| Şengül Şirin |
05-16-2009 03:53 PM |
Omuz Anotomisi Açıklamalı
OMUZ ANATOMİSİ
http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1270815955
Omuzda üç eklem vardır. Glenohumeral eklem, akromioklaviküler eklem, skapulotorasik eklem. Ana omuz eklemi 2 kemikten oluşur. Kol kemiği (humerus) ve kürek kemiği (skapula). Omuzdaki diğer eklem köprücük kemiği ile kürek kemiği arasındadır ve akromioklaviküler eklem olarak adlandırılır.
Bu eklemlerin kemik uçları kıkırdak ile kaplıdır. Omuz eklemini oluşturan kol kemiğinin yuvarlak başı ile kürek kemiğinin glenoid denilen eklem yüzeyleri geniş hareket açıklığı boyunca eklem kıkırdağı ile kaplıdır. Bu eklem bir top-yuva eklemidir. Büyük bir top küçük yuva arasındaki uyumsuzluk labrum denilen halka biçiminde bir esnek kıkırdak ile giderilir. Kürek kemiğinin omuz ekleminin üstünü örten ve köprücük kemiği ile eklem yapan çıkıntısına akromion denilir. Akromioklaviküler eklem hareketi çok az, küçük yüzeyli bir eklemdir.
http://romatizmaturk.com/icerikresim...omuzanat21.jpg
Omuzdaki iki eklemi kapsül kapatır. Kapsül çevresinde bağlar, kemikleri birbirine bağlayarak sabitliği sağlar. Özellikle akromioklaviküler eklemde sabitlik tamamen bağlar tarafından sağlanır. Sabitlik için omuz kuşağı kaslarının tendonları ile pazu (biceps) adalesinin uzun başının tendonu çok önemli fonksiyona sahiptir.
http://romatizmaturk.com/icerikresim...muzkaslari.jpg
Kürek kemiğinden kaynaklanan 4 kısa adalenin tendonları birleşerek omuz eklemini üst-ön-arkadan çevrelerler. Omuz fonksiyonlarından önemli kısmını gerçekleştiren bu tendon yapıya rotator manşon (rotator cuff) adı verilir. Rotator manşon kürek kemiğinin acromion adı verilen çıkıntısı ile omuz başı arasındaki 1-1.5 cm lik aralıkta uzanır. Rotator manşon üzerinde acromionla arasında bursa (subacromial bursa) denilen bir kesecik bulunur. Bu kesecik son derece yumuşak çeperlidir ve içinde ürettiği kayganlaştırıcı sıvı ile rotator manşonun direkt kemikle ilişkisini keser ve kaygan-yumuşak-güvenli bir yatak sağlar. Ayrıca kürek kemiği ile sırt arasındaki eklem skapulatorasik eklem adını alır ve omuz eklem kompleksi içinde mütalaa edilir.
http://romatizmaturk.com/icerikresim...si/omuzsin.jpg
Tüm bu yapılar birlikte geniş omuz hareketlerini hep birlikte sağlarlar.
DONUK OMUZ (OMUZ PERİARTRİTİ) VE DONUK OMUZ EGZERSİZLERİ
Omuz periartriti nedir?
Omuz ekleminin hareket açıklığının kaybedilmesine omuz periartriti (OP) denir. Adezif kapsülit ve donuk omuz olarak da adlandırılır.
OP' nin belirtileri nelerdir ?
En önemli belirti omuz hareketlerinde her yöne kısıtlılıktır. Hasta saçını tarayamaz, elini sırtına değdiremez, asker selamı veremez, ....vs. Ayrıca özellikle geceleri artan şiddette omuz ve kol ağrıları vardır.
OP'nin sebepleri nelerdir ?
Omuz periartritinin bir çok sebebi vardır. Bazen bu sebeplerin birden fazlası bir araya gelebilir. Şeker hastalığı, iltihaplı romatizmalar, boyun fıtığı ve kireçlenmeleri, akciğer hastalıkları, omuz çevresi kasların yapışma yerlerindeki zorlanmalar ve tendinitler en önemli sebepleridir. Ancak bazen hiçbir sebep bulunamayabilir.
OP'nin seyri nasıldır ?
Omuzdaki ağrı ve hareket kısıklığı başlıca 3 aşamada seyreder.
