Müçtehit
 

Kuran'a ve hadislere dayanarak yorum yapan ve karar veren din bilgini. Sünnî mezheplerde müçtehitler, durumlarına göre dört sınıfa ayrılırlar:


1) Müçtehit fi's-şer (şeriatta içtihat sahibi olanlar): Dört Sünnî mezhebin kurucuları olan dört imam (Ebu Hanife, Şafiî, Malik ve İbni Hanbel) bu sınıfa girer.

2) Müçtehit fi'l-mezhep (mezhep bakımından ayrı içtihat sahibi olanlar): Dört Sünnî mezhepten birini benimseyen ama bu konuda bağımsız olarak içtihat yeteneği taşıyan kimseler. İmameyn adı verilen İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammet bu sınıftandır.

3) Eshabı Tahric (ortaya çıkaranlar): Kesin içtihat sahibi olan müçtehitlerin ortaya koydukları usul ve esaslar çerçevesinde ve bir mezhebe bağlı kalarak, özellikle yeni ortaya çıkan sorunlar hakkında fetva veren kimselerdir.

4) Eshabı Tercih (seçim yapanlar): Kendileri bir görüş ortaya koymayan, fakat bir mezhep içinde ileri sürülmüş olan birbirlerinden farklı fetvalardan birini ötekilere tercih edebilecek durumda olan kimselerdir.


Müçtehitlik konusunda, Şiî mezhebi farklı bir görüşe sahiptir. Günümüzde Şiî çevrelerinde en bilgin olan müçtehide uyulması düşüncesi yerine, bir şûra kabul edilmesi ve müçtehitlerin belirli alanlarda uzmanlaşması düşüncesi ileri sürülmektedir.