İmla Yanlışları, İmla Hataları
 

İmla Yanlışları, İmla Hataları (Açıklamalı Cevaplarla)
*Omuzundaki ağrı geçti mi ki koşabiliyorsun? (1)
Açıklama: omuzundaki –omzundaki: ses düşmesi olur
Doğrusu: Omzundaki ağrı geçti mi ki koşabiliyorsun?

*Bir takım insanlar iki şiir yazmakla şair olunur zan ediyorlar.(2)
Açıklama: bir takım: birleşik yazılır; zan ediyorlar –zannediyorlar: birleşik yazılır ve sessiz türemesi vardır.
Doğrusu: Birtakım insanlar iki şiir yazmakla şair olunur zannediyorlar.

*Cumhuriyet 29.X.1923’de kuruldu.(2)
Açıklama: 1923 okununca sert sessiz olan –ç ile biter gelen ek de benzeşerek –te olur.
Doğrusu: Cumhuriyet 29.10.1923’te kuruldu

*Dün akşam ki televizyon filimini beğenmiyen varmı? (4)
Açıklama: akşam ki: aitlik eki olan –ki bitişik yazılır; filim- film; beğenmiyen: ses daralması yazıda gösterilmez –beğenmeyen olmalı; mı soru eki kesinlikle ayrı yazılır.
Doğrusu: Dün akşamki televizyon filmini beğenmeyen var mı?

*Size bu mektupla birlikte bir hikayede gönderiyorum. (1)
Açıklama: bağlaç olan de ayrı yazılır hikâye de şeklinde olmalı;
Doğrusu: Size bu mektupla birlikte bir hikâye de gönderiyorum.

*Her zaman Dünya bir yana çocuğum bir yana derdi. (1)
Açıklama: Dünya gezegen adı olarak kullanıldığı zaman büyük yazılır.
Doğrusu: Her zaman dünya bir yana çocuğum bir yana derdi.

*Ay, dünyanın çevresini yirmidört saatte dolanır. (2)
Açıklama: Dünya gezegen adı olarak kullanıldığı zaman büyük yazılır; sayılar ayrı yazılır.
Doğrusu: Ay, Dünya’nın çevresini yirmi dört saatte dolanır.

*Kipriklerine kadar toza toprağa bulanmışdı. (2)
Açıklama: kiprik: bazı yörelerde bu şekilde söylenir ama yazıda kirpik şekli geçerlidir;
bulanmışdı: sert sessizden sonra sert sessizin gelmesi gerektiğinden bulanmıştı şeklinde yazılır.
Doğrusu: Kirpiklerine kadar toza toprağa bulanmıştı.

*Dışarda o kadarda soğuk yok canım. (2)
Açıklama: dışarda: dışarıda, ünlü düşmesi yazıda uygulanmaz; bağlaç olan de ayrı yazılır.
Doğrusu: Dışarıda o kadar da soğuk yok canım.

*Anka kuşu Şehzade’yi sırtına bindirip uçtu. (2)
Açıklama: Şehzade’yi- şehzadeyi: özel isim olmadığından büyük harf kullanılmaz ve dolayısıyla kesme işareti de kullanılmaz.
Doğrusu: Anka kuşu şehzadeyi sırtına bindirip uçtu.

*Bugün ki toplantı 15.00’de yapılacakmış. (2)
Açıklama:bugün ki: birleşik ve bugünkü şeklinde yazılır; 15.00 okununca sert sessiz olan –ş ile biter gelen ek de benzeşerek –te olur
Doğrusu: Bugünkü toplantı 15.00’da yapılacakmış.

*Bu konu TBMM’nde yeniden 15 mayısta görüşülecekdir. (3
Açıklama: Kısaltmalardan sonra ek açık şekline göre getirilmez kısa halinin okunuşuna göre getirilir, bilinen tarihlerin ay adları büyük harfle yazılır, görüşülecekdir: ünsüz benzeşmesi gereği görüşülecektir şeklinde yazılır.
Doğrusu: Bu konu TBMM’de yeniden 15 Mayıs’ta görüşülecektir.

*Türkiye’nin Kuzeydoğusu daha yağışlıdır. (1)
Açıklama: Kuzeydoğu yön belirttiği için küçük harfle yazılmalıdır.
Doğrusu: Türkiye’nin kuzeydoğusu daha yağışlıdır.

*Yarın ki nesilleri çok büyük görevler bekliyor. (1)
Açıklama: yarın ki: aitlik eki olan –ki bitişik yazılır
Doğrusu: Yarınki nesilleri çok büyük görevler bekliyor.

*Yine de bu konuyu tekrarlamak da fayda var. (1)
Açıklama: -de hal eki olduğu zaman bitişik yazılır ve duruma göre sessiz benzeşmesine uyularak –te, -ta şeklinde de kullanılır.
Doğrusu: Yine de bu konuyu tekrarlamakta fayda var.