Erken dönem: Başlangıçta omuz çevresinde çok şiddetli ve hareket kısıtlığı vardır. 3-8 ay kadar sürer.
Yapışıklık dönem : Bu dönemde ağrı biraz azalmış fakat hareket kısıtlığı daha da belirginleşmiştir. Bu dönem 4-6 ay kadar sürer.
Üçüncü dönem : Ağrı iyice azalmıştır, ancak hasta omuzunu hiç hareket ettiremez. Bu devre 1-3 ay kadar sürer. Bu devreden sonra omuz hareketlerinde kısmen iyileşme olur. Eğer iyi tedavi edilirse omuz hareket açıklığı hemen hemen eski haline gelir.
Omuz periartritinin tedavisi nasıl olmalıdır ?
Omuz eklemini hareketsizlikten korumak en önemli koruyucu tedbirdir. Başlangıç döneminden soğuk uygulamalarını, ilerlemiş dönemlerde ise daha çok sıcak uygulamalar iyileşmede katkıda bulunur.
Derin ve yüzeysel ısıtıcı, elektroterapi, eklem hareket açıklığı egzersizlerini içeren fizik tedavi kürleri bugün için en iyi tedavi yöntemdir. Hastalığa sebep olan faktörler de ihmal edilmemelidir. Omuza yapılacak eklem içi veya bazı hastalarda eklem çevresine yapılacak enjeksiyonlar iyi sonuçlar vermektedir.
Omuz periartriti için yapılacak egzersizler:
Egzersiz 1 (sarkaç):
Ağrısız taraftaki kolunuzla bir masanın kenarından tutunuz. Gövdenizi öne doğru eğiniz, ağrılı kolunuzu öne-arkaya, öne ve daireler çizecek şekilde sallayın. Bir süre sonra elinizle bir ağırlık alın.
Egzersiz 2 ( makara ) :
Tavanda yada duvardaki bir çengele ip geçiriniz. İpin her iki ucunu sağ ve sol elinizle tutunuz, sağlam kolunuzla ağrılı kolunuzu havaya kaldırın.
Egzersiz 3 ( tırmanma egzersizi ) :
Yüzünüz duvara dönük olarak ellerinizle duvara tırmanınız.
Egzersiz 4 (elle omuz germe) :
Hasta omuzunuzu önden çaprazlayarak dirseğinizden tutarak ağrılı omuzunuzu geriniz.
http://romatizmaturk.com/icerikresim...onukomegz2.jpg
ROTATOR MANŞON YIRTIKLARI
http://romatizmaturk.com/icerikresim...misi/cuff1.gif http://romatizmaturk.com/icerikresim...misi/cuff2.gif
http://romatizmaturk.com/icerikresim...misi/cuff3.gif http://romatizmaturk.com/icerikresim...misi/cuff4.gif
Omuz anatomik olarak çok geniş hareket açıklığı, zayıf eklem teması, bu zayıf teması desteklemek ve hareket açıklığını sağlamak için yer alan kıkırdak ve tendon destekleriyle vucudun en karmaşık eklemidir. Bu eklem ileri yüklenmelere maruz kalır.
http://romatizmaturk.com/icerikresim...otatormns1.jpg
40 yaş üzerinde omuz ağrısı sebeplerinin en önemli sebeplerinden biri rotator cuff yırtıklarıdır. Rotator cuff, humerus (üst kol kemiği) kemiğinin üst ucundaki omuz eklemini yapan baş kısmını çepeçevre saran adale-tendon bir yapıdır. Omuz eklemini yerinde tutar ve omuzun içe-dışa dönüş hareketlerini yaptırır. Omuzda 4 adet rotator kas vardır, supraspinatus, infraspinatur, teres minor, subskapularis.
Rotator manşon yırtığı gençlerde ve sporcularda ani bir harekette oluşan yaralanma ile oluşabileceği gibi, zaman içinde tekrarlayıcı, kolun baş seviyesinin üzerindeki hareketlerde gelişebilir.
Belirti ve bulgular - Baş üstü hareketlerde daha fazla olmak üzere tekrarlayıcı, devamlı omuz ağrısı.
- Gece ağrısı. Bu ağrı ağrıyan taraf üzerine yatmayı engeller.
- Kas güçsüzlüğü. Özellikle kolu kaldırmaya çalışırken hissedilir.
