| Prof. Dr. Sinsi |
08-25-2012 10:46 PM |
Kurtuluş Savaşı Ve Doğu Cephesi Olayları
Kurtuluş Savaşı ve Doğu Cephesi Olayları
Ermeni Meselesi- Ermeniler XIX. yy ortalarına kadar Osmanlı hakimiyetinde barış içinde yaşamışlar. devlete olan bağlılıklarından dolayı kendilerine “millet—i sadıka” denilmiştir.
- Fransız ihtilalinin etkisi ve Avrupalı devletlerin kışkırtmaları sonucu XIX. yy’ın sonlarına doğru Ermeniler bağımsız olma fikrine sahip olmuşlardır.
- Ermeni meselesi ilk kez Berlin Antlaşması’nda (1878) günde*me gelmiştir. Bu antlaşmada Osmanlı Devleti’nden Doğu Anadolu’da Ermeniler lehine ıslahatlar yapması istenmiştir.
- Sultan II. Abdülhamit Ermenilerin bağımsız olmalarını sağla*yacak olan bu ıslahatları uygulamamıştır.
I. Dünya Savaşı‘nda Ermeni Sorunu ve Tehcir Kanunu- Ruslar I. Dünya Savaşı’nda Kafkas cephesinde Ermenileri kendi çıkarları doğrultusunda kullanarak bölgedeki Türkleri katlettirdiler.
- Ermenilerin doğuda sivil halka ve Türk ordusuna yönelik sal*dırıları üzerine İttihat—Terakki Hükümeti “Tehcir Kanunu”nu (1915) çıkararak katliamlara karışan Ermenileri Suriye ve Lübnan’a gönderdi.
- Rusya. 3 Mart 1918′de imzaladığı Brest Litovvsk antlaşması ile Kars. Ardahan ve Batum’u Osmanlı Devleti’ne bırakmıştı.
- Fakat daha sonra Kars ve çevresini Ermeniler. Ardahan ve Batum’u Gürcüler işgal etti.
- TBMM. Osmanlı Devleti’nden kalan ve başında Kazım Karabekir Paşa’nın bulunduğu orduya hareket emri verdi.
Ermenistan Savaşı- TBMM. Ermeni meselesini çözmek için Kâzım Karabekir Paşa’yı Doğu cephesi komutanlığına tayin etti.
- 24 Eylül 1920′de taarruza geçen Türk ordusu Ermenileri ye*nilgiye uğrattı.
- 30 Ekim 1920′de Kars zaferi kazanıldı.
GÜMRÜ ANTLAŞMASI 3 ARALIK 1920
+TBMM ile Ermenistan arasında yapıldı.
1. Aras Nehri—Çıldır Gölü hattı sınır olacak
2. Kars. Sarıkamış ve Iğdır TBMM’ye verilecek
3. Ermenistan Sevr’i tanımayacak. Misak-ı Milli‘yi tanıyacak
Önemi:- TBMM’ye bağlı düzenli ordunun ilk başarısıdır.
- TBMM’yi ve Misak-ı Milli’yi ilk tanıyan devlet Ermenistan’dır.
- Ermeni meselesi sona erdi.
Batum Antlaşması23 Şubat 1921- TBMM ile Gürcistan arasında yapıldı.
- Artvin ve Batum çevresi TBMM’ye bırakıldı.
- Bu antlaşmalardan kısa bir süre sonra Ermenistan ve Gür*cistan Sovyet Rusya’nın egemenliğine girdi.
- Bu antlaşmaların yerine daha sonra Moskova ve Kars ant*laşmaları imzalandı.
|
