Kalb
 

Sözle ilgili sanatlardandır. Arap harflerine göre bir kelimenin harflerinin yerleri değiştirilerek yapılır. Cinas sanatının bir çeşididir. Cinas-ı kalb, tecnis-i kalb ve maklûb adlarıyla da bilinir. İkiye ayrılır:

1. Kalb-i kül: Tersinden okunduğu zaman da an­lamlı olan kelime çıkan sanattır. Buna kalb-i mun­tazam veya aks-i müfred de denir.

Örnek:

Mûr gibi emrine kılmış itâat halk-ı Rûm
Râm olupdur nitekim Mûsâ’ya ey şeh şihr-i mâr
Sururî Kadim

Mûr: Karınca,
Rûm: Anadolu,
Râm: İtaat etme,
Mâr: Yılan anlamına gelir.

2. Kalb-i ba’z: Bir kelimenin harfleri değiştirile­rek kelime yazma sanatıdır. Buna maklûb muavvec de denir.

Örnek:

Tahlîsine yok mu duâcı
Câniler içinde kaldı Nâcî
Muallim Naci