- Omuz hareketleri sırasında tıkırtılar, klik sesleri gelmesi.
- Omuz hareketlerinde kısıtlılık. Genellikle hastanın sağ kolunda olur.
- Hastalar rahatsızlığın başlamasına sebep olduğunu düşündükleri bir olay tarif ederler.
Risk faktörleri Tekrarlayıcı baş üzeri hareketler. Fırlatma sporları, tavan boyama, kartonpiyer işçileri
Aşırı güç kullanma, düşme gibi
Yaşlanmaya bağlı dejenerasyon.
Rotator manşonun bulunduğu aralıkta daralma
Rotator manşonun akromion denilen çıkıntının altındaki yüzey tarafından zedelenmesi - Yırtığın tesbiti Röntgen incelemesi kemik kaynaklı bulguların tespitinde yararlıdır. Ancak rotator manşonun direkt izlenebildiği MR ve ultrasonografi gibi tetkikler genellikle kesin tanı ve tedavinin planlanması için gereklidir.
Rotator manşon yırtıkları parsiyel (tam olmayan) veya tam yırtık biçiminde olabilir. Tendonun bütün kalınlığınca olmayan kısmi yırtıklar tıbbi tedaviye iyi cevap verirler. Cerrahi olamayan tedaviye cevap vermeyen kısmi yırtıklar ve tam yırtıklarda cerrahi tedavi gerekir.
Tedavi seçenekleri Doktorunuz yırtık tam değilse (parsiyel yırtık) aşağıdaki cerrahi olmayan tedavi seçeneklerini önerebilir;- Dinlenme; yırtık tam değil ve aşırı kullanma sebebiyle gelişmişse yardımcı olabilir.
- İlaç; (ağrı ve ödem giderici ilaçlar) ağrının kontrolünde yardımcıdır.
- Kuvvetlendirme ve germe egzersizleri; fizyoterapinin ana unsurlarından biridir ve yapılması önerilir.
- Kortikosteroid enjeksiyonu; ağrının giderilmesinde yardımcıdır. Fakat çok sık tekrarlanması tendonu zayıflatıp tam yırtığa sebep olabilir.
- Ultrason ; lokal ilaç uygulaması ve derin ısı verme özellikleri sebebiyle iyileşme sürecine yararlıdır.
Yukarıdaki yöntemlere cevap alınamayan parsiyel yırtıklar veya tam yırtıklar için çeşitli cerrahi tedavi seçenekleri vardır. Aşağıda tanımlanan yöntemler modern omuz cerrahisi teknikleridir. Burada hangi tekniğin seçileceğine rotator manşondaki yaralanmanın büyüklüğü, yeri, sebebine bağlı olarak karar verilir. Artroskopik müdahale sırasında omuzdaki tesbit edilen diğer patolojilerinde düzeltilmesi şansı vardır.- Artroskopi; yaklaşık 1 cm lik kesilerden omuz eklemi ve çevre dokulara ait görüntülerin bir kamera aracılığıyla monitöre aktarılması ve yine mini aletlerle görüntü kullanılarak hastalığın ameliyatının yapılması prensibine dayanır. Omuzda kemik çıkıntılarının kaldırılması adale ve tendondaki küçük yırtıkların tedavisinde tek başına yeterli olabilir.
- Mini-açık tamir; artroskopi ile birlikte kullanılarak bir kaç santimetrelik küçük kesilerden tam yırtıkların tedavisine imkan verir.
- Açık tamir; yaralanmanın çok ciddi olduğu vakalarda uygulanır. Burada doku transferi, tendon grefti uygulamaları yapılabilir.
Cerrahi sonrası rehabilitasyon (fizyoterapi)
http://romatizmaturk.com/icerikresim...rotmanagz1.jpg
- Tüm omuz hastalıklarında olduğu gibi rotator manşon yaralanmaları ardından normal fonksiyonlara dönüş zaman alır. Cerrahi tedaviler sonrası bu zaman 6 ay veya daha uzun olabilir. Temel prensip eklem hareketlerini arttırıcı ve adale gücünü geliştirici hareketlerin yapılmasıdır. Doktorunuzun vereceği programı uygulamak nihai sonuçta operasyon kalitesi kadar belirleyicidir. İyi ellerde yapılan cerrahi ve iyi bir fizyoterapi programı sonrası % 90 civarında tatmin edici sonuçlar alınabilmektedir.
