ForumSinsi - 2006 Yılından Beri - İkinci Dereceden Tüketiciler:

İkinci dereceden tüketiciler: Bitkisel besinlerle beslenen hayvanları yiyen canlılar bu grubu oluşturur. Küçük balıkları yiyerek beslenen büyük balıklar, böcek ve küçük omurgasızlarla beslenen kertenkeleler ikinci dereceden tüketiciler grubunda yer alırlar. Salyangoz, solucan, köstebek, fare gibi canlılarla beslenen şahin, atmaca vb. yırtıcı kuşlar da bu gruptandır.

Üçüncü dereceden tüketiciler: Otçullar ve diğer etçil canlılarla beslenen hayvanlardır. Aslan, kaplan, ayı, tilki, sırtlan, kartal gibi canlılar üçüncü dereceden tüketicilerdir.

Örneğin; buğdayı fare, fareyi yılan, yılanı kartal yer. Kartal öldüğü zaman çürükçül bakteri ve mantarlar tarafından ayrıştırılır. Bu durumda;
Üretici: Buğday
Birinci dereceden tüketici: Fare
İkinci dereceden tüketici: Yılan
Üçüncü dereceden tüketici: Kartal
Ayrıştırıcılar: Çürükçül bakteri ve çürükçül mantarlardır.

Doğada bir canlı birden fazla canlı ile beslendiği gibi çok sayıda canlının da besinini oluşturur. Bu ekosistemde bu durum, canlılar arasında bir beslenme ağı meydana getirir. Buna besin ağı denir. Besin ağında yer alan bir canlı türünün ortadan kalkması, bu canlı türü üzerinden beslenen canlıları etkiler.

Besin Zincirinde Enerji Basamakları
Bir ekosistem içindeki canlılar beslenme bakımından birbirine bağlıdır. Bitkiler, fotosentez olayında güneş enerjisini kullanarak besin maddelerini üretirler. Besin maddelerinde depolanan enerji, besin zinciri yoluyla bütün canlılara azalarak aktarılır.

Enerjinin üreticilerden üçüncü dereceden tüketicilere doğru giderek azalması bir piramidi andırmaktadır. Piramidin basamaklarını ayrıştırıcılar, üreticiler ve tüketiciler oluşturur. Enerji piramidinin basamaklarında yer alan canlıların toplam kütlesi piramidin tepesine doğru çıkıldıkça azalır. Çünkü her basamaktaki canlı, tükettiği besin maddesindeki enerjinin çoğunu kendi yaşamsal faaliyetleri için kullanır. Çok azını da bünyesinde depolar. Depo edilen bu enerji bir üst basamaktaki canlının yararlanabileceği şekildedir. Enerji piramidinde alt basamaklardan yukarı doğru çıkıldıkça aktarılan enerji miktarı ve dolayısı ile canlı sayısı da azalır.

Zararlı Maddelerin Besin Zinciri Yoluyla insanlara Geçmesi
İnsanlar; tarım, endüstri ve hayvancılık alanlarında üretim yaparken doğaya çeşitli artık maddeler bırakırlar. Örneğin; tarımla uğraşan kişiler, birim alandan daha fazla kaliteli verim almak için zirai ilaç, gübre ve hormon kullanırlar.

Üreticiler tarafından kullanılan ilaçların bir kısmı meyve ve sebzelerin bünyesinde kalır. Bu meyve ve sebzelerin tüketilmesi durumunda ilaçlar insanlara geçer.
Kullanılan hormonlar meyve ve sebzelerin yapısına katılır. Bu ürünleri tüketen insanlar, doğrudan hormonu alırlar. Gereğinden fazla hormon içeren ürünler insan sağlığı için zararlıdır.

Gereğinden fazla kullanılan gübre, yağmur ve sulama sularında çözünerek, yer altı sularına karışır. Bu sular içme suyu olarak kullanılırsa, insan ve hayvanlara geçerek sağlığa zarar verir.

Fabrikaların arıtılmadan çevreye bırakılan zehirli atıkları, sularla göl ve denizlere karışır. Zehirli atıklar önce sularda yaşayan bitkiler ve bir hücreli üreticilere, daha sonra da bu üreticilerle beslenen küçük omurgasız hayvanlara geçer. Balıklar hem bu üreticiler hem de küçük omurgasız hayvanlarla beslenerek zehirli bileşikleri bünyelerine almış olurlar. Bu zehirli bileşikler, balıkların tüketilmesi sonucunda insanlara geçer.

Besin Zincirindeki Dengenin Bozulması
Doğada canlı türlerinden birinin aşırı artması ya da azalması sonucu besin zincirinin dengesi bozulur. Örneğin; aşırı avlanma sonucu yırtıcı kuşların (kartal, şahin, atmaca) ve yılanların sayılarında azalma olursa; fare, tavşan ve böceklerin sayılarında artma görülür. Bunlar da çevrelerindeki bitkilere aşırı zarar vereceklerinden doğanın dengesi bozulur. Ekosistemde besin ağı içinde bir denge vardır. Kuraklık, don olayları, aşırı avlanma ve zirai ilaç kullanma dengeyi bozar. Bu çeşit olaylar sonucunda bazı canlı türlerinin sayısında artma ya da azalma görülür.