikteki çalışmaları için.”

1966

KASTLER, ALFRED

Fransa, Ecole Normale Superieure, Universite de Paris, d.1902, ö. 1984:

“Atomlarda Hertz rezonanslarının çalışılmasına olanak sağlayan optik yönetemleri keşfedip geliştirdiği için”

1967

BETHE, HANS ALBRECHT

A.B.D., Cornell Üniveristesi, İthaca, NY, d. 1906

“Nükleer tepkimeler kuramına katkıları, özellikle de yıldızlarda enerji üretimiyle ilgili buluşları için”

1968

ALVAREZ, LUIS W.

A.B.D., Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, CA, d. 1911, ö. 1988:

“Temel parçacık fiziğine yaptığı nihai katkılar ve özellikle de, hidrojen kabarcık odası ve veri çözümleme tekniklerini geliştirerek çok sayıda rezonans halini keşfedişi için”

1969

GELL-MANN, MURRAY,

A.B.D., Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü, Pasadena, CA, d. 1929:

“Temel parçacıkların sınıflandırması ve etkileşimlerine ilişkin keşif ve katkıları için”

1970

ALFVENi HANNES

İsveç, Royal Teknoloji Enstitüsü, Stokholm, d. 1908, ö. 1995:

“Manyeto-hidrodinamik alanındaki, plazma fiziğinin farklı alanlarında verimli uygulama olanakları bulan temel nitelikte araştırmaları ve keşifleri için”

1971

GABOR, DENNIS

İngiltere, Imperial College of Science ve Technology, Londra, d. 1900, ö. 1979:

“Holografik yöntemi bulup geliştirdiği için”

1972

BARDEEN, JOHNi A.B.D.

Illinois Üniversitesi, Urbana, IL, d. 1908, ö. 1991; ve

COOPER, LEON N., A.B.D.

Pennsylvania Üniversitesi, Philadelphia, PA, ö.1931:

“Genellikle BCS kuramı olarak da anılan üstün iletkenlik kuramını birlikte geliştirdikleri için”

1973

ESAKİ, LEO

Japonyai IBM Thomas J. Watson Research Centeri Yorktown Heights, NY, A.B.D., d. 1925; ve

GIAEVER, IVAR

A.B.D., General Electric Company, Schenectady, Ny, d. 1929 (Bergen, Norveç’te)

“Sırasıyla, yarıiletkenler ve üstüniletkenlerde tünelleme etkisini deneysel olarak keşfettikleri için”

JOSEPHSON, BRIAN

D., İngiletere, Cambridge Üniversitesi, Cambridge, d.1940:

“Yaygın olarak Josephson etkileri olarak da anılan, bir tünel engelinden geçen üstünakımın niteliklerine ilişkin kuramsal öngörüleri için”

1974

RYLE, Sir MARTIN

İngiltere, Cambridge Üniversitesi, Cambridge, d. 1918, ö. 1984; ve

HEWISH, ANTONY

İngiltere, Cambridge Üniversitesi, Cambridge, d. 1924:

“Radyoastrofizik alanındaki öncü araştırmaları; Ryle’ye özellikle apartür sentez tekniğini buluşu, Hewish’e, pulsarların keşfindeki nihai rolü için”

1975

BOHR, AAGE

Danimarka, Niels Bohr Institute, Kopenhag, d. 1922;

MOTTELSON, BEN

Danimarka, Nordita, Kopenhag, d. 1926; ve

RAINWATER, JAMES

A.B.D., Columbia Üniversitesi, New York, NY, d. 1917, ö. 1986:

“atom çekirdeğinde kollektif hareket ve parçacık hareketi arasındaki bağıntıyı buluşu ve bu bağlamda atom çekirdeğinin yapısıyla ilgili kuramları geliştirdikleri için”

1976

RICHTERi BURTON

A.B.D., Stanford Doğrusal Hızlandırıcı Merkezi, Stanford, CA, d. 1931;

TING, SAMUEL C.C.

A.B.D., Massachusetts Teknoloji enstitüsü (MIT), Cambridge, MA, (Avrupa Nükleer araştırma Merkezi, Cenevre, İsviçre), d. 1936:

“Yeni bir tür temel ağır parçacığın keşfindeki öncü çalışmaları için”

1977

andERSON, PHILIP W.,

A.B.D., Bell Laboratuarları, Murray Hill, NJ, d. 1923;

MOTT, Sir NEVILL F.

İngiltere, Cambridge Üniversitesi, Cambridge, d. 1905, ö. 1996; ve

VAN VLECK, JOHN H.,

A.B.D., Harvard Üniversitesi, Cambridge, MA, d. 1899, ö. 1980:

“Manyetik ve düzensiz sistemlerin elektronik yapısına ilişkin temel nitelikte kuramsal araştırmaları için”

1978

KAPITSA, PYOTR LEONIDOVICH

SSCB, Bilimler Akademisi, Moskova, d. 1894, ö. 1984:

“Düşük sıcaklıklar fiziği alanındaki temel buluş ve keşfi için”; ve

PENZIAS, ARNO A.