Egzersiz 1: Bir masadan tutularak öne doğru eğilinir. Hasta omuz-kol düz bir şekilde sallandırılır. Hasta kolla havada serbest bir şekilde küçükten büyüğe doğru daireler çizilir. Günde 10 defa tekrarlanır.
Egzersiz 2: Bu egzersiz için lastik bir bant kullanılır. Kapalı bir kapının koluna lastik bant bağlanır. Dirsek vücuda yapışık tutulur. Lastik bant 90 derece bir açıklıkta şekildeki gibi hareket ettirilir.
Egzersiz 3: Sağlam taraf üzerine yan yatılır. Dirsek vücuda bitişik tutulur. Ele ağırlık alınarak aşağı indirilip kaldırılır.
Egzersiz 4: Bir masa yada yatakta yüzüstü yatılır. Ele bir ağırlık alınarak sallandırılır ve omuz hizasına kadar kaldırılır. 10 defa tekrar edilir.
Egzersiz 5: Egzersiz yapılacak yan tarafa yatılır. Kol masa yada yatağa istirahat pozisyonunda yatırılır. Dirsek 90 derece bükülür eldeki ağırlık göğüse kadar kaldırılır. 10 kez tekrarlanır.
Egzersiz 6 : Ayakta heriki ele ağırlık alınır. Dirsekler bükülmeden 45 derece kadar kollar kaldırılır.
Bütün bu egzersizler yapılırken, küçük ağırlıklar alınmalı ve ağrı oluşturmayacak şekilde tedricen arttırılmalıdır.
- OMUZ SIKIŞMA HASTALIĞI (BURSİT ve TENDİNİT)
- Sporcular, endüstri işçileri, ev hanımları ciddi omuz ağrılarından sıklıkla yakınırlar. Bunun sebebi rotator manşonun ve omuz başının bulunduğu aralıkta sıkışmasıdır.
Omuz sıkışma sendromu nedir? Omuz sıkışma hastalığı bir veya daha fazla problemin bir arada bulunması ile gelişir. Bu problemler;- Bursa denilen yağlayıcı keseceğin şişmesi ki bursitis denilir. Omuzun yüksek yüklenme altında hızla uzatılması sırasında sıktır. Bu en sık fırlatmaya dayanan sporlarda görülür. Spor dışında boya, cam silme gibi aktivitelerde de olabilir. İleri yaşlarda kendiliğinden de gelişebilir.
- Rotator manşon tendonlarının şişme- ödem-iltihabı ki tendinit denilir. En sık ani ve yüklenme ile başlanılan sportif aktivitelerde başlar. Buradaki sebep adalelerin henüz bu aktiviteye hazır olmamasıdır.
- Tendonlardaki aşınma ve yırtıklar sonrası kireç depolanması ki buna kalsifik tendinit denir.
http://romatizmaturk.com/icerikresim...l/subakss1.jpg
- Belirti ve bulgular Hastalar genellikle ilk belirtileri hatırlamazlar. Genellikle başlangıçta küçük bir ağrı ve adalelerde hafif bir güç kaybı vardır. Omuz hareket kısıtlılığı ve baş üzeri hareketlerde ağrı daha sonra başlar.
Bursitis te orta-ileri derecede ağrı ve hareket kısıtlılığı vardır.
Tendinitte ise bazı kesin pozisyonlarda keskin bir ağrı olur. Tekrarlayıcı tendinit atakları rotator manşon yırtığına sebep olabilir.
Tedavi nasıl olmalıdır? Başlangıçta;
Bursitte tanıdan hemen sonra ilk olarak istirahat önerilir. Buz uygulaması, ödem giderici ilaçlar, kortikosteroid enjeksiyonları, fizik tedavi etkin bir tedavi sağlayabilir. Bazen geçici olarak kol askısı kullanılması gerekebilir. Ağrı azalınca omuz güçlendirme egzersizlerine başlanmalıdır.
Tendinitte omuz yeterince dinlendirilirse iyileşme başlar. Hasta daha sonra tedrici olarak germe ve güçlendirme egzersizlerine başlar. Egzersiz öncesi sıcak sonrasında soğuk uygulaması iyi sonuç verir. Bunun için fizik tedavi ajanlarından faydalanılabilir. Daha ciddi vakalarda ilaç ve kortikosteroid enjeksiyonları yararlıdır.
