Bilim Ve Bilimsel Çalışma Yöntemi
 

BİLİM ve BİLİMSEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ

Bilim : Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlerle ve gerçeklere dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan uğraşların tümüdür.
Bilimsel Çalışma Yöntemi : Bilimsel çalışma yönteminin esası ön yargıdan uzak, mümkün olduğu kadar nicel olarak yapılan deneyler ve gözlemlerdir.
Bilimsel Problem Nasıl Ortaya Çıkar ? İnsanlar karşılaştıkları sorunları çözebilmek için neden ve nasıl sorularını sorarlar. Merakla sorulan bu sorular bilimsel araştırmaya konu olacak problemleri doğurur.



Bilimsel Problemlerin Çözümünde İzlenen Yol


a) Problem Tespiti Yapmak


Bilimsel araştırmanın başlayabilmesi için öncelikle bilimsel bir problemin olması gerekir.


b) Problemle İlgili Verilerin Toplanması ve Gözlem


Bilim adamı yaptığı gözlemler sonucunda problemle ilgili verilere sahip olur. Veriler gözlemlerle elde edilen probleme ait gerçeklerdir. İki türlü gözlem vardır;

Nitel Gözlem :


Herhangi bir ölçme aracı kullanmadan duyu organlarımızla yapılan gözlemlerdir. Koku, tat ve renk tespiti nitel gözleme örnektir. Nitel gözlem, duyu organlarının hassasiyetine dayandığı için sonuçlar kişiden kişiye değişebilir.


-Nicel Gözlem :


Standart bir ölçme aracı kullanılarak yapılan ve sayısal değerlerle ifade edilen gözlemlerdir. 100 mt, 10 kg, 5 °C gibi değerler niceldir. Elde edilen bu değerler kişiden kişiye değişmez. Bu nedenle bilimsel araştırmalarda nicel gözlemlere önem verilir.


c) Hipotez Kurmak


Yapılan gözlemler sonucunda toplanan gerçeklerin değerlendirilip, probleme geçici bir çözüm getirilmesi gerekir. Problemle ilgili verileri, gerçekleri ve gözlemleri kapsayan bu geçici çözüme hipotez denir.
İyi bir hipotezde şu özellikler olmalıdır ;
- Elde edilen gerçeklere aykırı olmamalı
- Probleme geçici çözüm önermiş olmalı
- Yeni tahminler yaptırabilmeli, yeni gerçekleri ortaya çıkarabilmeli
- Deney ve gözlemlere açık olmalı


d) Hipoteze Dayalı Tahminlerde Bulunmak


Hipotezin kurulmasından sonra yapılacak en önemli iş bu hipoteze dayalı tahminde bulunmaktır. Yapılan tahminle, akla, mantığa, uygun yeni sonuçlar çıkarılması gerekir. Hipoteze dayalı tahmin cümleleri "Eğer....... ise ......dır." formundadır.

e) Kontrollü Deneyler Yapmak


Kontrollü deneyler yapılarak hipoteze dayalı tahminlerin doğruluğu araştırılır. Kontrollü deneyde bir kontrol grubu, bir de deney grubu kullanılır. Kontrol grubunda bütün öğeler tamdır. Deney grubunda ise canlı üzerindeki etkisi araştırılan öğe değiştirilir.
Örneğin; A vitaminin canlılar üzerindeki etkisini ve görevlerini araştıran bir araştırmacı, kontrol ve deney gruplarını oluşturmak zorundadır. Kontrol grubuna bütün vitaminler günlük ihtiyacı kadar, deney grubuna ise A vitamini hariç, bütün vitaminler günlük ihtiyacı kadar verilir. Belli bir süre sonra deney grubunu oluşturan fertlerin özellikleri kontrol grubu ile karşılaştırılır. Gözlemlenen farklılıkların nedeninin A vitamini eksikliği olduğu sonucuna varılır.
Kontrollü deneyle elde edilen sonuçlar hipotezle karşılaştırılır. Hipotez yanlış ise terk edilmez yalnız değiştirilir. Hipotez doğru ise başka deneylerle desteklenerek teori durumuna geçer.


f) Teori


Doğruluğu tam olarak ispatlanmamış fakat yeni bulgularla desteklenen; çürütülememiş hipotezlerdir.
Bununla birlikte her an tamamen çürütülebilir özelliktedir. Teori, gerçeğe hipotezden daha yakındır.

g) Kanun ve Gerçek


Gerçeklerin teoriden daha ilerdeki ifadesi kanundur. Kanunlar her bilim adamı tarafından kabul edilir.