A.B.D., Bell Laboratuarları, Holmdel, NJ, d.1933 ve

WILSON, ROBERT W.

A.B.D., Bell Laboratuarları, Holmdel, NJ, d. 1936:

“Kozmik mikrodalga zemin ışımasını keşifleri için”

1979

GLASHOW, SHELDON L.

A.B.D., Lyman Laboratory, Harvard Üniversitesi,

Cambridge, MA, d. 1932;

SALAM, ABDUS

Pakistan, Uluslar arası Kuramsal Fizik Araştırmaları Merkezi, Trieste, ve Imperial College of Science ve Technology, Londra, İngiltere, d. 1926, 1996; ve

WEINBERG, STEVEN

A.B.D., Harvard Üniversitesi, Cambridge, MA, d. 1933:

“Temel parçacıklar arasındaki zayıf ve elektromanyetik etkileşimlerin birleşik kuramına katkıları ve bu çalışmaları kapsamında zayıf yüksüz akımı öngörmeleri için”

1980

CRONIN, JAMES, W.

A.B.D., Chicago Üniversitesi, Chicago, IL, d. 1931; ve

FITCH, VAL L.

A.B.D., Princeton Üniversitesi, Princeton, NJ, d. 1923:

“Yüksüz K-mezonların bozunumunda, temel simetri ilkelerinin ihlalini buluşları için”

1981

BLOEMBERGEN, NICOLAAS

A.B.D., Harvard Üniversitesi, Cambridge, d. 1920; ve

SCHAWLOW, ARTHUR L.

A.B.D., Stanford Üniversitesi, Stanford, CA, d.1921:

“Lazer spektroskopisinin geliştirilmesine katkısı için”; ve

SIEGBAHN, KAI M.

İsveç, Uppsala Üniversitesi, Uppsala, d. 1918:

“Yüksek çözünürlükte elektron spektroskopisinin geliştirilmesine katkısı için”

1982

WILSON, KENNETH G.

A.B.D., Cornell Üniversitesi, Ithaca, NY, d. 1936;

“Faz geçişiyle ilintili kritik olgu kuramı için”

1983

CHandRASEKHAR, SUBRAMANYAN

A.B.D., Chicago Üniversitesi, Chicago, IL, d. 1910 (Lahore, Hindistan), ö. 1995:

“Yıldızların yapıları ve evrimlerine ilişkin önemli fiziksel süreçler hakkındaki kuramsal çalışmaları için”; ve

FOWLER, WILLIAM A.

A.B.D., Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü, Pasedena, CA, d. 1911, ö. 1995:

“Evrende kimyasal elementlerin oluşumunda nükleer tepkimelerin etkisi üzerine kuramsal ve deneysel çalışmaları için”

1984

RUBBIA, CARLO

Italya, CERN, Cenevre, İsviçre, d. 1934; ve

VAN DER MEER, SIMON

Hollanda, CERN, Cenevre, İsviçre, d. 1925:

“Zayıf etkileşimlerin taşıyıcıları olan W ve Z parçacıklarının keşfiyle sonuçlanan büyük projeye nihai katkıları için”

1985

VON KLITZING, KLAUS

Federal Almanya Cumhuriyeti, Max-Planck-Enstitüsü, Katı Hal Araştırmaları, Stutgart, d. 1943:

“Kuantum Hall etkisini keşfi için”

1986

RUSKA, ERNST

Federal Almanya Cumhuriyeti, Fritz-Haber-Instituti Berlin, d. 1906, ö. 1988:

“Elektron optiği alanında temel nitelikte çalışması ve ilk elektron mikroskobunu tasarlayışı için”, ve

BINNIG, GERD

Federal Almanya Cumhuriyeti, IBM Zürih Araştırma Laboratuarı , Rüschlikon, İsviçre, d. 1947; ve

ROHRER, HEINRICH

İsviçre, IBM Zürih Araştırma Laboratuarı, Rüschlikon, İsviçre, d. 1933:

“Taramalı tünelleme mikroskobunu tasarlayışı için”

1987

BEDNORZ, J. GEORG

Federal Almanya Cumhuriyeti, IBM Araştırma Laboratuarı, Rüschlikon, İsviçre, d. 1950; ve

MÜLLER, K.ALEXandER

İsviçre, IBM Araştırma Laboratuarı, d. 1927:

“Seramik malzemelerde üstüniletkenliğin keşfine kaydettikleri önemli katkı için”

1988

LEDERMAN, LEON M.

A.B.D., Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuarı, Batavia, IL, d. 1922;

SCHWARTZ, MELVIN

A.B.D., Digital Pathways, Inc., Mountain View, CA, d. 1932; ve

STEINBERGER, JACK

A.B.D., CERN, Cenevre, İsviçre, d. 1921

“Nötrino demeti yöntemi ve muon nötrinosunun keşfi aracılığıyla elektronların ikili yapısının gösterilişi için”

1989

RAMSEY, NORMAN F.