*Halbu ki bize gele bileceğini söylemişdi. (3)
Açıklama: halbu ki: bitişik yazılır; söylemişdi: : ünsüz benzeşmesi var.
Doğrusu: Halbuki bize gelebileceğini söylemişti.

*Mustafa Abi, ODTÜ’nin maden mühendisliği fakültesini kazandı. (4)
Açıklama: abi: ağabey şeklinde ve küçük harfle yazılır; kısaltmalardan sonraki ek açık şekline göre getirilmez; kurum adları büyük harfle yazılır.
Doğrusu: Mustafa ağabey, ODTÜ’nün Maden Mühendisliği Fakültesi’ni kazandı

*Sakarya köprüsü, yılların yorgunluyla bitgin gibidir. (2)
Açıklama: köprüsü: büyük harfle yazılır; bitgin: ünsüz benzeşmesi var.
Doğrusu: Sakarya Köprüsü, yılların yorgunluyla bitkin gibidir.

*Bağzı arkadaşlarında toplantıya katılması gerekirdi. (2)
Açıklama: bağzı: bazı; bağlaç olan de ayrı yazılır.
Doğrusu: Bazı arkadaşların da toplantıya katılması gerekirdi.

*Sınıfını geçmesine ramen yinede mutlu görünmüyordu. (2)
Açıklama: ramen: rağmen; bağlaç olan de ayrı yazılır.
Doğrusu: Sınıfını geçmesine rağmen yine de mutlu görünmüyordu.

*Bilinmiyen numaraları öğrene bilir mi sin? (3)
Açıklama: Bilinmiyen – bilinmeyen: ses daralması yazıda gösterilmez; öğrene bilir: kurallı birleşik fiiller bitişik yazılır; mi soru ekinden sonra gelen ek bitişik yazılır.
Doğrusu: Bilinmeyen numaraları öğrenebilir misin?

*Bu arkadaş ev de yanlız kalıyormuş. (2)
Açıklama: hal eki olan –de bitişik yazılır; yanlız: yalın-ız: - ı düşer
Doğrusu: Bu arkadaş evde yalnız kalıyormuş.

*İstersen dışarı çıkıp ta biraz hava alalım. (1)
Açıklama: de bağlacı yazıda ta, te şeklinde yazılmaz ama telaffuzda bu şekilde kullanılabilir.
Doğrusu: İstersen dışarı çıkıp da biraz hava alalım.

*Nihad’ın bundan haberi varmı? (2)
Açıklama: özel isimler ünsüz yumuşamasına uğrarsa yazıda gösterilmez; mı soru eki kesinlikle ayrı yazılır.
Doğrusu: Nihat’ın bundan haberi var mı?

*Ona bunu anlatmanın alemi yokdu. (2)
Açıklama: alem:âlem; yokdu- yoktu: ünsüz benzeşmesi var.
Doğrusu: Ona bunu anlatmanın âlemi yoktu.

*Sigarayı yasaklıyan padişah Dördüncü Murad’dı. (2)
Açıklama: yasaklıyan- yasaklayan: ses daralması yazıda gösterilmez; Dördüncü: IV. Eskiden Murat kelimesi Murad şeklinde yazılırdı.
Doğrusu: Sigarayı yasaklayan padişah IV. Murad’dı.

*XIII. Yüzyılın en önemli olaylarından birinin tarihini yalnış söyledi. (2)
Açıklama: rakamdan sonraki kelime ikinci kelime sayıldığı için büyük harf kullanılmaz; yanlış: yanıl-ış
Doğrusu: XIII. yüzyılın en önemli olaylarından birinin tarihini yanlış söyledi.

*Gözümün içine bakabaka yalan söylüyor. (1)
Açıklama: ikilemeler ayrı yazılır.
Doğrusu: Gözümün içine baka baka yalan söylüyor.

*O yemeğin tadını hala unutamam. (1)
Açıklama: hala: hâlâ farklı anlama gelmektedir ama bu şekilde de kullananlar vardır.
Doğrusu: O yemeğin tadını hâlâ unutamam.

*Bu yıl ki yarışmada Ağrı’lı bir Atlet 1. oldu. (4)
Açıklama: yıl ki: yılki ; Ağrı’lı: Ağrılı ek kesme işaretiyle ayrılmaz; Atlet: atlet; 1. :birinci
Doğrusu: Bu yılki yarışmada Ağrılı bir atlet birinci oldu.

*Onunla oturup uzun uzun okul günlerinden sözettik. (1)
Açıklama: sözettik: ayrı yazılır
Doğrusu: Onunla oturup uzun uzun okul günlerinden söz ettik.

*Bu iki konu arasında ki farkı ayırdedelim artık. (2)
Açıklama:arasında ki: aitlik eki olan –ki bitişik yazılır; ayırdedelim: ayırt edelim: ayrı yazılır.
Doğrusu: Bu iki konu arasındaki farkı ayırt edelim artık.

*Onurun yaptığı espirilere bayılıyorduk. (2)
Açıklama: Onurun: Onur’un; espiri: espri yabancı dilden bazı kelimeler Türkçenin yazıldığı gibi okunmak kuralına uymayabilir.
Doğrusu: Onur’un yaptığı esprilere bayılıyorduk.