Bunlar işe yaramazsa;
Bursitis’ te cerrahi tedavi uygulanabilir, anca daha iyisi bursaya kortizon enjekte etmektir.
Tendinitiste doktor ek tanı yöntemleri ile etkili diğer faktörleri tesbit etmeye çalışır ve tüm sebepler bir arada düşünülerek cerrahi tedavi önerilir. Cerrahide amaç tendonu sıkıştıran faktörleri ortadan kaldırmaktır.
Tekrarlamalardan nasıl korunmalıdır? İleri yüklenme yapılan sporcularda dikkatli olmalıdır. Bu vakalarda muhtemel sakatlanmalara karşı takımların tıbbi ekipleri uyanık olmalıdır. Ağrı başladığı anda önlemler alınmalıdır. Omzunuzu rahatsız hissederseniz tenis veya golf oynamaya devam etmeyin. Limitlerinizi zorladığınızda karşılaştığınız omuz ağrılarına ilgisiz kalmayın, dinlenin.
SUBAKROMİAL BURSİT
- http://romatizmaturk.com/icerikresim...i/subakbur.jpg
- Subakromial bursanin inflamasyonuna bagli olarak omuzda sizlama tarzinda agri vardir. Deltoid kas grubu ve üst kolda kolu horizontal düzeyin üzerine kaldirinca baslayan sizlama tarzinda agri ortaya çikar.Tutulan omuz üzerinde uyunursa agri artar. Tekrarlayan küçük travmalar agriyi artirir. Supraspinatus tendonu hassastir. Abduksiyon ve içe rotasyon agrilidir. NSAI ilaçlar, lokal steroid enjeksiyonu, ultrason ve fizyoterapiden yarar saglanir.
TORASİK ÇIKIŞ SENDROMU
- Torasik çıkış sendromu (TÇS); omuz, kollar ve elleri etkileyen bir hastalıktır. Bu hastalık hem hastalar, hemde doktorlar için oldukça karışık bir durumdur. Omuz, kol ve el ağrıları olan bir insanda TÇS teşhisi koymak ve bunu ispat etmek oldukça zordur. Teşhis genellikle omuz, kol ve ellerde ağrı yapan diğer hastalıkların olmadığına karar verildikten sonra konulur.
Anatomi
http://romatizmaturk.com/icerikresim...cikis/toc2.jpg
Boynun yan tarafından çıkıp kol ve ellere doğru yol alan damar ve sinirler, boyundan ayrıldıktan sonra köprücük kemiği (klavikula), birinci kaburga ve iki boyun kasının oluşturduğu (skalen kaslar) dar bir alandan geçerler. Bu dar alana torasik çıkış adı verilir. Boyunda iki omur arasından çıkan sinirler çıktıktan hemen sonra birbirleriyle birleşerek ve tekrar ayrılarak ağlar oluştururlar ve omuz çevresine dallar verdikten sonra kola giden 3 ana siniri oluştururlar. Bu sinirler; radial sinir (el sırtı, kolun yanı, baş parmak), median sinir (baş parmak, 2.ve3. parmak ve 4. parmağın yarısı) ve ulnar sinirdir (serçe parmak, 4. parmağın yarısı, kolun iç tarafı). TÇS da her üç sinir etkilenmekle birlikte daha çok kolun iç yanından küçük parmak, yüzük parmağının yarısının hissiyatını ve parmaklar arasındaki kasların sinirlerini sağlayan ulnar sinir etkilenir. TÇS ayrıca kola giden atardamarları ve toplardamarları da etkiler, buna bağlı olarak ellerde şişmeler ve üşüme olabilir.
http://romatizmaturk.com/icerikresim...cikis/toc4.jpg
Sebepleri Torasik çıkışta omuz, kol ve ellere giden sinir ve damarları sıkıştıran birçok ihtimal vardır. Fazla bir kaburganın olması, yada 7.boyun omurlarının yan çıkıntılarının gereğinden uzun olması, köprücük kemiğinde iyileşmiş kırıklar, boyun kaslarında yaralanmalar veya spazm vs gibi sebepler, en sık rastlanan sebeplerdir. Ayrıca düşük omuz, uzun süre ağır yük taşıma, omuz seviyesinin üzerinde yapılan fiziksel aktiviteler, kamburluk diğer önemli sebeplerdir.