A.B.D., Harvard Üniversitesi, Cambridge, MA, d. 1915:

“Ayrışık salınımsal alanlar yönteminin bulunuşu ve bunu hidrojen mazeriyle diğer atomik saatlerde kullanışları için”; ve

DEHMELT, HANS G.

A.B.D., Washington Üniversitesi, Seattle, WA, d. 1922; ve

PAUL, WOLFGANG

Federal Almanya Cumhuriyeti, Bonn Üniversitesi, d. 1913, ö. 1993:

“İyon hapsetme tekniğini geliştirdiği için”

1990

FRIEDMANi JEROME I.

A.B.D., Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Cambridge, MA, d. 1930;

KENDALL, HENRY W.

A.B.D., Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Cambridge, MA, d. 1926; ve

TAYLOR, RICHARD E.

Kanada, Stanford Üniversitesi, CA, A.B.D., d. 1929:

“Parçacık fiziğinde kuark modelinin gelişimi için önemli olan bağlı elektronlar ile protonlar üzerinde, elektronların derin, esnek olmayan saçılımlarıyla ilgili öncü niteliğindeki araştırmaları için”

1991

de GENNES, PIERRE-GILLES

Fransa, College de France, Paris, d. 1932:

“Basit sistemlerdeki düzen olgularının araştırılması için geliştirilmiş yöntemlerin, özellikle sıvı kristaller ve polimerler gibi, daha karmaşık madde biçimlerine genelleştirilebileceğini keşfettiği için”

1992

CHARPAK, GEORGES

Fransa, Ecole Superieure de Physique et Chimie, Paris ve CERN, Cenevre, İsviçre, d. 1924 (Polonya):

“Parçacık detektörlerini, özellikle çok kabolu orantısal odayı bulduğu ve geliştirdiği için”

1993

HULSE, RUSSELL A.

A.B.D., Princeton Üniversitesi, NJ, d. 1950, ve

TAYLOR Jr., JOSEPH H.

A.B.D., Princeton Üniversitesi, NJ, d. 1941:

“Kütleçekim çalışmaları için olanaklar yaratan bir buluş olan yeni bir tip pulsarı keşfi için”

1994

“Yoğun madde çalışmalarında kullanılan nötron saçılımı tekniklerinin geliştirilmesine öncü nitelikte katkıları için”:

BROCKHOUSE, BERTRAM N.

Kanada, McMaster Üniversitesi, Ontario, d. 1918:

“Nötron spektroskopisini geliştirdiği için”; ve

SHULL, CLIFFORD G.

A.B.D., Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Cambridge, MA, d. 1915:

“Nötron kırınım tekniğini geliştirdiği için”

1995

“Lepton fiziğine öncü nitelikteki deneysel katkıları için”:

PERL, MARTIN L.

A.B.D., Stanford Üniversitesi, CA, d. 1927

“Tau leptonunun keşfi için”

REINES, FREDERICK

A.B.D. Kaliforniya Üniversitesi, Irvine, d. 1918, ö. 1998

“Nötrinonyu keşfi için”

1996

LEE, DAVID M.

A.B.D., Cornell Üniversitesi, Ithaca, NY, d. 1931;

OSHEROFF, DOUGLAS D.

A.B.D., Stanford Üniversitesi, CA, d. 1945; ve

RICHARDSON, ROBERT C.

A.B.D., Cornell Üniversitesi Ithaca, NY, d. 1937:

“Helyum-3’ün üstünakışkanlığını keşifleri için”

1997

CHU, STEVEN

A.B.D., Stanford Üniversitesi, Kaliforniya, d. 1948;

COHEN-TANNOUDJI, CLAUDE

Fransa, College de France ve Ecole Normale Superieure, Paris, Fransa, d. 1933; ve

PHILLIPS, WILLIAM D.

A.B.D., National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, Maryland, d. 1948:

“Atomları lazer ışığıyla soğutma ve hapsetme yöntemlerini geliştirdikleri için”

1998

LAUGHLIN, ROBERT B.

A.B.D., Stanford Üniversitesi, Stanford, CA, A.B.D., d. 1950;

STÖRMER, HORST L.

A.B.D., Columbis Üniversitesi, New York, NY ve Bell Laboratuarları, NJ, USA d. 1949; ve

TSUI, DANIEL C.

A.B.D., Princeton Üniversitesi, NJ, d. 1939:

“Kesirli yüklü uyarımları olan yeni bir kuantum sıvısı keşfettikleri için”

1999

HOOFFT, GERARDUS

Utrecht Üniversitesi, Utrecht, Hollanda

MARTİNUS J. G. VELTMAN

Michigan Üniversitesi, Ann Arbor , Michigan ,ABD

"Elektromanyetik zayıf etkileşimin yapısı"

2000

ALFEROW, ZHONES I.

A.F. Ioff Fiziko - Teknik Enstitüsü, Petersburg, Rusya

KROEMAN, HORWERT

Kaliforniya Üniversitesi, Santa Barbara, California, ABD

KİBY, JACK S.

Texas Instruments, Dallas, Texas, ABD

"Modern İletişim Teknolojilerine yaptıkları katkı"