*Labarotuvarda çok başarılı bir deney gerçekleştirdik. (1)
Açıklama: Labarotuvarda :Laboratuvarda
Doğrusu: Laboratuvarda çok başarılı bir deney gerçekleştirdik

*Köşe başında tırafik kontrolu yapılıyor. (3)
Açıklama: Köşe başında: bitişik yazılır; tırafik: trafik; kontrolu: kontrolü –l sesi ince olduğu için ek ince gelir, yabancı dilden bazı kelimeler Türkçenin yazıldığı gibi okunmak kuralına uymayabilir.
Doğrusu: Köşebaşında trafik kontrolü yapılıyor.

*Koca Mustafa Paşa da oturuyordu eskiden. (1)
Açıklama: Koca Mustafa Paşa da : Kocamustafapaşa’da
Doğrusu: Kocamustafapaşa’da oturuyordu eskiden (du eki eksik diil mi?)

*Cumhuriyetimizin 75.inci yıl dönümünü coşkuyla kutladık. (2)
Açıklama: Cumhuriyetimizin: Cumhuriyetimiz’in 75.inci: 75. Veya 75’inci şeklinde yazılır.
Doğrusu: Cumhuriyetimiz’in 75. yıl dönümünü coşkuyla kutladık.
*İki arkadaş matbanın üsdündeki odada kalıyordu. (2)
Açıklama: matbanın: matbanın; üsdündeki- üstündeki:ünsüz yumuşaması yapılmaz.
Doğrusu: İki arkadaş matbaanın üstündeki odada kalıyordu.

*Şiirin 2. mısraında hangi edebi sanat vardır? (2)
Açıklama: 2.: ikinci yazıyla; edebi: edebî düzeltme işareti kullanılır ama bu şekilde yazanlar da bulunmaktadır.
Doğrusu: Şiirin ikinci mısrasında hangi edebî sanat vardır?

Montaigne’nin “denemeler” adlı kitabını okuyorum. (2)
Açıklama: Montaigne (Monteyn)’den son eki Türkçedeki okunuşuna göre getirilir; eser adları büyük harfle başlar.
Doğrusu: Montaigne’in “Denemeler” adlı kitabını okuyorum.

*25 / mart / 1985’de Bursada ikâmet ediyordum. (5)
Açıklama: tarihlerin ayları yazıyla belirtildiği zaman araya herhangi bir noktalama işareti konulmaz; 1985 okununca sert sessiz olan –ş ile biter gelen ek de benzeşerek –te olur; özel isimlerden sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılır; ikâmet: düzeltme işareti kullanılmaz.forumsinsi.net
Doğrusu: 25 Mart 1985’te Bursa’da ikâmet ediyordum.

*Nufus artışına parelel olarak artan istekleri karşılaya bilmek gerekir. (3)
Açıklama: nufus: nüfus; parelel: paralel; karşılaya bilmek: kurallı birleşik fiiller bitişik yazılır.
Doğrusu: Nüfus artışına paralel olarak artan istekleri karşılayabilmek gerekir.

*Onu bu konuda hiç kimse kale bile almamışdı. (2)
Açıklama: kale: kaale şeklinde yazılır; almamışdı: ünsüz benzeşmesi var.
Doğrusu: Onu bu konuda hiç kimse kaale bile almamıştı.

*Sanatcı realizim olarak adlandırılan akımın öncülerindendi. (2)
Açıklama: sanatcı: ünsüz benzeşmesi var; realizim:realizm
Doğrusu: Sanatçı realizm olarak adlandırılan akımın öncülerindendi.

*Gelecek yıl kazanacağını ümidediyor, ama sabır etmek lazım. (2)
Açıklama: ümidediyor: ayrı yazılır ve sessiz yumuşaması yazıda gösterilmez; sabır etmek: ünlü düşer ve birleşik yazılır.
Doğrusu: Gelecek yıl kazanacağını ümit ediyor, ama sabretmek lazım.

*Senden çok eylenen başka birini tanımıyorum. (1)
Açıklama:eylenen şeklinde söylenen bu kelime yazıda eğlenen şeklinde kullanılır.
Doğrusu: Senden çok eğlenen başka birini tanımıyorum.

*3. Katta doktor Erman oturuyor. (2)
Açıklama:Unvan sıfatları büyük harfle yazılır; rakamdan sonraki kelime ikinci kelime sayıldığı için büyük harf kullanılmaz.
Doğrusu: 3. katta Doktor Erman oturuyor

*20 mart Salı günü Saframbolu Gezisi yapılacakmış. (3)
Açıklama: bilinen tarihlerin ay adları büyük harfle yazılır; Safranbolu: özel isimlerde dudak ünsüzlerinin benzeşmesi yazıda uygulanmaz. “Gezisi” küçük harfle yazılmalıdır.
Doğrusu: 20 Mart Salı günü Safranbolu gezisi yapılacakmış.