Belirtileri Bir veya iki kolda (özellikle sağ kol, el) ağrı, kuvvetsizlik, uyuşma, karıncalanma, şişme, yorulma, ve üşüme sık rastlanan şikayetlerdir. Bu belirtilerin tamamı boyun fıtığı ve kireçlenmeleri, karpal tünel sendromu, omuzdaki tendinit ve bursitlerle aynı belirtilerdir.
Teşhis Teşhis hastanın ifadelerine ve muayene bulgularına göre konulur. düz röntgen bazı sebepleri gösterebilir. EMG, MR, dopler ultrasonografi gibi ileri tetkik metotlarından yararlanılabilir.
Önleme ve tedavi TÇS nın esas tedavisini omuz çevresi ve boyun çevresi kaslarına yönelik egzersizler oluşturur. İyi bir duruş eğitimi ve dengeli kas yapısı torasik çıkışı genişleterek baskıları en aza indirir.
Ağırlık taşıma, itme, çekme zararlıdır. Stres kas spazmına yolaçarak torasik çıkışı daraltır. Boynu çevirerek arkaya bakmak zararlıdır.
Uzun süreli omuz seviyesinin üzerinde çalışmak zararlıdır.
Hasta omuzda ağır çantalar taşımamalıdır.
Omuz elavatörleri ( kaldırıcı kasları) güçlendirilmelidir.
İri göğüslü kadınlarda uygun sütyen giyilmeli yada göğüsler plastik olarak küçültülmelidir.
Fazladan bir kaburga varsa cerrahi olarak çıkarılabilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon omuz çevresindeki ve boyun kaslarını gevşetir ve bu kaslardaki spazmı giderir.
Boyun ve omuz koruma prensiplerine dikkat edilmelidir.
- BOYUN VE OMUZ KORUMA PRENSİPLERİ
- Oturmak Çenenizi (yukarı değil) bükük ve boynunuzu arkaya çekik tutun. İyi bir boyun sağlığı iyi bir duruşla mümkündür. Kol destekleri olan sert sandalye kullanın. Gevşemeyin; bütün omurganız sandalye arkalığına dayanacak şekilde dik olsun. Sandalye kollarını kollarınıza destek olarak kullanırsanız, ileri eğilme sebebiyle boynunuzda olacak lüzumsuz zorlanmayı önlemeye yardımcı olur. Çenenizi ileri doğru uzatarak çok dikkatlice bir yere bakmayın.
Ayakta durmak Çenenizi ( yukarı değil) bükük ve boynunuzu arkaya çekik tutun. Keza belinizin düz durmasına çalışın. Dizlerinizi bükmeden öne doğru eğilmeyin; bu, boyun ve omuzlarınızın arkaya çekik ve dik tutabilmenizi kolaylaştıracaktır.
Yatmak Yüzüstü yatmayın. Yan yatarak uyumanız daha iyidir. Baş ve boynunuza yastığın yardımıyla normal bir duruş sağlayın, ve kollarınızı aşağıda tutun. Eğer sırt üstü yatmak istiyorsanız yastığınızı baş ve boynunuzun altına gelecek şekilde koyun. Yastık baş ve boynunuzu nötür bir durumda desteklemelidir. Boynunuzun gergin durmasından kaçının.
Yatak altına tahta konması veya sert ortopedik yatak kullanılması daha uygundur. Yumuşak yastığı boynunuzun altına uydurmaya çalışmak yerine, normal yastık da kullanabilirsiniz. Oturduğunuz yerde uyumak boyun için oldukça zararlıdır.
Yatarken televizyon seyretmek ve kitap okumak boyun kaslarınızı zorlar. Yatarken kollarınızı başınızın altına koymak yada kollarınızı baş hizasında tutmak zararlıdır. Kollarınızı eşinizin başı altına koymayın.
İstirahat halinde Televizyon seyretmek için bir sedire uzanmayın. Sert bir koltuk veya sandalye kullanın. Okurken başınızı desteklemek için yumuşak kuş tüyü yastık kullanmayın.
