Aile Yapilari
 

Aile Yapilari
Aile yapilarini, geleneksel "büyük aile" ve çagdas "çekirdek aile"
olarak siniflamak çok bilinen bir yoldur; ancak bu siniflama biçiminin
günümüzdeki aile yapilarini tam anlamiyla yansittigi söylenemez.
Günümüzde aileler ana, baba ve çocuklardan olusan çekirdek birimler
halinde gözükseler bile, büyük aile ile baglarini çesitli biçimlerde
sürdürmektedirler. Tipik olarak genç çift anababasindan ayri bir ev kurar,
ama aile baglari korunur, akrabalik sebekesi içinde karsilikli yardimlasma
ve iliski sürdürülür. Anababalar yeni çiftlere yardim ederler,
daha sonra yeni çiftler de emeklilik ve hastalikta anababalara yardima
kosarlar. Üç kusak aile üzerinde yapilan bir arastirmada en genç kusagin
anababalarla çocuklarin kendi yollarina gitmeleri gerektigini "en
az" söyleyen ve anababalari ile iliski kurma sorumlulugunu "en fazla"
duyan kusak oldugu ortaya konmustur. Bu degisik aile yapisi, geleneksel
genis aileden farkli oldugu gibi, çagdas çekirdek aileden de
farklidir. Çünkü eski kusaklarla ve çocuklarla iliskiler bagimsizlik ve
hareketlilik korunarak sürdürülmektedir.
Aile yapilarinda kusaklararasi iliskiler disinda da farkliliklar
görülmektedir. Örnegin, bazi aileler, bosanma, dulluk ya da terkedilmislik
nedeniyle tek anababalidir. Bazi ailelerin yanlarinda yasli ana ya
da baba, evlenmemis bir akraba, bir bakici gibi fazladan birileri vardir.

Bazi aileler de bosanma ve yeniden evlenme sonucu inanilmaz derecede
karmasik görüntüler verirler. Bazen çekirdek aileler hafta sonlarinda,
bayram günlerinde genis aile özellikleri gösterirler. Sonuç olarak
sadece çekirdek ve genis aile tipleri çerçevesinde bile çesitli aile
yapilari ya da biçimleri söz konusudur.
Günümüzde en yaygin aile biçiminin, "genislemis çekirdek aile"
(extented nuclear family) oldugu söylenebilir. Bu aile yapisi, çesitli
seçeneklere olanak verdigi, cografi hareketlilik sagladigi, deger ve
tutumlari yeni kusaklara iletmede araci oldugu, hizli toplumsal degisimlerin
yol açtigi gerilimlere karsi bireylere duygusal destek sagladigi
için yaygindir. Ancak bu aile yapisinin her zaman olumlu biçimde
isledigi de söylenemez. Dolayisiyla, genislemis çekirdek aileler
de toplumlarin gereksinmeleri dogrultusunda degisime ugrayacaklardir.
Örnegin, gelismis toplumlarda farkli yas kesimlerinden insanlar
"komün" yasami gibi farkli aile biçimlerini denemektedirler. Bununla
birlikte, gelecekte bu tür bir aile yapisinin yayginlik kazanip kazanmayacagi
bilinememektedir. Ne olursa olsun, gelismis toplumlarin
çogulcu yapisinin çesitli aile yapilarinin gelismesine olanak taniyacagi
kuskusuzdur.