İpraş
 

İstanbul Petrol Rafinerisi A.Ş.nin kısa adı. Türk - ABD işbirliğiyle Türkiye'de kurulmuş endüstri kuruluşlarının en büyüklerinden biridir (1961). İzmit Körfezi'nde, Derince'dedir. Kuruluş sermayesi yaklaşık 250.000.000 TL.ydi. Bunun %51'i TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı), geri kalanı Caltex Amerikan Petrol Şirketi'ne aitti. 1972'de tümüyle TPAO'ya devredildi. İşletmenin 1975 yılı kapasitesi 8 milyon ton ham petrol işleyecek güçteydi. Rafineriden başka, toplam 1,5 milyon varil akaryakıt alabilen 36 deposu, 45.000 grostonluk gemilerin yanaşabileceği bir boşaltma iskelesi vardır. İPRAŞ'ın petrol işleme kapasitesi 1982'de 13 milyon tona yükseldi. Başlangıçta ham petrolden 6 ürün elde edilirken, 1981'de ürün çeşidi 30'a çıkarıldı. Rafineri 1971 yılında Türkiye'nin yan ürün olarak kükürt üreten ilk kuruluşu oldu. Kasım 1983'te İPRAŞ, İzmir Aliağa ve Batman rafinerileriyle birlikte resmen tüzel kişilik kazanan TÜPRAŞ'a bağlandı. 1986'da Orta Anadolu Petrol Rafinerisi'ni de bünyesine katarak yıllık ham petrol işleme kapasitesini 29.1 milyon tona çıkaran TÜPRAŞ, TPAO'nun bir bağlı ortaklığı olarak etkinlik göstermektedir.