Araba kullanırken Arabada yüksek oturun. Koltuğunuz ( tercihen sert) direksiyonun üzerinden bakmak için gerilme ve eğilmenizi gerektirmeyecek şekilde ne çok alçak ne de çok geride olmalıdır. Destek için poliüretan bir sırt yastığı faydalı olabilir; yastık 1-2cm kalınlığında, sırtınız genişliğinde ve omuzlarınızın hizasına kadar olmalıdır. Aynaları iyi ayarlayın. Boyun ağrısı olanlar geri giderken boyunlarıyla değil belleriyle dönmelidir. Gereksiz yere camları açmayın, alacağınız rüzgar boyun tutulmasına yol açabilir.
Uzun yolculuklarda boyunluk kullanılması oldukça yararlıdır. Uzun yolculuklarda 3-4 saatte bir ara vererek boyun, sırt ve bel kaslarınızı esnetin.
Bir şeyi kaldırırken veya bir şeye uzanırken Dizlerinizi bükün ve kaldırma için bacak kaslarınızı kullanın. Ani hareketlerden kaçının. Ağırlığı gövdenize yakın tutun ve hiçbir şeyi baş hizasından yukarı kaldırmaya çalışmayın. Başınız hizasından yüksekçe bir rafa uzanmanız gerekliyse bir iskemleye çıkın. Uzun süre uzanma veya yukarı bakmaktan kaçının.
Çalışırken Aşırı çalışmayın. Eğer bütün gün masada çalışıyorsanız; fırsat bulunca kalkıp dolaşın. İş arası dinlenmelerde egzersizlerinizi bir iki defa yapmanız faydalı olabilir. Çalışma materyaline çok yakın olmak boyun kaslarını zorlar. Uzun süreli klavyeli cihaz kullananlarda boyun ağrısına daha sık rastlanır. Şayet buna mecbursanız egzersizlerinize daha çok dikkat edin, cihaz karşısındaki duruşunuz boynunuzu en az zorlayacak pozisyonda olsun.
Dikkat edilecek diğer noktalar- Uygun olmayan sütyenler özellikle iri göğüslü hanımlarda boyun, sırt ve omuz ağrılarına sebep olabilir.
- Dişleri sıkarak yatmak ( diş gıcırdatması) boyun kaslarında spazma yol açar, sonuçta boyun ağrıları ve çiğneme kaslarında ağrı olur.
- Telefonla konuşurken telefonun boyunla omuz arasına sıkıştırılması boyun kaslarına zarar verebilir.
- Bel ağrıları ve boyun ağrıları birbirlerini oldukça etkileyen hastalıklardır. Bu nedenle boynu ağrıyanlar aynı zamanda bellerine, beli ağrıyanlarda boyunlarına dikkat etmelidirler.
- Çalışırken çalışma masasına dayanmayın.
- Işıklandırması iyi ayarlanmamış ortamlarda çalışmak boyun ve sırt kaslarınızı zorlayabilir.
- Çok uzak yada yakın mesafeden televizyon seyretmeyin.
- Özellikle saçları uzun olanlar iyice kurutmadan dışarı çıkarlarsa boyun kaslarında spazm olur. Bu nedenle saçlar yıkandıktan sonra mutlaka kurutulmalıdır.
- Görme bozuklukları, objelerin görülmesi için çok daha fazla dikkat göstermenizi gerektirir. Bu durum boyun kaslarını yorarak boyun ve omuz ağrılarına zemin hazırlar. Bu nedenle görme bozuklukları zamanında tedavi edilmelidir.
- Ellerinizi omuz hizasından yüksek yada çok alçak seviyelerde kullanmanız boyun bölgesini zorlar. Bu nedenle öğretmenlerde, duvar ve tavan işçilerinde boyun ağrısı sık görülür.
- Eğer öğretmenseniz tahtaya kazı yazarken omuz hizasından üst seviyeye ve çok aşağı seviyelere yazı yazmayın.
- Perde takmak gibi çok nadir yapılan uygun olmayan aktivitelerde bile boyun fıtığına ve diğer boyun ağrılarına yakalanabilirsiniz. Üzerine çıktığınız platformu yükselterek bu riski en aza indirin yada boyun probleminiz varsa en iyisi hiç yapmayın, daha uygun birilerinden yardım isteyin.
- Uykusuzluk, çok çalışma, sinirsel gerginlik, işinden memnun olmama, takdir edilmeme gibi durumlar boyun kaslarında gerginlik yaparak disklerin beslenmesini bozabilir.
Doç.Dr. Turan USLU
|