İyonlaştırıcı İşınım
 

İçinden geçtiği ortamda iyonlaşma ya da uyarılmaya yol açan ışınım. İyonlaştırıcı ışınım elektronlar, protonlar, alfa parçacıkları ve bu gibi yüksek enerjili yüklü parçacıklardan ya da yüksek enerjili morötesi ışınım, x ışınları ya da gamma ışınlarından oluşabilir. Bu parçacıklar, içinden geçtikleri ortamda çok sayıda iyon, ikincil elektron ya da uyarılmış moleküller meydana getirirler. Elektromanyetik ışınım ise, fotoelektrik olay, Compton etkisi gibi süreçlerle daha az sayıda parçacık meydana getirir. İyonlaştırıcı ışınım doğada kozmik ışınlar ve Güneş rüzgârı biçiminde oluşur; ayrıca radyoizotoplar tarafından yayılır. Yapay olarak da x ışını makineleriyle ve parçacık hızlandırıcılarıyla üretilir. Etkileri, özel deney düzenekleriyle doğrudan gözlenebileceği gibi, fotoğraf plakası üzerinde bıraktığı izlerle da tanınabilir. Nicel ölçümlerse Geiger sayacı gibi özel sayaçlarla yapılır.